یک سیاست و یک برنامه جوابگوی توسعه گردشگری ایران نیست

ایرنا/ براساس آخرین خبرهای بدست رسیده، یک سیاست و یک برنامه جوابگوی توسعه گردشگری ایران نیست.

داوود حومنیان درباره ضرورتها و اولویتهای توسعه گردشگری در ایران اظهار داشت: سیاست گذاری و برنامه ریزی مهمترین حلقه مفقوده توسعه صنعت گردشگری ایران است، دقیق تر اینکه برنامه ریزی ناصحیح در شرایطی که سیاست گذاری درستی هم انجام نگرفته است؛ ایران کشور چند اقلیم است، یک سیاست و یک برنامه جوابگوی توسعه گردشگری نیست.

رئیس دانشکده گردشگری دانشگاه تهران تاکید کرد: برای اینکه در رقابت حوزه گردشگری تا سال 2030 از رقیبان منطقه ای خود عقب نمانیم، اقدامات بسیاری نیاز داریم، از سیاست گذاری و تعیین ماموریت گرفته تا هدف گذاری و برنامه ریزی؛ همه اینها در شرایطی است که باید درباره زیرساخت و تجهیزات و تاسیسات مورد نیاز آن کمی و عدد و رقمی صحبت کنیم، چه تعداد هتل و واحد اقامتی، چه تعداد پرواز، چه تعداد تور و تورگردان، چه تعداد دفتر خدمات سفر، چه تعداد نیروی انسانی متخصص، چند تعداد واحد پذیرایی، چه تعداد اتوبوس...لازم داریم؟

حومنیان پیرامون اینکه یک سیاست و یک برنامه جوابگوی توسعه گردشگری ایران نیست، گفت: بسیاری از کشورهای توسعه یافته، گردشگری را اهرم اقتصادی و یکی از محورهای اصلی در برنامه های توسعه نشان در نظر می گیرند، به طور نمونه برنامه توسعه اقتصادی عربستان سعودی تا 2030 فارغ از اقتصاد و درآمدهای نفتی این کشور، صنایع خلاق و به ویژه گردشگری را عامل توسعه مدنظر قرار داده است.

رئیس دانشکده گردشگری دانشگاه تهران افزود: گردشگری به عنوان پیشران اقتصاد می تواند یکی از مهمترین و موثرترین محورهای توسعه باشد، اما در کشور ما به دلیل عدم بهره مندی از فنون و دانش اقتصادی به ویژه اقتصاد گردشگری نمیتوان سهم گردشگری را به درستی مشخص کرد. از جمله حسابهای اقماری گردشگری (Tourism Satellite Account/ TSA) که سالهاست بدون توجه رها شده است؛ اگر شفاف شود که سهم درآمد گردشگری در اقتصاد کشور و درآمد ناخالص ملی چه اندازه است، آن وقت سیاست گذار و قانون گذار توجه و تمرکز بیشتر بر توسعه و رونق گردشگری خواهد داشت.

وی به خسارتهای دوران کرونا به اقتصاد جهان به ویژه صنعت گردشگری و هتلداری اشاره کرد و گفت: در دوران کرونا خسارتهای عمیقی به فعالان گردشگری وارد شد، برخی مشاغل تا مرز ورشکستگی پیش رفتند، عده زیادی بیکار شدند، در بسیاری از اماکن اقامتی شاهد تعدیل نیروی انسانی بودیم؛ متاسفانه هنوز هم خیلی ها به کار و شغل خود بازنگشته اند، هنوز برخی از مجموعه های گردشگری با همان شرایط و سیستم دوران کرونا فعالیتهای خود را ادامه می دهند تا صرفا بقا داشته باشند.

حومنیان تصریح کرد: برای برون رفت از رکود ناشی از کرونا باید تقاضای سفرهای داخلی تحریک و تقویت شود که البته در کشور ما با توجه به افزایش نرخ ارز، سفرهای برون مرزی کاهش و تقاضای داخلی افزایش داشته است، میتوان انتظار داشت با افزایش سفرهای داخلی رونق به صنعت گردشگری بازگردد.

حومنیان به سیاست تبلیغات منفی ایران هراسی و تاثیر آن بر صنعت گردشگری اشاره کرد و افزود: بی شک رسانه ها در خط مقدم مهار تبلیغات منفی و ایران هراسی قرار دارند و می توانند نقش محوری ایفا کنند، رسانه مهمترین اهرم مقابله با ایران هراسی است. البته بخشی هم به عهده دولت و دستگاه های فرهنگی تبلیغاتی برون مرزی است، ایران جزء 10 کشور با بیشترین جاذبه گردشگری در دنیاست، جزو 10 کشور دارای بیشترین آثار ملموس در فهرست جهانی و رتبه پنجم ثبت آثار میراث ناملموس در یونسکو است، با این ظرفیتها نباید دغدغه توسعه گردشگری داشته باشیم.

وی به اهمیت ثبتهای جهانی مانند میراث ملموس و ناملموس در برندسازی گردشگری کشور اشاره کرد و گفت: دستگاه تبلیغاتی به ویژه رسانه ها باید به صورت هدفمند و گسترده فعالیت کنند، نقش اول در این زمینه با رسانه است، در مرحله بعد با رویکرد دیپلماسی فرهنگی مبتنی بر گردشگری باید یک برنامه جامع منطقه ای، مشارکت محور و توسعه محور تدوین و عملیاتی شود که بتوان به طور شایسته از این میراث و ظرفیت جهانی شدن آن بهره مند شد و ضمن این که اصالت آن را نیز حفظ کرد.

رئیس دانشکده گردشگری دانشگاه تهران درباره برند گردشگری ایران خاطرنشان کرد: تاریخ و فرهنگ و میهمان نوازی ایرانیان را نمیتوان صرفا برند دانست، بلکه بیشتر تصویر از ایران و جایگاه ایران است؛ هنوز برای برندینگ گردشگری ایران زود است؛ نکته دقیقا اینکه ما ادبیات برندینگ را به درستی به کار نگرفتیم، عدم استفاده صحیح برندینگ در صنعتی که هنوز خودش به درستی بنا نشده است.

حومنیان به اهمیت و جایگاه شورای عالی میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی اشاره کرد و گفت: حضور فعال سایر وزارتخانه ها و نهادهای موثر در این شورا در دورانی که تشکیل میشد این امید را تقویت میکرد که بتوان به زودی به توسعه کلان و یکپارچه این صنعت دست یافت؛ اکنون خلاء این شورا و کم فروغ بودن آن کاملا احساس می شود.

وی گردشگری را صنعتی میان بخشی و چند ساحتی توصیف کرد و گفت: یک وزارتخانه به تنهایی نمی تواند در سطح کلان و ملی برنامه توسعه و رونق آن را پیاده سازی کند، بلکه همه دستگاه ها و سازمان ها و بخش خصوصی فعال این حوزه باید کمک کنند تا از ظرفیت های بی بدیل گردشگری در ایران ثروت تولید کرد، اشتغال ایجاد کرد و به چرخه اقتصاد کشور شتاب داد.

حومنیان به توسعه فناوری های جدید مانند هوش مصنوعی و متاورس در بخش گردشگری در جهان اشاره کرد و گفت: اگر نقش تسهیل کنندگی رویکردهای نوین حوزه فناوری ارتباطات (ICT) را در نظر بگیریم، همه اینها نقش ابزاری در توسعه گردشگری دارند، به هیچ عنوان نمی توانند چیزی را در گردشگری جایگزین کنند، زیرا اولین و مهمترین اصل در گردشگری جابجایی فیزیکی است، محیط، اتمسفر و مکان بسترهای اصلی سفر هستند که جزء جدایی ناپذیر این صنعت به شمار می آیند، لذا همه اینها ابزارها و نرم افزارهایی هستند که بتوانند برخی فعالیتهای مرتبط با این صنعت را تسهیل کنند، هر چشم انداز و هدفی بیش از این، قطعا برای صنعت گردشگری تهدید است و آسیب زا خواهد بود.

حومنیان درباره استفاده از فرصت رویدادهای جهانی منطقه ای برای جذب گردشگر توضیح داد: بدون شک المپیک و جام جهانی یکی از بزرگترین رویدادهای ورزشی دنیا است که قابلیت و ویژگی گردشگری ورزشی دارد، رویدادهایی که کشورهای زیادی برای کسب میزبانی و حضور ورزشکاران خود بر سر آن رقابت دارند، زیرا از دیدگاه های مختلف آورده های بسیاری برای جوامع از درآمدهای هنگفت اقتصادی، پرستیژ بین المللی گرفته رفاه جامعه محلی، اشتغال زایی تا تا توسعه گردشگری و معرفی منطقه به عنوان یک مقصد گردشگری.

رئیس دانشکده گردشگری دانشگاه تهران اظهار داشت: متاسفانه ما خیلی دیر متوجه شدیم که جام جهانی در همسایگی ما در کشور قطر چه منافعی و مزایایی برای کشور ما دارد، آن طور که باید توجه نکردیم وقتی هم متوجه شدیم برنامه مشخصی برای جذب گردشگر نداشتیم. صرف جذب و میزبانی از تعدادی تماشاگر و گردشگری از این رویداد به سمت ایران، جام جهانی میتوانست رویکردی برای بهره وری ایران از این همسایگی و همجواری باشد. اما آنچه بیشتر مانع بهره مندی از این فرصت طلایی شد، ناهماهنگی بین بخشی بود.

حومنیان به آغاز سومین سال فعالیت دانشکده گردشگری دانشگاه تهران اشاره کرد و گفت: این دانشکده سال 1400 تشکیل و شروع به فعالیت کرد، دانشگاه تهران به این نکته مهم توجه نشان داد که بی شک گردشگری از محورهای توسعه کشور است که با تاسیس این دانشکده هم توجه به حوزه علمی این صنعت است و هم می تواند به آموزش و تربیت نیروی متخصص بپردازد هم ارتباط دانشگاه با این صنعت را بهبود داده و تقویت کند.

رئیس دانشکده گردشگری دانشگاه تهران درباره ارتباط دانشگاه و صنعت گردشگری گفت: ارتباط خیلی حکم نیست، دانشکده گردشگری دانشگاه تهران از زمان تاسیس به جز رویکرد آموزشی، اقدامات متنوعی را در زمینه ارتباطات بیرونی آغاز کرده است، برگزاری دوره های آموزشی تخصصی گردشگری، امضای تفاهمنامه همکاری با حوزه های مرتبط مانند حمل و نقل هوایی و هتلداری از جمله ایران ایر و هتلهای پارسیان، همکاری با مجموعه های گردشگری، امضای تفاهمنامه با دانشگاه های بین المللی از جمله سمرینگ اتریش، بازدیدهای علمی دانشجویان، برگزاری نشستهای تخصصی، بهره مندی از حضور متخصصان این صنعت اقداماتی است که تاکنون انجام شد.