زرمشتکی یکی از بازی های سنتی استان ایلام است

ایسنا/ براساس آخرین اخبار و گزارش های بدست آمده، زرمشتکی یکی از بازی های سنتی استان ایلام است.

سجاد نظری، مسئول ثبت میراث ناملموس استان ایلام بیان کرد: بازی ها از جمله نمودهای اجتماعی و فرهنگی هر اجتماعی به حساب می آیند. برای بازی ها علاوه بر تخلیه روانی و کارکردهای جسمانی مزیت های فراوانی وجود دارد. بازی ها، تبلوری از فرهنگ و میراث هر اجتماعی هستند. در هر منطقه هم به فراخور شرایط اقلیمی، فرهنگی، زبانی و تاریخی بازی های خاصی وجود دارد. مردم ایلام نیز به فراخور نوع زندگی و معیشت، از گذشته های دور تاکنون از انواع شیوه های سرگرمی و بازی های مختلف در موقع فراغت و مراسم های شادی به ویژه شب یلدا استفاده می کنند.

او ادامه داد: با این حال امروز به علت مشکلات فراوان زندگی از یک سو و رایج شدن سرگرمی های متنوع دیگر این نوع بازی ها کمتر اجرا می شوند. معمولا مردان و زنانی که سنی از آنها گذشته است و قدرت جسمی کمتری دارند، در موقع فراغت تنها به شرح خاطرات گذشته و برخی به داستان گویی می پردازند و برخی هم همچنان مشغول بازی می شوند.

نظری گفت: بازی «زَرمُشتکی» یا «پرقیچ، پرقوچ» که به گویش های مختلف استان تلفظ می شود، یکی از بازی های گروهی محلی بوده است. این بازی در تاریخ آبان 1401 و به شماره 207 در فهرست میراث ملی ناملموس ایران ثبت شده است.

مسئول ثبت میراث ناملموس استان ایلام نحوه اجرای این بازی را به این شکل توضیح داد: «زر مشتکی» به این ترتیب است که ابتدا بازیکنان به دو گروه مساوی تقسیم می شوند (البته به صورت تک نفره هم این بازی انجام می شود، ولی از قاعده و دایره بازی «پرقوچ» خارج می شود) در این بازی «زر» عمده ترین وسیله بازی است که یک شیء کوچک است و در میان مشت بسته قرار می گیرد به طوری که نباید مشخص باشد. اگر تعداد افراد دو گروه زیاد باشد دو گروه روبروی هم می نشینند و معمولا پاها را دراز کرده پتو یا جاجیم را روی پاهای افراد پهن می کنند که حرکات دست آنها قابل حدس و گمان نباشد.

نظری اضافه کرد: برای اینکه معلوم شود بازی را کدام گروه شروع می کند، دو گروه با هم توافق می کنند و پس از آن یک گروه، مهاجم و گروه دیگر مدافع می شود. گروه مهاجم یا به صورت تک نفره و یا با مشورت گروه اقدام به پوچ کردن دستها می کند که می تواند تک دست یا دو دست پوچ کند تا به زَر برسد. اگر دستی که داخل آن «زر» است پوچ شود، گروه مهاجم بازنده می شود و یک صفر به سود گروه مدافع است و بالعکس آن به سود گروه مهاجم تمام می شود. تعیین برنده، توافقی و معمولا تا پنج دست است.