مدیر پرونده هنر تذهیب جزئیاتی از این پرونده را شرح داد

ایسنا/ براساس آخرین گزارش های منتشر گشته، مدیر پرونده هنر تذهیب جزئیاتی از این پرونده را شرح داد.

سید عبدالمجید شریف زاده، مسئول پرونده هنر تذهیب به دنبال ثبت این اثر در هجدهمین کمیته بین الدولی کمیته بین دولتی پاسداری از میراث فرهنگی ناملموس یونسکو گفت: پیشنهاد ثبت هنر تذهیب از سوی کشور ترکیه مطرح شد و ایران، آذربایجان، ازبکستان و تاجیکستان به دلیل داشتن پیشینه فرهنگی مشترک به این پرونده ملحق شدند.

این پژوهشگر هنرهای سنتی با بیان اینکه پیشینه آذین و تذهیب در هنر کتاب آرایی ایران به دوره ساسانی و کتاب ارژنگ مانی می رسد، اظهار کرد: ایران از مراکز مهم تذهیب به شمار می رود که در دوره های قبل از اسلام از آن با نام «زرنگاری» یاد شده است و در گذشته افراد زیادی در این هنر صاحب نام و صاحب سبک بوده اند.

او استفاده از محلول های طلا و سایر رنگها و محلول های براق و درخشان برای طراحی نقوش تذهیب را دلیل این نامگذاری عنوان کرد و افزود: واژه «تذهیب» را در اصطلاح میتوان به معنی آراستن دانست؛ چرا که هدف اصلی هنر تذهیب، آراستن صفحات کتاب، قطعات خوشنویسی و حاشیه نقاشی ها به ویژه صفحات قرآن کریم است.

شریف زاده با بیان اینکه پس از ظهور اسلام، تذهیب در ایران برای تزئین قرآن مورد استفاده قرار میگرفت، گفت: قرآن های خوشنویسی و تذهیب قرون اولیه اسلامی مشابه نقاشی های تزئینی دوره ساسانی است.

مدیر پرونده هنر تذهیب با اشاره به سبک های مختلف تذهیب مانند نگارگری گفت: از جمله سبکهای تذهیب می توان به سبک سلجوقی، ایلخانی، تیموری، شیراز، صفوی و قاجار اشاره کرد. در عصر صفوی، اصفهان به مرکز هنر تذهیب و خوشنویسی تبدیل شد. در این مرکز با استفاده از رنگهای طلایی، لاجوردی، شنجرفی، سبز، زرد و سفید تغییرات زیبایی را در این هنر ایجاد کردند.

شریف زاده جایگاه خلاقیت را در این هنر به دلیل صبغه تاریخی و قوام یافتگی بسیار سخت عنوان کرد و افزود: ابزار تذهیب شامل قلم، خط کش، پرگار و مهره است. تغییر و تحول در چنین هنری کار هر کسی نیست و به کسی نیاز دارد که اصول و فروع کار را بداند، با سنت ها و مکاتب آشنا باشد تا بتواند نوآوری یا کار خلاقانه درستی انجام دهد. تا این شناخت صورت نگیرد، تغییرات اصولی نخواهد بود.

او با اعتقاد بر اینکه همیشه تذهیب وابسته به نگارگری یا خوشنویسی بوده، اظهار کرد: مفاهیم تازه در تذهیب، آن را از یک هنر انتزاعی به هنر مفهومی تبدیل کرده است، همانند آثار خانم «سالک مهدوی» که شمسه ای به نام شمسه عاشورا دارند که این شمسه 9 واگیره دارد و به علت فرد بودن نامتقارن است.

مدیر پرونده تذهیب اضافه کرد: اصولاً در شمسه از پایه فرد استفاده نمی شود. این شمسه در رابطه با عاشوراست و تمامی المان ها عاشورایی است. هنرمندان جوان همچون خانم شاهی به واسطه پژوهش و تلمذ در محضر اساتید توانسته اند آثاری مفهومی خلق کنند و آثاری مستقل ارائه دهند.

شریف زاده با تاکید بر اهمیت مشق عملی و نظری در کنار یکدیگر بیان کرد: در دنیای معاصر هنرجویان باید پس از آموزش های لازم و دریافت مفاهیم نقوش آثاری ارائه کنند که به تنهایی حرفی برای گفتن دارد و خود به عنوان هنر مستقل مطرح می شود.

این پژوهشگر هنرهای سنتی با اشاره به فعالیت معدود استادان صاحب سبک مشغول در این حیطه افزود: محمدباقر آقامیری، اردشیر مجرد تاکستانی، مهین دخت سالک مهدوی، فریدون جوقان، محسن آقامیری، مصطفی آقامیری، رامین مرآتی، محمد نباتی، نادر گوهری و هنرمند جوان زینب شاهی از جمله استادان مطرح در این رشته هستند که شاگردان بسیاری را پرورش داده اند.

شریف زاده درباره تأثیر ثبت های جهانی و تاثیر آن در تحکیم روابط فرهنگی بین کشورها نیز گفت: در جهانی به هم پیوسته که کشورها به طور فزاینده ای به یکدیگر وابسته هستند، دیپلماسی فرهنگی می تواند برای تقویت صلح و ثبات حیاتی باشد. به این صورت که با حمایت از درک متقابل، اعتماد و قرار گرفتن در معرض تنوع فرهنگی، بسیاری از زمینه های همکاری را در روابط بین المللی افزایش می دهد. علاوه بر این، در مواجهه با همگن سازی یک فرهنگ جهانی شده، دیپلماسی فرهنگی می تواند به عنوان راهی برای تقویت دارایی های فرهنگی ملی و محلی یک کشور و ترویج تنوع فرهنگی عمل کند.

این ارزش گذاری تنوع فرهنگی به نوبه خود ظرفیت و گنجایش اجتماعی و رفاه را از طریق هنر افزایش می دهد.

هنر تذهیب از سوی ایران، ترکیه، آذربایجان، تاجیکستان و ازبکستان به همراه دو پرونده دیگر «افطار و سنتهای فرهنگی و اجتماعی آن (ایران، ازبکستان، ترکیه و آذربایجان) و جشن سده (ایران و تاجیکستان) در فهرست میراث ناملموس یونسکو ثبت شد و شمار آثار ایران در این فهرست به 24 عنصر رسید.