واقعیت بحران فرونشست اصفهان را بپذیریم

ایرنا/ براساس سخنان یک کارشناس ژئو تکنیک و خبرهای بدست رسیده، واقعیت بحران فرونشست اصفهان را بپذیریم.

بهرام نادی در همایش بزرگداشت پروفسور سیروس شفقی، بنیان گذار گروه جغرافیای دانشگاه اصفهان و از مؤسسین انجمن جغرافیدانان ایران و اصفهان شناس که در محل کتابخانه مرکزی شهرداری اصفهان برگزار شد، اظهار داشت: میراث پهنه آبی بخشی از میراث فرهنگی و شامل تمامی آبهای سطحی از جمله زاینده رود، مادی ها و آبهای زیرزمینی است.

وی افزود: اگر اصفهان را به این شکل و صورت فعلی می بینیم، باید گفت مادی ها که طول 310 کیلومتری در این شهر دارند، تأثیر بی بدیلی را بر شکل دهی آن داشته اند و بخش اعظمی از سیستم شهرسازی اصفهان تابعی از مادی هایی هست که در این شهر بوده و متاسفانه در زمان حاضر به کارکردهای آنها بی توجهی می شود.

این کارشناس یادآور شد: مادی نایج یا شایج که خیابان دقیقی اصفهان آن را قطع کرده و اتصال اصلی آن از بین رفته نمونه ای از بی توجهی به کارکردهای مادی ها در سطح شهر اصفهان است.

وی در ادامه گفت: در نتیجه مادی ها که به شهر شکل داده اند، به تدریج به فراموشی سپرده شده اند و در زمان حاضر، آب تنها در یک یا 2 مادی نیاصرم و فرشادی ممکن است همزمان با جریان زاینده رود، جریان پیدا کند.

نادی گفت: زاینده رود به طور قطع در انتخاب اصفهان به عنوان پایتخت در دوره صفوی و شکل گرفتن تمام آثار تاریخی این دوره از جمله مسجد جامع عباسی و میدان نقش جهان، مدارس و کاخ های تاریخی نقش پررنگی داشته است. در نتیجه شهرسازی معماری و تمامی هنرهایی که در این خطه وجود دارد و اصفهان را سر و شکل داده است، تابعی از تاثیرگذاری زاینده رود است و این تاثیرگذاری در تمامی ادوار تاریخی این شهر وجود داشته است.

عضو هیات علمی دانشگاه آزاد نجف آباد افزود: اما چه اتفاقی در حال رخ دادن است؟ ما آب سطحی را به فراموشی سپردیم و متاسفانه اکنون، آبی که جریان دائمی داشته، قطع شده است؛ آبی که در زاینده رود و 310 کیلومتر طول مادی ها جریان داشت. در مرحله بعد در حال از بین بردن آب زیرزمینی هستیم و از 10 میلیارد مترمکعب آب زیرزمینی، حدود چهار میلیارد مترمکعب آب برایمان باقی مانده است و بخش اعظمی از آن را مصرف کرده ایم.

وی در ادامه گفت: این روند مصرف، موجب پایین رفتن سطح آب می شود و بدین ترتیب دانه های خاکی که پیشتر در داخل آب مستغرق و سبک تر بودند و به دلیل نیروی شناوری آب در سطح قرار می گرفتند، حالا به دلیل پایین رفتن سطح آب سنگین تر می شوند و خاک و دشت در یک وسعت زیاد دچار نشست می شود.

وی تاکید کرد: هر یک متری که آب پایین می رود، چیزی حدود 2 یا سه سانتیمتر نشست را تجربه می کنیم و این نشست در منطقه مرکزی شهر اصفهان که اکثر سازه های تاریخی در آنجا قرار دارد، نرخ فرونشستی در حدود سه تا پنج سانتیمتر در سال را تجربه می کند.

نادی گفت: در روند این اتفاقات، تمامی زحماتی که کشیده شده تا این سازه ها احداث و نگهداری شود، در حال از بین رفتن است و سازه هایی که نمایانگر هویت و تاریخ شهر اصفهان هستند در حال آسیب دیدن هستند.

این عضو هیات علمی دانشگاه نجف آباد گفت: سوال مهم این است که وقتی با بی دقتی در حال از دست دادن میراث اصلی یعنی پهنه آبی هستیم و آن را حفاظت نمی کنیم، اگر میزان آب زیرزمینی باقی مانده هم تمام شود، با توجه به اینکه آب سطحی مان را هم خشکانده ایم، چه اتفاقی برای دشتی که قبلا با حیات زاینده رود رود زنده بوده است، می افتد؟ این سوالی است که می بایستی مطرح شود و به این بپردازیم که چه راهکاری داریم تا از وقوع این اتفاقات پیشگیری کنیم.

وی تاکید کرد: مطرح کردن این سوال بسیار مهم است و مهمتر از همه اینکه واقعیت بحران فرونشست اصفهان را بپذیریم تا بتوانیم راهکاری برای این معضل و از بین رفتن میراث پهنه آبی این دشت بیابیم.