مرمت و طراحی محله تکیه سفید و چوب مسجد سمنان یکی از مهمترین اولویتها در حوزه میراث فرهنگی است

خبرگزاری مهر/ براساس خبرهای واصله، مرمت و طراحی محله تکیه سفید و چوب مسجد سمنان یکی از مهمترین اولویتها در حوزه میراث فرهنگی است.

مرمت و طراحی محله تاریخی تکیه سفید و چوب مسجد سمنان یکی از مهمترین موضوعاتی است که امروز در ساحت میراث فرهنگی و گردشگری شهرستان سمنان به آن تاکید می شود؛ محله ای که روزگاری خیل عظیمی از انسانهای سرشناس را در خود جای داده بود.

از قسمتهای مهم محله اسفنجان سمنان محور تاریخی سراچه پاچنار تکیه سفید و چوب مسجد هست. در این محور تاریخی شخصیتهای برجسته کشور و استان سمنان زندگی می کردند. دکتر معتمد الاطبا به عنوان یکی از پزشکان معروف سمنان که از دارالفنون فارغ تحصیل شده بود و خاندان معتمدی هاشمی از نسل ایشان هستند که در سراچه تاریخی زندگی می کردند.

شهید حسن شاطری (حسام خوشنویس) که از شهدای بین المللی ایران هستند، مسئول بازسازی ایران در لبنان در جنگ سی و سه روزه بود. مرحوم صدر العلما که مدیر مدرسه مسعودیه تاریخی و مدرس حوزه صادقیه سمنان بود و در مسجد جامع سلطانی یا امام خمینی فعلی نماز میخواند، همگی از ساکنان این برزن بودند.

پیمان یغمایی شاعر تاریخی شهر سمنان، نقیب شریعت پناهی شاعر تاریخی این شهر، شهیدان نیکو، نوروزی، اصلاحی و...که از سرآمدان شهر سمنان هستند و حسن آقای معتمدی که از بزرگان این شهر بود، همگی روزگاری در این نواحی می زیستند.

قلعه پاچنار، آب انبار پاچنار و خانه های خشتی زیبا اطراف این قلعه، تکیه سفید و آب انبار زیبای آن، بومگردی خانه کاشیان، باغهای زیبا و خانه های اعیانی اوایل قاجاری در دروازه چوب مسجد و برج افشاری تاریخی شهر سمنان در این محور قرار دارد. ضمن اینکه آب تاریخی سحر از سیستم تقسیم سنتی هزار ساله سمنان کماکان از جوی های این محور از کنار قلعه پاچنار عبور می کند.

از دیرباز آب سحر که از استخر ناسار تأمین می گردید، آدابی واقف برای آن در نظر گرفته بود. نماز برپا میشد و این آب از استخر ناسار سمنان به راستا بازار و بازار سمنان می رفت و از آنجا به پاچنار و چوب مسجد میگذشت و آب انبار، حمام و دیگر ذخیره گاه ها را مملو از آب میکرد و جوی آب پاچنار کماکان جاری است.

حتی، مطب تاریخی دکتر معتمد، خانه دکتر رکن الدین معتمدی، فضل الله معتمدی خانه پیمان یغمایی، خانه شهید برادران نیکو، خانه شهید اصلاحی، نقیب شریعت پناهی در این محور تاریخی واقع شده است.

جالب اینجاست که در پاچنار محل تشکیل انجمن مشروطه سمنان بود. پاچنار سابق چنارهای داشت که مردم معتقد بودند امام رضا (ع) از این محله عبور کرده و این چنارها تو خالی شده بود و مردم شمع برای گرفتن حاجت روشن می کردند.

متأسفانه به دلیل عدم توجه میراث فرهنگی به آثار تاریخی و کیفیت کم خدمات شهری بنا به بوم این محور تاریخی نارضایتی بین مردم وجود دارد. جداره سازی ها که می بایست توسط راه شهرسازی و شهرداری و میراث تأمین می گردید، صورت نگرفته است.

به دلیل عدم استفاده مشاور مرمتگر صاحب تخصص در طراحی و آینده نگری این محل تاریخی شهرداری در این محله ها دخل و تصرف کالبدی کرده و تخریب چندین آب انبار تاریخی و خانه های فاخر باید یک مشاور واجد شرایط برای مرمت و بهسازی این محله استفاده گردد.

طی بازدید توسط پژوهشگران فرهنگی کشور مانند استاد محمد علی مخلصی، مهندس سمیه مراقی به اهمیت فرهنگی این محله تاریخی اشاره شد. آموزش اشتغال محلی و جامعه محلی در آن محله تاریخی ضروری است و دفاتر توسعه محلی و مشاوره ای در آن محله مستقر گردد. چند اداره فرهنگی شهری در این محور مستقر شود تا رفت و آمدها صورت گیرد و رونق گیرد و نیازی به پارکینگ نیست، چون نزدیک خیابان اصلی است.

از استانداری سمنان تقاضا می شود با توجه به برگزاری کنگره سه هزار شهید و با توجه به اینکه شهدای سر آمد کشور و استان مانند شهید شاطری، خالصی و تیم فوتبال آزادی از این محله هستند بودجه جداره سازی این محور هر چه سریع تر تأمین گردد. شهید خالصی در عملیات مرصاد نقش مهمی داشت و تیم فوتبال آزادی که اکثر آنها شهید شدند، یک تیم فوتبال سر آمد استانی از شهدای بنام سمنان بود.

خانه برادران شهید نیکو به عنوان خانه موزه تیم آزادی تملک و با همکاری بنیاد و سایر مراکز برج افشاری شهر و آثار تاریخی محله هر چه سریع ثبت شود. جالب اینجاست که رستوران بادگیر شهر سمنان چند قدمی این محله فرهنگی قرار دارد اما به دلیل عدم تابلو و معرفی درست این محور هیچ گردشگری به این محله سر نمی زند.

در حالی که قلعه مسکونی چند طبقه این قلعه و چندین شخصیت تاریخی ایران و آثار تاریخی مهم سمنان در این محله است. خلاصه هر چه سریع تر بودجه جداره سازی این محله تأمین گردد و محور تاریخی فرهنگی با استفاده از ظرفیت مشاوران مرمت بنا و اساتید ایجاد و تابلوگذاری میراثی فرهنگی گردد.

همچنین، نیاز است که وام مرمتی که در وزارتخانه میراث و راه شهرسازی جدیداً تصویب و مصوب برای مرمت ساکنین بناهای تاریخی است، پیگیری و پرداخت شود. با حفظ هویت محله های تاریخی و فرهنگی بتوانیم فرهنگ و هویت اسلامی نگهداری شود و در مقابل فرهنگ غرب، جوانان به فرهنگ بومی تشویق شوند که این از اهداف مهم انقلاب اسلامی است.

نویسنده: حسین ترحمی | کنشگر حوزه میراث فرهنگی سمنان