بردبارون نوعی آیین باران خواهی در یکی از مناطق استان خوزستان است

ایسنا/ براساس آخرین گزارشهای منتشر شده، بردبارون نوعی آیین باران خواهی در یکی از مناطق استان خوزستان است.

منصوره رضوی، کارشناس ثبت میراث ناملموس استان خوزستان گفت: آیین باران خواهی از جمله آداب و رسومی است که از دیرباز و از دوران باستان در مناطق مختلف ایران بویژه در فصل سرما و سال های کم بارش به شکل های مختلف برگزار می شده است. در استان خوزستان نیز در منطقه ای موسوم به شاهزاده عبدالله (امامزاده عبدالله) روستای شاه قطب الدین در شهرستان اندیکا، لرهای بختیاری بیش از پنج نسل و اصطلاحاً «پنج پشت» است که در خشکسالی ها رسمی دیرینه به نام «بردبارون» را به اجرا می گذارند. این رسم مربوط به سادات منطقه است و هدایت آن بر عهده یکی از فرزندان بزرگ سادات همان منطقه است.

این کارشناس ثبت میراث ناملموس افزود: در گویش لرهای بختیاری «برد» به معنی سنگ است و باران را هم «بارون» می گویند. برای اجرای این آیین در موقعیت خشکسالی ابتدا مریدان امامزاده شاه قطب الدین از همان روستا و شهرهای همجوار به سوی امامزاده مشرف شده و از فرزند بزرگ درخواست می کنند تا مراسم باران خواهی را اجرا کنند. پس از پذیرفتن تقاضا، همه اهالی منطقه و میهمانانی که از راه دور و نزدیک حضور پیدا کرده اند، برای برگزاری مراسم در روز معینی به صورت دسته جمعی با به دست گرفتن قربانی (گاو، گوساله یا قوچ فربه ای) به سرپرستی یکی از فرزندان سادات به سوی امامزاده و محل ذبح یا قربانگاه حرکت می کنند.

رضوی در شرح جزئیات بیشتر این آیین گفت: محوریت اصلی در اجرای این آیین، سه قطعه سنگ استوانه ای در سه اندازه است که هر کدام نماد عناصری چون «باد»، «طوفان» و «باران» است. سنگها را از امامزاده خارج کرده، ابتدا با آب غسل داده تا پاک و عاری از آلودگی شوند، آنها را رو به قبله قرار داده و دو رکعت نماز حاجت به صورت جماعت می خوانند. سپس عمل ذبح توسط متولی که فرد پاک و قابل احترامی است، انجام می شود. سنگها را به حالت افقی قرار داده و قربانی را روی آنها ذبح می کنند تا به خون آغشته شوند. سپس سنگ ها را در خون قربانی می غلتانند و دعا می خوانند و فرد مورد نظر نیت می کند که به عنوان مثال تا ده یا پانزده روز دیگر باران ببارد و این را به مردم اعلام می کند.

کارشناس ثبت میراث فرهنگی ناملموس خوزستان ادامه داد: با پایان یافتن این مراحل، سنگ ها باید از جهت قبله خارج شوند؛ زیرا برخی بر این باورند که بر اثر ماندن سنگها در جهت قبله با بارش باران سیل جاری خواهد شد. پس از آن دوباره دو رکعت نماز با نیت «نماز شکر» به صورت جماعت بجا آورده می شود. در پایان مراسم نیز سنگها را شسته و به محل مخصوص خود در مکان امامزاده انتقال می دهند. همچنین در این مراسم برخی از مردم با توجه به توان مالی خود پول نقد، گوسفند یا هدایی دیگر برای متولی نذر کرده و به او تقدیم می کنند.

این کارشناس بیان کرد: در واقع میتوان گفت این مراسم نمادی از مبارزه دیو خشکسالی با ایزد باران است که ریشه ای باستانی دارد. در فرهنگ باستانی زمین نماد زایش بوده و شاید اهمیت غلتاندن سنگها بر زمین و قربانی کردن نشانه هایی از این باور کهن باشد.

به گفته رضوی، این مراسم باران خواهی با عنوان « آیین بردبارون (مراسم طلب باران)» شهریور سال 1391 به شماره 516 در فهرست آثار ملی میراث فرهنگی ناملموس کشور به ثبت رسیده است.