اهرام مصر چه زمانی ساخته شدند و علت ساخت آنها چه بود؟

ایسنا/ بدنبال آخرین خبرهای بدست رسیده، این پرسش مطرح می گردد که اهرام مصر چه زمانی ساخته شدند و علت ساخت آنها چه بود؟

نخستین هرم مصر توسط فرعون «جوزر» ساخته شد که حدود 4700 سال پیش زندگی میکرد. پس از گذشت حدود 1000 سال، آخرین هرم مصر باستان که برای فرعون ساخته شد، هرمی بود که حدود 3500 سال پیش برای «اهمسه یکم» ساخته شد. پس از آن بود که فرمانروایان مصر در مقبره های زیرزمینی «دره پادشاهان» دفن شدند.

به عبارت دیگر، اهرام مصریان باستان در فاصله بین 2700 پیش از میلاد تا 1500 پیش از میلاد ساخته شدند و این یعنی قدمت قدیمی ترین اهرام مصر با «استون هنج» تقریبا برابر است که در فاصله 4000 تا 5000 سال پیش ساخته شده است.

اهرام مصر در مقایسه با دیگر سازه های باستانی همچون «پارتنون» (447 پیش از میلاد)، «دیوار بزرگ چین» (220 پیش از میلاد) و «کولوسئوم» (80 میلادی) بسیار قدیمی ترند. با این حال، معبد نوسنگی «گوبکلی تپه» در ترکیه بسیار قدیمی تر است و به 11000 تا 12000 سال قبل تعلق دارد.

«هرم جوزر» که از شش بخش پلکانی ساخته شده است در ابتدا به صورت نوعی مقبره مستطیلی شکل به نام «مصطبه» بود و بعدها به یک هرم پلکانی تبدیل شد.

براساس نوشته های باستانی، مردی به نام «ایمهوتپ» مسئولیت ساخت این هرم پلکانی را برعهده داشت. «مارک ون دمیروپ» استاد تاریخ دانشگاه کلمبیا در ایمیلی که برای «لایوساینس» ارسال کرده، این طور توضیح داده است: «از ایمهوتپ معمولا به عنوان نخستین معمار مصری یاد می شود که با استفاده از سنگ بنا ساخته است و بیشتر برای ساخت هرم پلکانی «جوزر» شهرت دارد. نوشته ای وجود دارد که نام او در کنار «جوزر» نوشته شده و از «ایمهوتپ» به عنوان رئیس مجسمه سازان یاد شده است.»

محققان هنوز مطمئن نیستند که چرا فرعون ها تصمیم می گرفتند از اهرام به عنوان گور استفاده کنند.

یکی از دلایل شاید حفاظت بیشتر در مقابله با سارقان مقبره ها باشد. «رگ کلارک» که یک مصرشناس است در کتاب خود با عنوان «حفظ ابدیت: در گذشته، حفاظت از مقبره های مصر باستان از ماقبل تاریخ تا اهرام» این طور نوشته که سارقانی مقبره های «مصطبه» را که ارتفاع کمی داشتند، با ورود از سطح بالای مقبره، غارت می کردند. هرم پلکانی و شش طبقه آن که هر کدام روی دیگری ساخته شده بود، امنیت بیشتری ایجاد میکرد.

«کلارک» توضیح می دهد: «بسیاری از مصرشناسان این فرضیه را مطرح کرده اند که هرم پلکانی به عنوان نوعی «پله» برای صعود پادشاه به آسمان ساخته شده بود، اما من فکر می کنم که هرم به این شکل ساخته شده است، زیرا کارآمدترین و مقرون بصرفه ترین راه برای ایجاد یک «نیمکره» مجازی است که از بخش زیرین محافظت می کند.»

«کلارک» خاطرنشان می کند که نوآوری مهم دیگر این بود که از سنگ برای ساختن هرم پلکانی استفاده شد، این در حالی است که «مصطبه» های فرعون قبلی از خشت ساخته میشد. این ابتکار مهمی بود؛ چرا که نفوذ به سنگ دشوارتر است.

دلایل مذهبی نیز ممکن است از دیگر دلایل ساخت اهرام باشد. «میروسلاو ورنر» که یک استاد مصرشناسی در دانشگاه چارلز جمهوری چک است در گفت و گو با «لایوساینس» میگوید که شاید دلایل مذهبی در شکل گیری ایده ساخت اهرام تأثیر داشته است.

«ورنر» در کتاب خود با عنوان «اهرام: باستان شناسی و تاریخچه بناهای ماندگار مصر» نوشته زمانی که «جوزر» به قدرت رسید، تأثیر فرقه خورشید و «رع»، ایزد خورشید مصریان باستان رو به افزایش بود و از همین رو ممکن است علاقه به ساخت بناهایی که فاصله کمتری با آسمان داشتند نیز افزایش پیدا کرده بود.

دلیل ساخت هرم ها هر چه باشد، فرعون های مصر بیش از هزار سال به ساخت آنها ادامه دادند. فرعون «سنفرو» (حکومت از 2575 تا 2551 پیش از میلاد) نخستین اهرام با سطوح صاف را در «دهشور» ساخت. از جمله این اهرام به «هرم خمیده» و «هرم سرخ» میتوان اشاره کرد. هرم بزرگ جیزه تنها مورد از عجایب هفتگانه باستانی جهان که هنوز پابرجاست، توسط «فرعون «خوفو» ساخته شد که از 2551 تا 2528 پیش از میلاد حکومت میکرد. فرعون «خفرع» (حکومت از 2520 تا 2494 پیش از میلاد) هرم بزرگ دیگری را در نزدیکی «ابوالهول بزرگ» واقع در جیزه ساخت.

مشخص نیست که چرا فرعون های مصر از ساخت هرم دست کشیدند، اما نگرانی های مربوط به حفظ امنیت مقبره ها تأثیرگذار بوده است. با اینکه به نظر می رسد نفوذ به هرم ها در مقایسه با «مصطبه » ها دشوارتر بوده است، اما اهرام مصری در دوران باستان بارها غارت شدند و ممکن است فرعون ها امیدوار بوده باشند که ساخت مقبره در «دره پادشاهان» کار سارقان را دشوارتر کند. البته توپوگرافی دره پادشاهان قله ای را نشان می دهد که تا حدی شبیه به یک هرم طبیعی به نظر می رسد.