نشست خبری رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری در محل پژوهشگاه برگزار شد

ایلنا/ براساس آخرین خبرهای منتشر گشته، نشست خبری رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری در محل پژوهشگاه برگزار شد.

در نشست خبری مصطفی ده پهلوان (رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری) با اشاره به 20 اولویت مد نظر برای پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، از مسائل حوزه اداری و مالی به عنوان مشکلات اصلی پژوهشگاه یاد کرد و گفت: زمان بندی خاصی برای انجام برنامه ها در نظر گرفتم چنانکه طی 3 ماه آسیب شناسی دقیقی با توجه به نیازهای وزارتخانه و کشور انجام شد. همچنین بهبود ساختار اداری و شرایط مالی ترمیم و ارتقای شبکه دوران و برون سازمانی مدنظر است. این درحالی است که 4 و نیم میلیارد تومان بودجه پژوهشی داریم که بسیار ناچیز است و نمیتوان پروژه های ملی و پژوهش های پرسش محور را با این بودجه پیش برد.

ضمن آنکه بسیاری از پژوهشکده ها مانند باستان شناسی از استعلامات پروژه های عمرانی و نجات بخشی ها خسته هستند و نتوانسته اند به نیازهای پژوهشی پاسخ دهند.

او پیرامون اینکه نشست خبری رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری در محل پژوهشگاه برگزار شد، ادامه داد: در بازدیدها متوجه شدم که باید به پژوهشگران و هیات علمی دست مریزاد بگویم، چرا که با حداقل امکانات کار می کنند. گفته می شود پژوهشگاه 140 میلیارد اعتبار دارد در حالی که 117 میلیارد آن صرف حقوق می شود. ما برای این بخش درآمد 13 و نیم میلیارد پیش بینی کردیم. ساختمان پژوهشگاه نیز فرسوده است و نیازمند بازسازی است. در حالی که قرار بود پژوهشکده حفاظت و مرمت باشد نه کل پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری و اکنون تمام پژوهشکده ها در این ساختمان فعال هستند.

ده پهلوان تصریح کرد: نیازمند تسریع پژوهش های میان دانشی، کاربردی و آزمایشگاهی هستیم. دسترسی به مواد و منابع علمی بسیار کند است و خساستی برای دادن اطلاعات وجود دارد. در بریتانیا طی یک روز توانستم به سکه های مد نظر دسترسی داشته باشم اما در موزه ملی 6 ماه طول کشید تا بتوانم سکه های سلوکی را ببینم. البته اکنون بعد از حضور جبرئیل نوکنده روند کار تسهیل شد. در حوزه باستان شناسی نیز اینگونه است و برای بررسی آزمایشگاهی با مشکل روبرو هستیم. محوطه های باستانی را قاچاقچیان غارت می کنند و اشیا را خارج می کنند اما من به عنوان باستان شناس نمی توانم برای انجام موارد آزمایشگاهی روی چند تکه سفال آنها را به ایتالیا بفرستم.

او بر لزوم راه اندازی پژوهشکده گردشگری و صنایع دستی تاکید کرد و گفت: مد نظر داریم تا یک سال آینده این پژوهشکده را راه اندازی کنیم. همچنین نیاز است تا میراث دیجیتال، میراث فناورانه و گردشگری را فعال کرد. شعارمان آن است که میراث فرهنگی و میراث مردمی در خدمت گردشگری و صنایع دستی باشد. تهیه و تکمیل اطلسها و بانکهای اطلاعاتی را نیز مدنظر داریم. تسریع روند پژوهش، برون سپاری آنالیزهای عمومی و راه اندازی آزمایشگاه های بنیادی، راه اندازی آرشیو بقایای زیستی و...ازجمله فعالیتهای پژوهشگاه است.

ده پهلوان افزود: ما طی سالهای گذشته بیش از 40 هزار گور را باز کردیم اما استخراج دی ان ای و اسکلت را نداریم و جایی برای نگهداری آن را نداریم. حتی بقایای جانوری را از دست داده ایم و آرشیو نداریم. سازمان یافته پیش نرفته ایم. استخراج دی ان ای باستانی هیچ آزمایشگاهی نداریم و مواد از کشور خارج می شود. ژنوم باستانی ایران در خارج از کشور منتشر می شود و آرشیوی در این خصوص نداریم و البته که در ساختمان فعلی پژوهشگاه جایی برای هیچ یک از این کارها نداریم.

او از نبود جا و امکانات برای پژوهشگران انتقاد کرد و گفت: همین که در شرایط گرما و وضعیت فعلی توانسته اند زنده بمانند جای تشکر دارد. ما نیازمند راه اندازی پژوهشکده گردشگری، موزه شناسی، هنرهای سنتی هستیم، درحالی که کتابخانه موزه داری نداریم. حتی ایکوم کار خاصی در حوزه علمی و پژوهشی انجام نداده و در حوزه موزه داری کار پژوهشی انجام نمی شود. در یکی از موزه ها دیدم که لعاب های آجرهای هخامنشی ریخته و حتی مرمتگر نداشتند. اینکه آیا همه این کارها را پژوهشگاه باید انجام دهد؟ قطعا در توان ما نیست.

رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری تاکید کرد: نیازمند ساماندهی مواد مطالعاتی کاوش ها با همکاری اداره کل موزه ها هستیم، چرا که بعد از انجام کار مطالعاتی و کاوش باستان شناس ها مواد به حال خود رها می شوند و درحالی باید به امین اموال استان تحویل داده شوند که باستان شناسان سرخود مواد را از استانها خارج می کنند و به تهران می آوردند حتی برخی در خانه خود جا ندارند و مواد را به سطل آشغال می اندازند. حال آنکه بسیاری از مواد بقایای جانوری هستند و باید با سازوکار اجرا، تحویل مواد مطالعاتی باستان شناسی عملیاتی شوند.

او ادامه داد: با برگزاری تورهای گردشگری و بازدیدهای میدانی از پژوهش های میدانی میتوان درآمدزایی کرد. اما موانع اداری وجود دارد. برای مثال میتوان کاوش شهر سوخته که الان با اعتبار 200 میلیون تومانی انجام می شود را با توسعه گردشگری و تورهای بازدید با بودجه یک میلیارد تومانی پیش برد.

ده پهلوان از ایجاد 10 پایگاه پژوهشی بین المللی پویا با همکاری امور پایگاه ها خبر داد و گفت: حضور باستان شناسان خارجی در ایران با مشکل روبرو شده ایتالیایی ها خواهان آمدن به ایران هستند اما ریجکت شدند میگویند اگر ایران نمی خواهد بروند ارمنستان کار کنند حتی باستان شناس ژاپنی نیز ریجکت شد. کرسی های ایران شناسی را در حال از دست دادن هستیم و جهان عرب و جهان ترک و جهان چین در حال گسترش است. برخی درحال شیطنت هستند و بلکه به باستان شناسان انگ جاسوس می زنند. باید گفتگو کرد و تعامل ایجاد کرد. بسیاری از ایران شناسان دلسوز هستند و نباید توهین آمیز رفتار کرد.

او اذعان داشت: ایجاد 3 پایگاه بین المللی پویا در حوزه ایران فرهنگی شاید در عراق، افغانستان، ارمنستان یا جای دیگر را مد نظر داریم.

ده پهلوان درخصوص پروژه های عمرانی و کاوش های نجات بخشی گفت: جلسه ای با آبفا و آب منطقه ای داشتیم. دو نکته وجود دارد زمان طلایی را از دست می دهیم. ممکن است دوستان اقدام کنند و اداره کل میراث را در جریان نگذاشته باشند و پروژه 60 درصد پیش می رود و ما نهایتا 2 ماه برای کاوش زمان خواهیم داشت. یا ممکن است زود اطلاع داده باشند اما در بروکراسی و مسائل پژوهشگاه درگیر می شوند و دیر می شود. در برنامه هفتم توسعه خواهان آن شدیم که نهادهای اجرایی در مرحله امکان سنجی به ما مراجعه کنند. بدترین خاطره ما از سیمره است که با وجود آنکه ما در صلح هستیم اما کار تا جایی پیش رفته بود که باستان شناس ما تا کمر در آب بود و گچ بری ساسانی را بیرون می کشید.

رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری همچنین از قرار دادن PDF 100 جلد کتاب به صورت رایگان روی وبسایت این پژوهشگاه خبر داد و گفت: این کتابها از بین کتابهای خاص و قابل توجه که در هر دوره ای برای خوانش مناسب خواهد بود، انتخاب می شوند.

ده پهلوان در پاسخ به سوال خبرنگار درخصوص حوزه باستان شناسی و نجات بخشی و تمرکز پروژه ها به این حوزه و اینکه تمام فعالیتها به این حوزه محدود شده، گفت: سازوکاری را در حال مصوب کردن هستیم که پروژه های عمرانی تبدیل به گروه شود. باید پروژه های عمرانی را جدی بگیریم و پژوهشگاه است که باید ورود کند.

لیلا خسروی (مدیر پژوهشکده باستان شناسی) درخصوص نجات بخشی نیز گفت: بیشترین حجم کار ما را تشکیل داد. روز گذشته فقط 99 نامه دراین خصوص داشتیم. مصوبه ای در سال 93 آمد که در مرحله امکان سنجی استعلام بگیرند اما در نهایت عملیاتی نشده و در زمان آبگیری به سراغ ما می آیند. سدها در مکان مهمترین شاهراه های آب ساخته می شوند که محل مهمترین استقرارهای تاریخی و باستانی ما هستند.

آیین نامه ها و دستورالعمل های نانوشته زیادی داریم. پیوست فرهنگی و رسانه ای را باید مد نظر قرار دهیم. سد خرسان بسیار پیچیده است. در حالی که سد تنها 1 درصد ساخته شده و اکنون سامانه های انتقال را شروع کردند آب منطقه با ما صادق نبوده و هکتارها گورستان عصر آهن و عیلام آنجاست که باید با گفتگو مسائل را حل کنیم. لیست سدها وجود دارد و رصد باید به جد انجام شود.

او همچنین در پاسخ به سوال درخصوص وضعیت باستان شناسی زیرآب و اینکه سالهاست کشورهای حاشیه خلیج فارس هزینه های هنگفت در این حوزه می کنند و ایران بی نصیب مانده، گفت: چند سال پیش گروه باستان شناسی زیر آب راه اندازی شد اما به نتیجه نرسید. احیای گروه باستان شناسی زیر آب را مد نظر داریم.

خسروی درخصوص اطلس باستان شناسی کشور نیز گفت: اطلس زنده است و هر سال تعدادی نقطه جانمایی می شود. امسال بخش های خالی نقشه کشور مورد توجه قرار خواهد گرفت. 50 درصد توسط استان و 50 درصد پژوهشگاه این کار را خواهد کرد. نیازمند نیروی انسانی هستیم و قصد داریم از فارغ التحصیلان باستان شناسی در استانهای مختلف استفاده کنیم.

ده پهلوان همچنین درخصوص سیاست پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری در رابطه با بافتهای تاریخی گفت: فکر کردن به بافتهای تاریخی و آنچه که درخصوص بافت شیراز شاهد بودیم باید با فهم همراه شود. ضمن آنکه بسیاری از بخشهای آن در حوزه معاونت میراث فرهنگی می گنجد و می توانند از حوزه کارشناسی ما استفاده کنند. باید بتوانیم پژوهشکده ابنیه و بافت را تقویت کنیم.

اشرفی (رئیس پژوهشکده ابنیه و بافت) نیز گفت: وظایف گسترده ای برعهده داریم. به نسبت این شرح وظایف، پژوهشکده خیلی کوچک است و تعداد کارشناسان و اعضا هیات علمی بسیار محدود داریم. بنابرین ناچاریم اولویت بندی کنیم و کارها آنچنان که باید ایده آل پیش نروند. باید معاونت از ما درخواست کند همانطور که درخصوص بافت شیراز اتفاق افتاد که آن هم اجازه ورود به کارشناسان داده نشد و فقط راس پژوهشگاه ورود کرد.

ده پهلوان همچنین به اهمیت حوزه پژوهش در حوزه اشیای استردادی تاکید کرد: سطح اصالت سنجی آثار بسیار اهمیت دارد و جعل موضوع مهمی است. بیش از 50 درصد آثار موجود در فضای مجازی جعلی هستند و کلاهبرداران زمینه را برای تاختن مهیا دیده اند.

او با اشاره به سنگ نگاره ساسانی استردادی گفت: باید به شی که خارج از بافت بدست آمده با دید دقیق تر نگاه کرد و در قرنطینه قرار گیرد و بررسی شود. اکنون رفتار مناسبی درباره این اثر شده و پژوهشکده ما نیز نظرش را فردا اعلام خواهد کرد. 95 درصد کارشناسان بیرون از وزارتخانه آن را جعلی دانسته اند و فردا چالش خواهیم داشت. یک اثر می تواند توسط ده ها پژوهشگر مورد بررسی قرار گیرد. البته که اصراری برای اصل بودن اثر وجود ندارد.

رضایی (رئیس پژوهشکده گردشگری) نیز گفت: گروه گردشگری موفق شد چندین گزارش ارائه دهد که خروجی آن چند دستورالعمل است و قصد داریم چندین رشته از جمله اقتصاد، جغرافیای روستایی و...را بیافزاییم.