هشدار نسبت به آنچه به واسطه توسعه بافتهای تاریخی را نشانه گرفته است

ایرنا/ براساس آخرین خبرهای واصله، هشدار نسبت به آنچه به واسطه توسعه بافتهای تاریخی را نشانه گرفته است، صورت گرفت.

محمد مهدی کلانتری، یک متخصص بافتهای تاریخی افزود: حجم مصوبات اخیر کمیسیون ماده پنج در شهرهای مختلف که برخلاف مصوبات شورای عالی شهرسازی و معماری در حوزه محدوده بافتهای تاریخی است، نشان می دهد که باید بیشتر از هر زمان دیگری نگران این میراث غیر قابل تولید باشیم.

وی تصریح کرد: بکار بردن واژگان بازآفرینی، بازسازی و نوسازی بافتهای فرسوده توسط مدیران شهری که تفکیکی بین بافتهای تاریخی ارزشمند و بافتهای غیر تاریخی و حاشیه نشین و حلبی آبادها قائل نیستند و تنها نگاه تخریب کالبدی در پهنه های بزرگ و ایجاد ساختارهای جدید شهری دارند، هشداری است برای دغدغمندان حفاظت از بافتهای تاریخی و اگر تغییر تفکری صورت نگیرد، حجم تخریب و مداخلات از هر زمان دیگری بیشتر خواهد شد.

این پژوهشگر مرمت بناها و بافتهای تاریخی خاطرنشان ساخت: محدود کردن بافتهای تاریخی به بناهای ثبت ملی و شاخص و بکار بردن واژه ریزدانه های تاریخی برای پهنه های گسترده نشان می دهد که ملاک عمل برای حفظ و نگهداری، تنها مختص به تک بناهای تاریخی است.

کلانتری با بیان اینکه مدافعان توسعه افسار گسیخته، در راستای تخریب بافتهای تاریخی، به تولید ادبیات جدید هم پرداخته اند و این تخریب ها را تئوریزه هم می کنند، گفت: واژگانی چون "سیاستهای انقباضی در محدوده بافتهای تاریخی" که به تازگی در جلسات یا نامه ها به گوش می رسد، نشان می دهد که جریانی پر قدرت برای نابودی باقیمانده های این میراث غیر قابل تکرار بوجود آمده که به دنبال کوچک سازی محدوده های مصوب بافتهای تاریخی است.

وی اظهار داشت: واژه رفع تزاحم های میراث فرهنگی که در پیش فرض خود، میراث فرهنگی و بافتهای تاریخی را مزاحم توسعه میداند، عمق فاجعه را در نوع تفکری که در حال اوج گیری است، نشان می دهد.

این فعال میراث فرهنگی با اشاره به تجربه کشورهای دیگر دنیا در حفاظت از بافتهای تاریخی و توسعه پایدار گردشگری گفت: کشورهایی چون ایتالیا و ترکیه نسبت به بافت تاریخی به نوع دیگری برخورد می کنند. در واقع بافتها را به ارزشی تبدیل کرده اند که از همه دنیا برای دیدن بافت تاریخی ونیز، رم، فلورانس و استانبول می روند.

وی در ادامه افزود: بافتهای تاریخی کشور ما از جمله بافتهای تاریخی شهرهایی چون اصفهان و شیراز به مراتب ارزشمندتر از بافتهای تاریخی دیگر نقاط دنیا بوده است، اما اکثر آنها را نابود کرده ایم و فقط بناهای شاخص را نگه داشته ایم.

کلانتری با ابراز نگرانی نسبت به روند توسعه در بافتهای تاریخی تصریح کرد: به جای توقف این روند، به تازگی سرعت تخریب و توسعه را افزایش داده ایم.

وی در ادامه گفت: کشور ترکیه که درآمد دومش از گردشگری است برای بافت تاریخی اش هزینه کرده و آن را تخریب نکرده است اما مدیران شهری در ایران، بافت تاریخی را با عنوان بافت فرسوده و بهانه هایی چون دسترسی نداشتن، ریز دانگی، کمبود امنیت و بهانه هایی از این دست، نابود می کنند. ارزش تاریخی را تنها مختص به بناهای شاخص و آنها که ثبت ملی شده اند می دانند و مابقی را فاقد ارزش دانسته و از دم تیغ لودرها و بولدوزرهای توسعه گران می گذرانند.

این متخصص بافتهای تاریخی تاکید کرد: بافتهای تاریخی به مصابه یک فرش هستند. شامل شمسه مرکزی، گلهای قالی، نقوش خطائی، بته جقه ها، حاشیه ها و زمینه فرش؛ مگر می شود برای حفاظت از یک فرش ارزشمند، تنها گل آن را برید و حفظ کرد و مابقی نقوش فرعی را از بین برد؟ بافت شهری هم مانند فرش است و نمیتوان صرفا بناهای شاخص را نگه داشت و مابقی را تخریب کرد.

وی در ادامه افزود: گردشگری که به اصفهان سفر می کند، نیاز به هتل پنج ستاره طبقاتی ندارد و اگر خانه های تاریخی بافتها تبدیل به بومگردی و هتل سنتی شود، بیشتر مورد استقبال گردشگران خارجی قرار می گیرد. این نشان از اهمیت بافتهای تاریخی به عنوان یک ثروت در جهت توسعه گردشگری پایدار دارد که از آن غافل شده ایم.

کلانتری تصریح کرد: گردشگری که برای دیدن ایران و اصفهان می آید فقط برای دیدن بناهای شاخص نمی آید، بلکه می آید تا زندگی در بافت تاریخی را تجریه کند، بافت تاریخی برای شهرهایی چون اصفهان، ثروت است که باید آن را برای شهر حفظ و برای آن هزینه هم کرد.

این فعال میراث فرهنگی افزود: مردم دنیا دیدشان را نسبت به بافتهای تاریخی عوض کرده اند و به آنها به چشم ثروت نگاه می کنند، اما در ایران از بین بافت تاریخی خیابانهای عریض عبور داده می شود و تفکر این است که باید تا پای بناهای تاریخی و شاخص ماشین برود، اما این دید در دنیا منسوخ شده است.

بافت تاریخی به معنی تمام تک بناها، کوچه ها، ساباط ها، شریانها و بناها با کاربری های مختلف در کنار هم است که باید برای حفظ این میراث فرهنگی ارزشمند، یکپارچگی و بافت بودن آن نگهداری شود.