جلسه بررسی الزامات و چالشها و راهکارهای توسعه گردشگری سلامت برگزار شد

ایسنا/ براساس اخبار منتشر شده، جلسه بررسی الزامات و چالشها و راهکارهای توسعه گردشگری سلامت برگزار شد.

بابک نگاهداری، رئیس مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی در این جلسه با تشریح فعالیتهای مرکز پژوهشهای مجلس در بررسی لایحه برنامه هفتم توسعه اظهار داشت: مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی براساس وظایف تعریف شده خود، علاوه بر مجلس شورای اسلامی، به سایر نهادهای دولتی و حاکمیتی راهکار و مشورت ارائه می دهد و در همین راستا نیز تلاش می کند از پنجره فرصت برنامه هفتم توسعه استفاده کند و با ورود به موضوعاتی که برای کشور حائز اهمیت است، نتایج بررسی های کارشناسی خود را در اختیار مجلس شورای اسلامی و سایر نهادها قرار دهد.

وی با اشاره به جایگاه گردشگری سلامت در برنامه هفتم توسعه گفت: در ماده 72 لایحه برنامه هفتم توسعه به موضوع گردشگری سلامت پرداخته شده و دولت در این زمینه درآمد سالیانه 2 میلیارد یورو را هدف خود قرار داده است.

نگاهداری جایگاه ایران در حوزه گردشگری سلامت را به نسبت پتانسیل ها و ظرفیت های موجود در کشور نامناسب ارزیابی کرد و افزود: امروزه پنجره فرصت های مناسبی برای توسعه گردشگری سلامت در کشور به وجود آمده است که می تواند به تبدیل شدن ایران به عنوان یکی از مقاصد اصلی گردشگری سلامت منطقه کمک کند.

وی پیرامون اینکه جلسه بررسی الزامات و چالشها و راهکارهای توسعه گردشگری سلامت برگزار شد، خاطرنشان کرد: با افزایش سطح رفاه جامعه، مردم برای کسب خدمات پزشکی و درمانی حاضر به پرداخت هستند. همچنین هزینه خدمات پزشکی در کشورهایی مانند ایران نسبت به خیلی از کشورها کمتر است و این موضوع زمینه را برای جذب گردشگران سلامت به کشور فراهم می کند. علاوه بر موارد قبلی، بررسی ها نشان می دهد که جمعیت بیشتر جوامع در حال حرکت به سوی سالمندی است و این نکته هم پنجره فرصتی مناسب برای جذب گردشگران سلامت است.

رئیس مرکز پژوهش های مجلس در بخش دیگری از سخنان خود اظهار داشت: یکی از ویژگی های یک حکمران خوب، این است که به موقع فرصت های توسعه و پیشرفت را شناسایی کند و بتواند آنها را تا مرحله اجرا راهبری کند.

نگاهداری گردشگری سلامت را یکی از فرصت های پیش آمده برای توسعه کشور دانست و گفت: ایران پتانسیل مناسبی در حوزه نیروهای متخصص و ارائه خدمات پزشکی دارد و این پتانسیل ها وقتی در معرض انتخاب و تجربه گردشگران سلامت قرار می گیرند، علاوه بر کسب منافع اقتصادی، موجب تقویت و شناسایی نقاط ضعف و قوت نظام سلامت و پزشکی کشور می شود.

یحیی نقی زاده محجوب، مدیر کل نظارت و ارزیابی خدمات گردشگری وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در این نشست اظهار داشت: پس از گذشت حدود 15 سال که گردشگری سلامت به عنوان یک سرفصل در حوزه گردشگری و سلامت کشور مطرح شده، همچنان فرصتهایی که در این حوزه وجود دارد، بیشتر به عنوان تهدید شناخته شده است و علت این موضوع ریشه در سیاست های بخشی نگری نهادهای مختلف و همچنین عدم توجه به این مقوله در سیاست های کلان کشور دارد.

وی تأکید کرد: بهترین راه برای توسعه گردشگری سلامت کشور، تهیه و تدوین یک قانون جامع در این حوزه است؛ به طوری که در این قانون حدود وظایف و اختیارات دستگاه های مختلف به خوبی تعیین شود. چنین اقدامی موجب انسجام میان نهادهای مختلف و از بین رفتن نگاه های بخشی به این حوزه می شود.

مدیر کل نظارت و ارزیابی خدمات گردشگری وزارت میراث فرهنگی، گفت : در حوزه گردشگری سلامت علی رغم وجود پتانسیل های مناسب در داخل کشور و همچنین ظرفیت پذیرش از کشورهای همسایه، این نگرانی وجود دارد که تصویب یک قانون اشتباه موجب شود که وظایف و کارویژه های دستگاه های مختلف به درستی تعیین نشود و فرصت های این حوزه به تهدید و چالش تبدیل شوند.

حسین نیکونام، رئیس جامعه گردشگری سلامت در این نشست عنوان کرد: بزرگترین چالش پیش روی توسعه گردشگری سلامت، عدم اجرای قانون توسط دستگاه های دولتی است و در این حوزه در بدنه کارشناسی و ستادی دستگاه های دولتی، تعارضات منافع متعددی میان بخش ها و نهادهای مختلف وجود دارد.

نیکونام ادامه داد: سه وزارتخانه امورخارجه، بهداشت و میراث فرهنگی در حوزه گردشگری سلامت نقش دارند و برای حل مشکل ناهماهنگی میان دستگاهی، لازم است موضوع گردشگری سلامت از سوی رئیس جمهور یا یکی از معاونان رئیس جمهور راهبری و هدایت شود.

دیاکو عباسی، دبیر شورای راهبری گردشگری سلامت در این جلسه با تشریح جایگاه این شورا در حوزه گردشگری سلامت گفت: حدود 7 سال است که بازیگران دولتی و اصلی در حوزه گردشگری سلامت در شورای راهبری گردشگری سلامت کنار هم جمع شده اند، اما تا کنون آنطور که باید این شورا اثربخشی و کارایی لازم را نداشته و لازم است در سطوح کلان اداره کشور، جایگاه حاکمیتی و قانونی این شورا در حوزه تصمیم سازی و سیاست گذاری ارتقا یابد.

عباسی همچنین ضعف اصلی حوزه گردشگری سلامت کشور را عدم توجه به بازاریابی و سرمایه گذاری در این عرصه دانست و خاطرنشان کرد: کشور ما به صورت بالقوه بازارهای گردشگری سلامت مناسبی در منطقه و حتی کشورهای سایر مناطق دنیا دارد، اما نتوانسته ایم در حوزه توسعه بازار گردشگری سلامت، سرمایه گذاری کنیم. در این راستا توجه به برندسازی، تدوین برنامه های راهبردی و تخصیص بودجه برای بازاریابی و تبلیغات بازرگانی می تواند در جلب گردشگران سلامت اثرگذار باشد.

محمد پناهی، دبیر کمیته گردشگری سلامت استان تهران تصریح کرد: مهمترین راهبردی که مرکز پژوهش ها می تواند تحقق آن را پیگیری کند، تقویت جایگاه قانونی و تصمیم گیری شورای راهبری گردشگری سلامت و لازم الاجرا شدن مصوبات آن است.

وی گفت: تغییرات مدیریتی متعدد و تغییر رویکرد در سطح کلان دستگاه ها، باعث تاخیر در اجرای فرآیندهای اداری و تضعیف فعالیت های حوزه گردشگری سلامت می شود.

پناهی ظرفیت گردشگری تندرستی کشور را یک فرصت مناسب برای حوزه گردشگری کشور دانست و اظهار داشت: ایران با داشتن قدمت هفت هزار ساله در حوزه طب ایرانی، ظرفیتهای بی بدیلی برای توسعه گردشگری تندرستی دارد و در مواردی مانند مزاج شناسی، چشمه آب های معدنی، بیابان درمانی و نمک درمانی می توانیم زمینه های ترویج گردشگری تندرستی را در کشور ایجاد کنیم.

جلال نائلی، دبیر انجمن خدمات بین الملل سلامت در این نشست عنوان کرد: به موضوع گردشگری سلامت اولین بار در برنامه چهارم توسعه اشاره شده است و از آن زمان تاکنون، چالش اصلی این حوزه آن است که سیاست ها به درستی تعریف نشده اند و در جاهایی که سیاست های مناسبی اتخاذ شده است، از سوی دستگاه های مختلف اجرایی و عملیاتی نشده است.

وی موضوع نظارت را یکی از الزامات حوزه گردشگری سلامت دانست و افزود: این نظارت باید در دو حوزه نظارت بر مراکز درمانی و نظارت بر مراکز و گروه های جذب گردشگر سلامت صورت گیرد.

نائلی مطرح کرد: لازم است از طریق تدوین قوانین و آیین نامه های اجرایی مصوب، وظایف سه وزارتخانه ذی ربط در این حوزه به خوبی مشخص شود و برنامه هفتم توسعه برخلاف برنامه های توسعه گذشته، بتواند موجب ارتقای جایگاه گردشگری سلامت در کشور شود.

شهلا نقدی، کارشناس اداره گردشگری سلامت وزارت بهداشت با اشاره به اقدامات وزارت بهداشت در خصوص توسعه گردشگری سلامت اظهار داشت: یکی از برنامه های این وزارتخانه، توجه به بحث آموزش و تعریف فرآیندهای پذیرش در مراکز درمانی سراسر کشور جهت ارائه خدمات به گردشگران سلامت است.

نقدی ادامه داد: تلاش برای تعامل و همکاری با وزارتخانه میراث فرهنگی و سایر نهادها برای تشکیل جلسات شورای راهبری گردشگری سلامت به صورت مستمر یکی دیگر از اقدامات وزارت بهداشت در این حوزه بوده است.

اسماعیل برات، معاون دفتر نظارت و ارزیابی خدمات گردشگری وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در این جلسه بیان کرد: بحث گردشگری یکی از مباحث حساس در تمامی کشورهاست که بازار آن با کوچک ترین تغییرات و تحولات مختلف سیاسی، اقتصادی و زیست محیطی تحت تاثیر قرار می گیرد.

برات با اشاره به تشکیل شورای راهبری گردشگری سلامت در کشور افزود: از سال 92 موضوع تشکیل شورای راهبری گردشگری سلامت مطرح شده است که هدف آن ایجاد هماهنگی بین بخشی و نهادی میان سه وزارتخانه فعال در این عرصه است و این شورا تلاش می کند هماهنگی های لازم را برای پیشبرد اهداف مرتبط با گردشگری سلامت انجام دهد.

حرمت الله رفیعی، مدیر عامل انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ایران در این نشست تصریح کرد: متولی اصلی حوزه گردشگری کشور، وزارت میراث فرهنگی است و مفهوم گردشگری، مقدم بر مفاهیمی چون سلامت و طبیعت گردی است ؛ در واقع فعالیت و تصمیم گیری وزارت میراث فرهنگی و گردشگری باید مقدم بر فعالیت سایر وزارتخانه ها باشد.

رفیعی گفت: در دنیا ده ها حوزه گوناگون گردشگری مانند سلامت، مذهبی، دریایی و ورزشی وجود دارد که متولی و نهاد هماهنگ کننده تمام این حوزه ها حوزه گردشگری است.

محمد گنج خانلو، رئیس هیات مدیره انجمن حرفه ای مجتمع های خدمات رفاهی بین راهی با اشاره به تعدد نهادهای تصمیم گیر در موضوع گردشگری کشور، عنوان کرد: به عنوان نمونه دخالت معاونت های زائرین استانداری های چند استان در حوزه گردشگری، یکی از مسائل و مشکلات موجود در این استان هاست.

وی در بخشی از سخنان خود اظهار داشت: توجه به موضوع تقویت بازاریابی و جذب گردشگران سلامت باید به طور ویژه از سوی وزارت امور خارجه پیگیری شود. در این راستا ایجاد معاونت دیپلماسی گردشگری در وزارت امور خارجه یکی از پیشنهادهایی است که می تواند از سوی این وزارتخانه مورد بررسی قرار گیرد.

علیرضا کاظمی وفا، مدیر اجرایی جامعه هتلداران استان تهران در این جلسه با اشاره به عدم هماهنگی نهادی میان بخشهای مختلف اظهار داشت: هنوز بطور دقیق، وظایف نهادها و وزارتخانه های مؤثر در این حوزه مشخص نشده است؛ در حالی که در حوزه جذب و پذیرش گردشگر سلامت، تمام دستگاه ها و وزارتخانه های ذی ربط باید تحت راهبری وزارت میراث فرهنگی فعالیت کنند و این وزارتخانه باید مرجع و متولی اصلی گردشگری سلامت در کشور باشد.

کاظمی وفا همچنین عنوان کرد: هنوز در کشور ما به این جمع بندی نرسیده ایم که نگاه ما به مقوله گردشگری، یک نگاه فرهنگی اجتماعی باشد یا یک نگاه سیاسی و مشخص کردن چنین سیاستها و نگرشهایی، باید در سطوح کلان سیاستگذاری کشور صورت بگیرد.

محمد شهاب شهبازیان، مدیر عامل پلتفرم اتاقک نیز در این نشست تعدد نهادهای تصمیم گیر در حوزه گردشگری سلامت را چالش اصلی این عرصه دانست و اظهار داشت: شرکتهای خصوصی ایرانی توان و قدرت کافی برای فعالیت در حوزه برندسازی و بازاریابی در سایر کشورها ندارند و نگاه گردشگران سایر کشورها به ایران، بیشتر سیاسی است.

محمد فرزاد میرزایی، مدیر کل گردشگری مناطق آزاد و ویژه اقتصادی در این جلسه عنوان کرد: بررسی روند روبه رشد جذب گردشگر در مناطق آزاد نشان می دهد که در آینده نزدیک، متولی اصلی حوزه گردشگری کشور، مناطق آزاد خواهد بود. مناطق آزاد می توانند بستر مناسبی برای توسعه گردشگری سلامت باشند و ظرفیت های بالقوه ای مانند نیروهای متخصص، تخت های بیمارستانی، دهکده های گردشگری سلامت و زیرساختهای مناسب این مناطق، اهمیت آنها در بحث توسعه گردشگری سلامت را دوچندان کرده است.

علیرضا قیومیان، نماینده پلیس مهاجرت و گذرنامه فراجا در این نشست با اشاره به الزامات قانونی حضور گردشگران سلامت در کشور عنوان کرد: یکی از مشکلاتی که بعضا برای گردشگران سلامت به وجود می آید، اقامت غیرقانونی آنان در کشور است که تشخیص این امر طبق قانون برعهده پلیس گذرنامه است، این در حالی است که در شورای راهبری گردشگر سلامت جایگاهی برای عضویت پلیس گذرنامه دیده نشده است و این عدم حضور، باعث بروز برخی ناهماهنگی ها در فرآیند پذیرش گردشگران سلامت شده است.

قیومیان گفت: طبق آمارهای موجود در سامانه پلیس گذرنامه، سال گذشته حدود 10 هزار ویزای درمانی در کشور به ثبت رسیده است، اما بررسی های دقیق تر و مشاهدات مختلف نشان می دهد که آمار گردشگران سلامت بیشتر از این مقدار است و لازم است یک سامانه یکپارچه برای پایش و رصد گردشگران سلامت و ورود و خروج آنها طراحی شود.

رضا لاری پور، مدیرکل حوزه ریاست سازمان نظام پزشکی کشور در این نشست با بیان اینکه ارائه بخش درمانی گردشگران سلامت منحصرا در حیطه وظایف وزارت بهداشت است، افزود: در این خصوص باید به این نکته توجه کرد که وظیفه وزارت بهداشت در حوزه گردشگری سلامت، نظارت و اعتباربخشی به درمان گردشگران سلامت است که بررسی ها نشان می دهد در این حوزه وظیفه خود را به درستی انجام داده است.

وی پیشنهاد سازمان نظام پزشکی برای ساماندهی حوزه گردشگری سلامت را طراحی یک سامانه جامع رتبه بندی پزشکی اعلام کرد و گفت: در این سامانه، رتبه بندی پزشکان و خدمات دهندگان حوزه پزشکی براساس عملکرد آنان به صورت عمومی در دسترس همگان قرار می گیرد و تمام فعالیت های این حوزه شناسنامه دار می شود و گردشگران سلامت بدون هیچ گونه واسطه گری و دلالی می توانند خدمت مورد نظر خود را دریافت کنند.

در پایان این نشست مقرر شد مجموعه مباحث و پیشنهادهای مطرح شده و سایر گزارشات تفصیلی نمایندگان دستگاه های اجرایی و فعالان بخش خصوصی جمع آوری شود و همزمان با بررسی لایحه برنامه هفتم توسعه در کمیسیون تلفیق مجلس شورای اسلامی، این پیشنهادها از طریق دفاتر تخصصی و کارشناسان مرکز پژوهش های مجلس در اختیار نمایندگان مجلس قرار گیرد.