ابیانه نگینی سرخ در دل کویر است

خبرگزاری مهر/ براساس آخرین خبرهای بدست آمده و گزارش های منتشر شده، ابیانه نگینی سرخ در دل کویر است.

ابیانه روستایی از توابع بخش مرکزی شهرستان نطنز در استان اصفهان است. این روستا در تاریخ 30 مرداد 1354 با شماره ثبت 1088 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.

این روستا در 38 کیلومتری شمال غربی نطنز در دامنه کوه کرکس و یکی از بلندترین نقاط مسکونی در ایران است. ارتفاع از سطح دریا در این روستا 2160 متر و دارای آب و هوای سرد و معتدل است. ابیانه به اعتبار معماری بومی و بناهای تاریخی پرتنوع آن، از روستاهای مشهور ایران است.

مدرکی که دقیقاً قدمت زمانی ابیانه را معلوم کند در دست نیست؛ ولی پیشینه چهار هزار و پانصد ساله را برای آن تخمین می زنند و آن را از کهن ترین زیستگاه های انسانی در حاشیه دشت کویر ایران می دانند. آثار و بناهای تاریخی که در ابیانه وجود دارد مربوط به دوره های ساسانی، سلجوقی، صفوی و قاجار است. این آثار نشان دهنده قدمت تاریخی این زیستگاه انسانی است.

ابیانه روستایی در دامنه کوه با نماهای کاهگلی قرمز با زیر طاقی های سفید و پنجره های مشبک زیبا و چوبی است که هرچه در آن دیده می شود جلوه های از گذشته های دور دارد. مردم ابیانه به سبب کوهستانی بودن منطقه و دور بودن محل آنها از مراکز پرجمعیت و راههای ارتباطی، قرنها در انزوا زیسته و در نتیجه بسیاری از آداب و رسوم قومی و سنتی و از جمله زبان و لهجه قدیم خود را حفظ کرده اند. زبان مردم ابیانه از زبانهای ایرانی شمال غربی که البته در طول زمان دچار تغییر و تحولات زیادی شده و اکنون فقط تعداد کمی از واژه های اصیل پهلوی در گویش آنان شنیده می شود.

پوشش سنتی هنوز هم میان آنها رواج دارد و در حفظ آن تأکید و تعصب از خود نشان می دهند. مردان شلوار گشاد و درازی از پارچه سیاه (دوید یا همان دبیت، شلوار مردان بختیاری) و زنها پیراهن بلندی از پارچه های گل دار و رنگارنگ بر تن می کنند. زنهای ابیانه معمولا چارقدهای سفید رنگی بر سر دارند.

شمار خانه های ابیانه در سرشماری سال 1360 برابر با 500 واحد برآورد شد. این خانه ها به طور کامل بر روی دامنه شیب دار شمال رودخانه برزرود بنا شده است. ابیانه در نگاه نخست، روستایی چند طبقه به نظر می آید که در بعضی موارد تا چهار طبقه آن را میتوان مشاهده کرد. اتاق ها به پنجره های چوبی ارسی مانند مجهز هستند و اغلب دارای ایوان ها و طارمی های چوبی پیش آمده مشرف بر کوچه های تنگ و تاریک اند که خود به صورت مناظر جالبی درآمده است.

نمای خارجی خانه ها با خاک سرخی که معدن آن در مجاورت روستا قرار دارد، پوشیده شده است. در ساخت خانه ها غالباً از آجر قزاقی استفاده شده است. از آنجا که در دامنه های شیب دار فضای کافی برای ساختن خانه های مورد نیاز وجود ندارد، در این روستا چنین رسم شده که هر خانواده انبار غار مانندی در تپه های یک کیلومتری روستا، در کنار جاده و نرسیده به ابیانه ایجاد نماید. این غارها که در دل تپه ها حفر شده اند و از بیرون تنها درهای کوتاه و محقر آن نمایان است، برای نگهداری دام و نیز آذوقه زمستانی و اشیا غیرضروری مورد استفاده قرار می گیرد.

عکس از: مهرداد صفرپور دهکردی