دومین نشست هم اندیشی گروه های گویش پژوهی کشور برگزار شد
خبرگزاری مهر/ براساس آخرین اخبار بدست آمده، دومین نشست هم اندیشی گروه های گویش پژوهی کشور برگزار شد.
غلامعلی حداد عادل، رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی در این نشست گفت: تجمیع مساعی و فعالیت های این سه نهاد که در امر گویش پژوهی فعال هستند، طبیعی و منطقی است؛ بی خبری و بی اطلاعی آنها از فعالیت و کار یکدیگر امری غیر معقول است.
وی افزود: به هر علتی از گذشته تا به امروز، کارهای گویش پژوهی در کشور ما در این سه مؤسسه جدا بررسی می شده است، اکنون باید تلاش کنیم از مرزهای اداری و اسمی جدا کننده رد شویم و هدف مشترک هر سه مؤسسه را اساس همکاری ها قرار دهیم و این هم کار مشکلی نیست و به نفع کشور است.
حداد عادل پیرامون اینکه دومین نشست هم اندیشی گروه های گویش پژوهی کشور برگزار شد، تصریح کرد: ما در این حوزه در دو عرصه می توانیم برنامه ریزی کنیم: یکی عرصه داخلی به عنوان یک کشور که خود مصلحت می دانیم چه کار کنیم و برنامه ها و پیشنهادهایی که موجود است و دیگری اقتضائات بین المللی که طبق اعلام یونسکو است که باید مد نظر داشته باشیم و ببینیم در دهه آینده که به عنوان دهه زبان های بومی مطرح شده چه کاری می توانیم انجام دهیم.
وی با تأکید بر اینکه باید از کار هم مطلع شویم و هیچ اشکالی ندارد کارهایی را که می کنیم به نام هر سه مؤسسه منتشر کنیم، افزود: مهم ایران است و ما هر اعتباری داریم از نام ایران است.
رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی در ادامه با بیان اینکه هویت ملی یک وحدت است که همواره شامل کثرت می شود، گفت: این سکه ای است که دو رو دارد هر گاه سخن از وحدت می کنید حتماً کثرتی بوده که به وحدت رسیده است؛ در فلسفه چنین بحث می کنیم که هر اندازه کثرت بیشتر باشد وحدت قوی تر است.
حداد عادل همچنین اشاره کرد که این کاری که ما می کنیم صرفاً یک عمل دانشگاهی یا پژوهشی نیست بلکه کاری است که با هویت ملی ارتباط دارد.
مژگان اسماعیلی، رئیس پژوهشکده زبان شناسی، کتیبه ها و متون نیز در این نشست گفت: به دلیل اهمیت زبان مادری و محلی، یونسکو دهه آینده را به عنوان دهه زبان های بومی مطرح کرده و ایران با توجه به تنوع زبانی و گونه های مختلف زبانی که دارد می تواند در این دهه خوش بدرخشد، منوط به اینکه نهادهای متولی با تدوین برنامه ای دقیق و منسجم از این ظرفیت ها استفاده کنند.
وی افزود: در فوریه 2020 یونسکو جلسه ای با حضور 50 کشور در مکزیک برگزار کرد که در این جلسه بیانیه «یک دهه اقدام برای زبان های بومی» تصویب شد که شعار اصلی آن «بدون ما هیچ چیز برای ما نیست» است، این بیانیه اهمیت زبان های بومی را برای وحدت ملی و توسعه پایدار یادآوری می کند.
اسماعیلی خاطرنشان ساخت: بدیهی است ایجاد چارچوب های قانونی و اقدامات حمایتی موجب تقویت، اعتبار بخشی و شناسایی زبان های بومی خواهد شد، لذا میتوان با آموزش و توسعه نرم افزارهای فناوری زبان، این گونه های زبانی را مستند و زمینه را برای پژوهش های بعدی فراهم کرد.
وی در پایان اظهار کرد: بنابراین امیدواریم در این جلسه ضمن بررسی ظرفیت ها با توجه به دانش و تجربیات استادان و پژوهشگران حوزه گویش پژوهی راهکارها و پیشنهادهایی برای حفاظت، احیا و ترویج زبان های بومی و در خطر ارائه شود.
محمد دبیر مقدم، معاون پژوهشی فرهنگستان زبان و ادب فارسی نیز در ادامه این نشست با نگاهی به سابقه فعالیت هر سه نهاد فعال در حوزه گویش و زبان، شامل فرهنگستان زبان و ادب فارسی، پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری و پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی گفت: هر سه مرکز در این حوزه فعالیت های گسترده ای در قالب انتشارات، پژوهش های میدانی و مطالعات داشته اند.
او چند پیشنهاد هم در ارتباط با موضوع جلسه، از جمله نگارش یک شیوه نامه مشترک برای جمع آوری گویش ها، راه اندازی کتابخانه دیجیتال صوتی از زبان ها و گویش های ایران، برنامه ریزی برای برگزاری پنل تخصصی زبان ها و گویش های ایران در یازدهمین همایش زبان شناسی دانشگاه علامه طباطبایی، ارتباط با یونسکو برای معرفی فعالیت ها و…مطرح کرد.
امید طبیب زاده، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی و مدیر گروه گویش شناسی این پژوهشگاه در ادامه این نشست با ارزشمند خواندن زبان فارسی گفت: ما به عنوان زبان شناس باید بگوییم که حفظ زبان ها و گویش ها کاری پردامنه و یک نهضت اجتماعی است که زبان شناسان به تنهایی از پس آن برنمی آیند.
او افزود: کاری که بطور خاص ما می توانیم انجام دهیم ثبت و ضبط ویژگی های گونه های زبانی درخطر و تدوین شیوه نامه ای برای انجام این کار است.
در ادامه این نشست فریار اخلاقی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری و مدیر گروه زبان و گویش رایج پس از بیان ضرورت همکاری علمی بین گروه های گویش پژوهی کشور، به معرفی طرح ملی اطلس زبانی ایران پرداخت و گفت: تاکنون 27 هزار نمونه زبانی از آبادی های کشور گردآوری شده و از آن میان 17 هزار نمونه به همراه شناسنامه در سامانه بارگذاری شده است.
او در ادامه با اشاره به این که هنوز تعداد زبان ها و گویش های رایج در ایران بطور دقیق روشن نیست و بین صاحب نظران در این زمینه اتفاق نظر وجود ندارد، افزود: یکی از زمینه های همکاری گروه های گویش پژوهی سه نهاد حاضر در این جلسه می تواند بازبینی فهرست های موجود از زبان ها و گویش های ایران، بررسی رویکردهای مختلف در تعیین شمار زبان ها و گویش های ایران و رسیدن به اجماع نظر در این زمینه باشد.
اخلاقی اظهار کرد: نام گونه های زبانی موجود در سامانه اطلس زبانی ایران، براساس 17 هزار نمونه زبانی ثبت شده در سامانه که بر اساس خوداظهاری گویشوران درج شده، 480 نمونه است که بعد از دسته بندی علمی کاهش می یابد و می تواند به ما برای رسیدن به تعداد زبان ها و گویش های ایران یاری رساند.
سیروس نصرالله زاده، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی و رئیس پژوهشکده زبان شناسی این پژوهشگاه نیز در این نشست گفت: علی رغم زحمات بسیاری که در دهه های گذشته در قالب طرح های داخلی و خارجی کشیده شده؛ آنچنان که باید فعالیت های یکپارچه و گسترده ای در حوزه گویش به انجام نرسیده است.
او افزود: آنچه ما نیاز داریم ایجاد پایگاه داده های گویشی است، و باید به جایی برسیم که گویش های ایرانی شرقی را، به کمک کشورهای دیگر حفظ و نگهداری کنیم.
مجید طامه، عضو هیئت علمی فرهنگستان زبان و ادب فارسی و معاون گروه زبان ها و گویش های ایرانی فرهنگستان نیز با بیان چرایی اهمیت زبان های بومی به تشریح مفاد برنامه اعلام شده سازمان یونسکو در مورد دهه زبان های بومی پرداخت و بر لزوم بومی سازی مفاد این برنامه با توجه به ویژگی های تنوع زبانی در ایران تأکید کرد.
در ادامه این نشست، پژوهشگران حوزه گویش پژوهی فرهنگستان زبان و ادب فارسی، پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری و پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی درباره برخی موضوعات و مسائل مربوط به حوزه کار خود و زمینه های همکاری بحث و تبادل نظر کردند.