آشنایی با موزه سینما | باغ فردوس تهران

موزه سینما یکی از موزه هایی است که افراد زیادی برای ایجاد و راه اندازی آن زحمت کشیده اند. این موزه در یک عمارت در باغ فردوس قرار داشته و در آن تمامی موارد مربوط به سینما و تلویزیون، به نمایش گذاشته شده است. علاقه مندان و بازدیدکنندگان این موزه می توانند تصاویری از عوامل و بازیگران، فیلم ها و عکس هایشان، جوایز و تندیس ها و ... را تماشا کرده و اطلاعاتی در مورد هریک از آن ها به دست آورند. بازدید از بخش تجهیزات قدیمی فیلم و سینما نیز می توانید بسیار جذاب باشد. در این بخش سعی کرده ایم تا به معرفی موزه سینما و برخی از بخش های موزه سینما که پرطرفدار است بپردازیم. با ما در ادامه ی همگردی همراه باشید.

تاریخچه ی باغ فردوس

در سال های 1213 تا 1227 هجری شمسی به دستور محمد علی شاه قاجار دو عمارت در بخش شمالی و جنوبی اراضی محمدیه ساخته شد. عمارت شمالی به پایان رسید اما عمارت جنوبی نیمه کاره ماند. پس از فوت محمدشاه و در زمان ناصر الدین شاه، وی زمین های اطراف این اراضی را خرید و به باغ اضافه کرد. پس از آن که ناصرالدین شاه دختر خود را به عقد معیرالممالک در آورد، این باغ را به عنوان هدیه به وی بخشید و از او خواست تا عمارت جنوبی را کامل کند. با توجه به این که معیرالممالک خود یک معمار بود، هزینه های زیادی را صرف این عمارت کرد و آن را به اتمام رساند. سپس عروسی خود را در آن باغ برگزار نمود.
در زمان پهلوی این ساختمان به عنوان دبستان شاپور تغییر کاربری داد و پس از آن نیز در اختیار وزارت فرهنگ قرار گرفت. پس از مرمت و بازسازی باغ فردوس شکل امروزی را به خود گرفت. البته عمارت شمالی به کلی خراب شده است و در باغ تنها عمارت جنوبی دیده می شود که اکنون به عنوان موزه سینما از آن استفاده می شود.زمین این باغ به صورت شیبدار و پله کانی است و با توجه به این که عمارت های باغ فردوس در زمان حکومت قاجار ساخته شدند، سبک معماری آن ها متناسب با همان دوره می باشد. برای تزیین از گچبری های زیبایی بر روی سقف اتاق ها و سالن ها استفاده شده که بیشتر آن ها نیز مقرنس کاری های گل و شاخ و برگی است که در حاشیه طراحی شده اند.

موزه سینما

راه اندازی موزه سینما در ایران رویای بسیاری از فعالان و علاقه مندان به سینما بود. این رویا در شهریورماه سال 1373 تحقق یافت و در خردادماه 1377 موزه سینما در کوچه پیرنیا، خیابان لاله زار افتتاح شد. هدف از راه اندازی این موزه، جمع آوری، حفظ، ثبت و عرضه ی میراث سینمای ایران به صورتی مناسب بود که با همت و تلاش بسیاری از فعالان عرصه ی سینما مانند عباس کیارستمی، عزت الله انتظامی، غلامرضا جمال امیدی، امیر اثباتی، بهزاد رحیمیان و عزیزالله ساعتی و با همراهی و کمک مدیران شرکت توسعه فضاهای فرهنگی وابسته به شهرداری تهران به سرانجام رسید. چهار سال پس از افتتاح، در شهریور ماه 1381 ، موزه سینما از کوچه پیرنیا به باغ فردوس نقل مکان کرد و فعالیت خود را به صورتی که امروزه می بینیم، ادامه داد. بخش های موزه سینما بسیارند که می توانید از آن ها بازدید کنید. از جمله این موارد می توان به تصاویری از سینمای ایران و هنرمندان، نشریات سینمایی، اسناد تاریخی، مکاتبات و قرارداد ها، ابزار و ادوات سینمایی، فیلمنامه ها و ... اشاره کرد.

گشتی در موزه باغ فردوس

موزه سینما در باغ فردوس دارای بخش های مختلفی است که علاقه مندان با توجه به رده ی سنی خود می توانند از بخش های موزه سینما بازدید نمایند. تصاویر بازیگران قدیمی و فیلم هایشان از بخش تصاویر بازیگران معاصر جداست. بخشی هم به کودکان اختصاص داده شده و در آن عروسک های مختلف کارتون های عروسکی مانند کلاه قرمزی، پسرخاله، مدرسه ی موش ها و ... قرار داده شده است.برای بازدید از موزه سینما، پس از وارد شدن به باغ فردوس و رد شدن از یک حوض بزرگ، باید از پله های سنگی عمارتی که در مقابل خود می بینید، بالا بروید. در این جا وارد یک سالن بزرگ خواهید شد. از این سالن به بخش های مختلف موزه هدایت می شوید. در این موزه موراد جالبی در مورد سینما به نمایش گذاشته شده است. شما می توانید نخستین تصویرسازی های ایرانیان برای روایت شاهنامه فردوسی و اسطوره های دینی را مشاهده نمایید یا دستگاه های قدیمی که از آن ها برای ساخت فیلم استفاده میشده را از نزدیک تماشا کنید. در این جا اطلاعات زیادی در مورد سینما پیدا خواهید کرد.

بخش های مختلف موزه سینما

موزه ی باغ فردوس به اتاق های مجزایی تقسیم شده و در هر اتاق موارد مربوط به هم جمع آوری شده اند تا بازدید برای علاقه مندان راحت تر باشد. در ادامه به معرفی بخش های مختلف موزه سینما در باغ فردوس می پردازیم.

اتاق ارامنه

این اتاق طوری طراحی شده که به شما نشان دهد ارامنه برای پیدایش صنعت سینما در ایران چه نقشی داشته اند. در این جا نخستین فیلم های سیاحتی ایران که توسط ارامنه فیلمبرداری شده، به نمایش گذاشته شده است.

اتاق زیرگذر تاریخ

یکی دیگر از بخش های موزه سینما اتاق زیرگذر تاریخ است. در این جا بازدیدکنندگان با یک سری دستگاه هایی آشنا می شوند که در قدیم از آن ها برای فیلم برداری و صدابرداری استفاده شده است. حتی دستگاه هایی وجود دارند که برای دوبله از آن ها استفاده می کردند.

اتاق آبی

از دیگر بخش های موزه سینما نمایشگاهی است که در آن می توانید نخستین های سینمای ایران را مشاهده نمایید. نخستین آگهی های سینمایی، تصاویر اولین های سینمای ایران که شامل بازیگران، عوامل، تجهیزات و ... می باشد. اولین تصویربرداری های تاریخ سینمای ایران که توسط شخصی به نام میرزا ابراهیم خان عکاس باشی انداخته شده است. این عکس ها نخستین فیلم سینمایی صامت ایران با نام آبی و راوی را به تصویر کشیده اند. این فیلم در سال 1319 توسط آوانس اوگانیانس ساخته شد. همچنین شما می توانید عکس هایی از اولین فیلم ناطق ایران با نام دختر لر را مشاهده نمایید. این فیلم توسط عبدالحسین سپنتا ساخته شده است.
علاوه بر این ها غرفه هایی نیز به عبدالحسین خان سپنتا، ابراهیم مرادی، آوانس اوگانیانس و سایر شخصیت های تاریخ فیلم سازی ایران اختصاص داده شده است. در این جا عکس ها، دست نوشته ها و کارهای های این افراد به نمایش گذاشته شده است.در بخش های دیگر این اتاق تجهیزات قدیمی سینمای ایران قرار دارد و این امکان برای شما وجود دارد که لوازمی مانند دوربین فیلمبرداری 16 میلیمتری اوریکون را از نزدیک مشاهده نمایید. دوربینی که اولین فیلم رنگی ایران با آن ثبت شد. این فیلم با نام گرداب در سال 1322 ساخته شد. وسیله دیگری که شاید تماشای آن برای شما جذاب باشد، شهر فرنگ است. این وسیله را در فیلم های و سریال های قدیمی زیادی دیده اید. شهر فرنگ موجود در موزه سینما مربوط به فیلم حاجی واشنگتن می باشد که در سال 1361 ساخته شده است.

تالار جشنواره ها و حضور بین الملل

در این بخش می توانید جوایز بسیاری از بازیگران و عوامل سینما در جشنواره های مختلف را مشاهده نمایید. جایزه نخل طلایی عباس کیارستمی برای فیلم زیر درختان زیتون، جایزه دلفان جشنواره جهانی فیلم وزارت فرهنگ در سال 1343، تندیس شیر ونیز یا خرس برلین و ... بخشی از جوایزی هستند که توسط بازیگران و عوامل فیلم ها به موزه سپرده شده اند. اولین جایزه ی بین المللی ایران در سال 1330 به فیلم شرمسار ساخته ی اسماعیل کوشان اهدا شد. این فیلم در جشنواره ی ملل آسیایی که در بمبئی برگزار شده بود، موفق به دریافت جایزه گردید. در سال 1340 نیز فیلم کوتاه یک آتش ساخته ی ابراهیم گلستان جایزه ای را دریافت نمود. هوگوی نقره ای اولین جایزه بین المللی سینمای کشورمان بود که در سال 1350 عزت الله انتظامی به عنوان بهترین بازیگر مرد موفق به دریافت آن شد. این جایزه مربوط به فیلم گاو ساخته ی داریوش مهرجویی بود که در جشنواره ی شیکاگو به نمایش درآمد.

اتاق سالن های سینما

یکی دیگر از بخش های موزه سینما، سالن های سینماست. از بخش جوایز که خارج شوید، با پایین آمدن از پله ها در انتهای سالن می توانید از اتاق های دیگر بازدید نمایید. یکی از این اتاق ها، بخش سالن های سینما می باشد. این اتاق به گونه ای طراحی شده که شما را به یاد سینماها و سالن های قدیمی نمایش فیلم می اندازد. یک اتاق تاریک با گچ بری های زیبایی بر روی سقف که در انتهای آن یک پرده ی نمایش قرار داده شده است. یک دستگاه نمایش فیلم نیز در گوشه ای از اتاق وجود دارد که مربوط به دهه ی 1920 است و با منبع نور ذغالی کار می کند. صندلی های چوبی این اتاق یک فضای قدیمی از سالن های سینما را در ذهن شما تداعی می کنند.

نمایشگاه میانی

در این بخش تصاویری از صحنه های فیلم و پشت صحنه ی آن ها به نمایش گذاشته شده است. پرتره بازیگران، کارگردانان، فیلمبرداران، چهره پردازان، طراحان صحنه و لباس از جمله دیگر تصاویر قرار داده شده در این بخش است.

غرفه های هنرمندان

یکی از بخش های پرطرفدار موزه باغ فردوس قسمتی است که بازیگران و عوامل سینما وسایل شخصی خود را به نمایش گذاشته اند. افرادی مانند علی حاتمی، عزت الله انتظامی، ساموئل خاچکیان، ولی الله خاکدان، رخشان بنی اعتماد، پوران درخشنده، رسول صدرعاملی، کیومرث پوراحمد و ... غرفه هایی مخصوص به خود دارند که بازدیدکنندگان می توانند در آن غرفه با این افراد بیشتر آشنا شده و اطلاعاتی در مورد تاریخچه ی زندگی آن ها به دست آوردند. برخی از این افراد نیز تعدادی از وسایل شخصی خود مانند انگشتر، عکس ها و تصاویری از فیلم هایشان را برای بازدید به موزه داده اند.
یکی از کارگردانان محبوب و مطرح سینما که در این جا دارای غرفه می باشد، علی حاتمی است. شال، کلاه و انگشتر علی حاتمی در این غرفه برای علاقه مندان به نمایش گذاشته شده است.آقای عزت الله انتظامی، که جزو هیات رئیسه موزه سینماست، نیز در این جا دارای غرفه ی مخصوص به خود است. این غرفه از دیگر غرفه ها شلوغ تر و پرطرفدارتر می باشد. ایشان هفته ای 3 روز به موزه سینما می آیند.
شاید برایتان جالب باشد که بدانید چرا بازیگران و عوامل جوایز و لوازم شخصی خود را به موزه می سپارند. مدیر تالارهای موزه سینما در این مورد می گوید: ما از افرادی که این لوازم را اهدا می کنند 3 سوال می پرسیم: هدفشان از انجام این کار چیست؟ جایگاه موزه را چگونه می بینند ؟ و آرزویشان چیست؟اغلب افراد در پاسخ به سوال اول می گویند: این جوایز متعلق به خود مردم است و باید در جایی قرار داده شود که همه بتوانند از تماشای آن ها لذت ببرند. پاسخی که افراد به سوالات می دهند را به همراه وسایل و تندیس هایی که از آن ها تحویل می گیریم به نمایش می گذاریم.

غرفه ی لباس

قسمت دیگری در این موزه وجود دارد که در آن لباس های مخصوص بازیگران قرار داده شده است. به عنوان مثال می توانید لباس گلناز، شخصیت فیلم دختر لر، را در این جا ببینید. این لباس برای فیلم ناصرالدین شاه آکتور سینما نیز بازسازی شده است. لباس های شخصیت های فیلم های تاریخی مانند رستم به همراه گرز و چکمه ی او به نمایش گذاشته شده است. در کنار این غرفه ها مجسمه ی بازیگران محبوبی چون علی نصریان را نیز قرار داده شده است.

اتاق کودک و نوجوان

یکی از جذاب ترین بخش های موزه سینما که هم در بین کودکان و هم در بین بزرگ ترها طرفداران بسیاری دارد، بخش کودک و نوجوان است. در این جا عروسک های محبوب و دوست داشتنی مانند کلاه قرمزی و پسرخاله، عروسک های شهر موش ها، عروسک گربه ی فیلم الو الو من جوجوام و ... نمایش داده می شوند. علاوه بر این ها تصاویری از عروسک های فیلم های معروف کارتونی نیز برای بازدید قرار داده شده اند.شما در این جا می توانید تصاویری از عوامل فیلم های عروسکی مانند کارگردانان، انیماتور ها، بازیگران و دوبلورهایی مانند حمید جبلی را نیز مشاهده نمایید. در بخش دیگری از این نمایشگاه تعدادی از لباس های بازیگران فیلم های کودک به نمایش گذاشته شده است. مانند ژاکت مجید در سریال قصه های مجید ، چکمه قرمز دخترکوچولوی فیلم چکمه یا کلاه بازیگر خردسال فیلم کیسه برنج.

اتاق دفاع مقدس

فضای این اتاق طوری طراحی شده که به شما حس و حال سال های دفاع مقدس را می دهد. وسایلی که در این اتاق به نمایش گذاشته شده اند مواردی هستند که در فیلم هایی با موضوع دفاع مقدس از آن ها استفاده شده است. شما در این جا چفیه ای را می بینید که اغلب شخصیت های اول فیلم های حاتمی کیا آن را به همراه داشته اند. یا قمقمه ای که در بسیاری از فیلم ها از آن استفاده شده است. شما حتی می توانید روبان قرمزی را در ویترین تماشا کنید که مربوط به فیلم روبان قرمز حاتمی کیا بوده است.
بخش های مختلف این موزه جذابیت های بسیاری برای بازدیدکنندگان دارند. مطمئن باشید نه تنها در این جا احساس خستگی نمی کنید، بلکه از تماشای غرفه های آن لذت زیادی نیز خواهید برد. فقط کافیست یک بار به این مکان سر بزنید. این موزه در آدرس تهران، خیابان ولیعصر، باغ فردوس قرار داشته و در روزهای یکشنبه تا پنجشنبه از ساعت 9 الی 19 و جمعه ها و ایام تعطیل: 14 الی 19 پذیرای بازدیدکنندگان و علاقه مندان می باشد. موزه سینما روزهای شنبه و ایام سوگواری تعطیل است.