تلاشهایی برای پیوستن تالاب دیر نخیلو به کنوانسیون رامسر شروع شده است

ایرنا/ براساس خبرهای بدست آمده، تلاشهایی برای پیوستن تالاب دیر نخیلو به کنوانسیون رامسر شروع شده است.

جزیره ام الگرم و نخیلو تابستان ها میزبان هلهله پرستوها، کاکلی ها و سلیم های تابستان گذرانی است که این جزایر را برای زادآوری برگزیده اند. شمال شهرستان دیر اسفند تا خرداد را میزبان لاکپشتهای پوزه عقابی است که در این منطقه مجال آسایشی برای تخم گذاری و رهیدن از خطر انقراض می یابند و محدوده دریایی این تالاب خانه دلفین های گوژپشتی است که نسلشان در خطر قرار گرفته است.

علاوه بر این جزر و مد مداوم خلیج فارس در منطقه بردخون دیر، محمل رشد حدود 30 هکتار جنگل حرای شگفت انگیز شده که آخرین پراکنش جنگل های جزر و مدی طبیعی در استان بوشهر بشمار می روند و نقش پررنگی در پایداری اکوسیستم این منطقه دارند.

سه جزیر ه نخیلو، ام الگرم و مهتادون به همراه 30 هکتار جنگلهای حرای طبیعی و محدودی دریایی آن را به نام تالاب دیر نخیلو می شناسیم؛ تالابی که 21 هزار و 304 هکتار مساحت دارد و تنوع بالای زیستی گیاهی و جانوری و میزبانی از گونه های آبزی و کنارآبزی در معرض خطر انقراض جایگاه ویژه ای را به آن بخشیده و حفاظت ریزبینانه از آن را ضروری ساخته است.

دیر نخیلو؛ ایستاده در برابر چالش ها

این اکوسیستم حساس که امروز مامن زادآوری گونه های در معرض خطر انقراض مانند لاکپشت های پوزه عقابی و دلفین های گوژ پشت و آوری چند صد پرنده تابستان گذران شده است، با چند چالش بزرگ روبرو است که رئیس اداره محیط زیست طبیعی اداره کل حفاظت محیط زیست استان بوشهر در گفت و گویی برشمرد.

به گفته مهدی جمادی، یکی از چالش هایی که حفاظت از این تالاب نیز مانند بیشتر مناطق تحت حفاظت کشور دارد، کمبود نیرو و تجهیزات محیط بانی است که برای گشت های منظم باید تقویت شود.

آنطور که او میگوید: ورود عمومی به جزایر تالاب دیر نخیلو به دلیل موقعیت حساسی که در زادآوری و جوجه آوری پرندگان و لاکپشت های در معرض خطر انقراض دارد، ممنوع است اما گاهی صیادان بومی شب ها در این جزیره ها اقامت می کنند.

او در ادامه به خطراتی اشاره می کند که صید و صیادی می تواند در این منطقه برای تنوع زیستی تالاب بویژه در محدوده دریایی داشته باشد؛ جمادی میگوید: با توجه به اینکه در برخی زمان های شرایط نامساعد جوی و طوفانی شدن دریا صیادان را ناگزیر به اسکان در این جزایر می کند، آموزش آنها موثرترین راهکار است و برگزاری این دوره های آموزشی آغاز شده و ادامه دارد.

رئیس اداره محیط زیست طبیعی اداره کل حفاظت محیط زیست استان بوشهر خشکسالی را مهمترین چالش طبیعی این محدوده تالابی عنوان می کند و البته معتقد است که در زمان حاضر این مساله تهدیدی جدی برای دیر نخیلو بحساب نمی آید، چرا که این منطقه از نظر مواد غذایی چنان غنی است که می تواند نیاز گونه های آبزی و پرندگان خود را تامین کند و به همین سبب است که این گونه ها اینجا را برای جوجه آوری خود بر می گزینند.

جمادی از خطر دیگری سخن میگوید که بیخ گوش دیر نخیلو است و آن را تهدید می کند؛ خطری که البته به کمک نکته سنجی، ریزی بینی و دقت میتوان سد راه معایب آن شد؛ به گفته او توسعه منطقه صنعتی پارس شمالی در این منطقه بخش دریایی و خشکی تالاب دیر نخیلو را احاطه می کند، بنابراین برای اجرای طرح های صنعتی در آن باید با ریزبینی ویژه ای برنامه ریزی و عمل شود.

گامی جهانی برای حفاظت موثرتر از تالاب غنی شمال دیر

دیر نخیلو با عنوان پارک ملی از سال 86 در فهرست مناطق تحت حفاظت محیط زیست بوشهر به ثبت رسیده و اقدامات شایسته ای برای نگهداری از آن انجام شد اما اهمیت اکولوژیکی این منطقه در کنار چالش های طبیعی و انسانی تهدید کننده، این تالاب را نیازمند حفاظتی موثرتر کرده است.

اکنون روابط عمومی اداره کل حفاظت محیط زیست استان بوشهر به نقل از مدیر کل این مجموعه از تلاش هایی خبر داده که برای ثبت بین المللی تالاب دیر نخیلو آغاز شده است.

فرهاد قلی نژاد پیرامون اینکه تلاشهایی برای پیوستن تالاب دیر نخیلو به کنوانسیون رامسر شروع شده است، میگوید: تالاب دیر نخیلو یکی از تالاب های ارزشمند و زیستگاه جنگلهای حرا و انواع پرندگان مانند پرستوهای دریایی کاکلی کوچک کاکلی بزرگ و پشت تیره، سلیم خرچنگ خوار، اگرت ساحلی و سلیم کوچک ، محل زادآوری لاکپشت های دریایی در خطر انقراض و دلفین گوژپشت است و نقش ویژه ای در زندگی ساکنان و جامعه محلی دارد.

به بیان مدیرکل حفاظت محیط زیست استان بوشهر، به دلیل اهمیت این تالاب و در راستای حفاظت موثر، پیگیری لازم برای ثبت دیر نخیلو در کنوانسیون بین المللی تالاب ها (معاهده رامسر) آغاز شده تا نخستین محدوده تالابی بوشهر باشد که ثبت جهانی می شود.

تنوع بالای زیستی، اهمیت تالاب در اکوسیستم منطقه، مناظر و میزبانی از گونه های در معرض خطر انقراض بخشی از شرطهای پذیرش تالاب های سراسر جهان در پیمان رامسر است.

رئیس اداره محیط زیست طبیعی اداره کل حفاظت محیط زیست بوشهر میگوید: دیر نخیلو محل زیست 2 گونه آبزی در معرض خطر انقراض و محل زیست و کلونی جوجه آوری صدها هزار پرنده تابستان گذران است، جنگلهای حرای طبیعی و تنوع گیاهی بالایی دارد و منطقه جزر و مدی آن منطقه نوزادگاهی مناسبی است.

به گفته جمادی اکنون فرم اطلاعات تالاب دیر نخیلو از سوی اداره کل حفاظت محیط زیست استان بوشهر تکمیل شده که پس از نهایی شدن به دبیرخانه کنوانسیون رامسر ارسال می شود تا پس از بررسی در کمیته مربوط مراتب ثبت آن ابلاغ و به عنوان تالاب بین المللی معرفی شود.

پیوستن به رامسر؛ راهی برای حفاظت موثرتر از دیر نخیلو

پیمان بین المللی رامسر قدیمی ترین معاهده بین المللی حفاظت از طبیعت جهان است که 13 بهمن 1349 در رامسر امضا شد؛ آنطور که در اهداف این معاهده بین المللی به صراحت بیان شده کشورهای عضو برای استفاده خردمندانه از تالاب های خود تشویق می شوند.

اکنون 171 کشور عضو این پیمان بین المللی هستند و ایران سال 52 به آن پیوست و در زمان حاضر 25 محدوده تالابی کشور در این پیمان ثبت جهانی شده است.

به گفته رئیس اداره حقوقی اداره کل حفاظت محیط زیست استان بوشهر، این کنوانسیون از ابتدا تاکنون بر حفاظت از پرندگان مهاجر کنار آبزی تاکید و توجه ویژه ای داشته است، چرا که این پرندگان در سراسر جهان کوچ می کنند و تالاب دیر نخیلو در میزبانی از پرندگان مهاجر تابستان گذران جایگاه ویژه ای دارد.

سیروس کرمی توضیح می دهد: پیمان بین المللی رامسر 12 ماده قانونی دارد که تکالیف و اختیاراتی را برای کشورهایی که به آن می پیوندند تعریف کرده است؛ بر این اساس کشورهای عضو باید نقاط تالاب خود و محدوده آن را مشخص کنند و برای استفاده درست از آن برنامه ریزی کنند؛ شکار در این مناطق ممنوع است و استفاده از آب در این محدوده ها مدیریت شده و بر تامین حق آبه تالاب ها تاکید می شود تا از این زیستگاه ها حفاظت شود.

به گفته او، از مهمترین نکات ثبت جهانی تالاب ها در قالب این کنوانسیون، جذب تسهیلات و کمک های بین المللی مورد نیاز برای حفاظت از این زیستگاه ها و گونه های گیاهی و جانوری آن است.

رئیس اداره حقوقی اداره کل حفاظت محیط زیست استان بوشهر ادامه می دهد: با ثبت جهانی یک تالاب، وظایف برای نگهداری از آن در سطح ملی نیز مهمتر شده و در نتیجه امکانات بیشتری برای حفاظت از آن فراهم می شود.

امروز دیر نخیلوی غنی بوشهر در مسیر ثبت جهانی قرار گرفته تا بیش از 21 هکتار از محدوده های تالابی این استان با ایستادگی در برابر چالش های طبیعی و انسانی، فرصتی بهتر برای تداوم زیستی پویا و شکوفا پیدا کند؛ تالابی که به گفته رئیس اداره محیط زیست طبیعی این استان، گسترش محدوده آن در مسیر حرکت دلفین های گوژپشت نیز پیگیری می شود.