آشنایی با باورهای مردم محلی ایران درباره هواشناسی
در زمانهای گذشته، مردم در مناطق مختلف کشور دارای باورها و عقاید متفاوتی بودند و براساس همین تفکرات و باورها، به تفسیر وقایع طبیعی می پرداختند. در آن دوره، از روابط علت و معلول بین پدیده ها و علم بطور وسیع و به شکل امروزی خبری نبود و مردم در مورد هر چیز داستانهای مختلفی را بازگو می کردند. در گذشته، مردم هر منطقه تفسیر متفاوتی از وضعیت آب و هوا داشتند. قابل ذکر است بگوییم که در میان ایرانیان بادها نیز دارای اسم و رسم جالبی بودند. با ما در مقاله هواشناسی به سبک باورهای مردم محلی ایران همراه شده تا شما را با باورهای مردم محلی ایران درباره هواشناسی آشنا کنیم. قطعا، آشنایی با باورهای معروف مردم محلی ایران درباره هواشناسی برایتان جالب خواهد بود.
دوان در فارس
دوان نام منطقه ای در استان فارس بوده که در آنجا مردم محلی بادها را با عناوین مختلفی می شناسند. باد پاییز یکی از چهار عنوان باد محلی در منطقه دوان بوده که در فصل زیبای پاییز شاهد وزیدن آن هستیم. باد رشنه عنوان باد دیگری است که در منطقه دوان و در فصل تابستان از سوی کوههای شمال شرق می وزد. در این منطقه مردم محلی معتقدند که وزیدن باد رشنه بسیار خوب و مبارک بوده و نوید می دهد که در زمستان باران فراوانی خواهد بارید. باد گل بشکف نام باد دیگری در منطقه دوان بوده که با وزیدن آن غنچه ها باز می شوند. چهارمین عنوان باد محلی در منطقه دوان، باد پوک بوده که از سمت شمال شروع به وزیدن می کند و می تواند برای باغها بسیار خطرناک باشد، بطوریکه اگر در اوایل تابستان شروع به وزیدن نماید، می تواند محصول باغها را نابود کند.
مشگین شهر
مردم مشگین شهر معتقدند که باد گرمیج یک نوع باد خطرناک و مخرب بوده که پس آن بادی تحت عنوان چن می وزد. در نهایت، هوا پس از وزیدن این دو باد، به سوی سرد شدن می رود. مردم محلی منطقه بر این باور هستند که در فراز قله سبلان این دو باد با یکدیگر زورآزمایی می کنند. به عبارتی دیگر، نبرد آنها از بالای این قله شروع شده و این زورآزمایی همچنان ادامه پیدا می کند تا به دامنه های سبلان و مشگین شهر می رسد. در پایان این نبرد، هر کدام که توانست موفق شود و پیروزی را از آن خود کند، می وزد و دیگری پا به فرار میگذارد. بنابر اعتقاد مردم محلی این منطقه، باد چن از قدرت بیشتری نسبت به باد گرمیج برخوردار بوده و معمولا نبرد را به نفع خود به اتمام می رساند.
براساس مقاله هواشناسی به سبک باورهای مردم محلی ایران باید بدانید که باد دیگری که در این منطقه می وزد، باد آق یل نام دارد که مردم مشگین شهر آن را مبارک و خوش یمن می دانند. این باد به معنای باد سفید بوده و نوید رسیدن نوروز و بهار را به مردم می دهد. در روزهای نخستین فروردین، بادی تحت عنوان باد وعده یلی می وزد که به معنای وعده و میعاد است. از نظر مردم مشگین شهر، این باد همان باد سفید بوده که به عنوان جادوگر می آید و با تکان دادن چوبش، گیاهان و درختان را از حالت افسرده و یخ زده خارج می کند.
براساس مقاله باورهای معروف مردم محلی ایران درباره هواشناسی باید بدانید که باد خزر یا خزر یلی، باد دیگری است که در مشگین شهر می وزد و به صورت سرزده و ناگهانی می آید. این باد موذی و ترسناک در هر فصل اعم از زمستان و تابستان می تواند شروع به وزیدن نماید و هوا را حسابی سرد کند. در مشگین شهر مردم محلی معتقدند که قرار گرفتن ابرها در یک خط یا خط کشی آنها می تواند نشانه ای از وقوع گردباد یا همان بوغاناق یلی باشد.
شاهرود
براساس مقاله باورهای مردم محلی ایران درباره هواشناسی باید بدانید که بادهای میزان، سام، تورانه یا شمال و شهریاری از بادهای محلی و معروفی بوده که در شاهرود می وزند. باد سیاه یا همان باد کویری هم یکی دیگر از بادهای بی مثال در شاهرود بوده که آن را با عنوان باد دامغان نیز می شناسند.
عشایر کهگیلویه و بویراحمد
باد چپ (جنوب) و باد راست (شمال) از انواع بادهای موسمی بوده که در این منطقه می وزند. از نظر عشایر کهگیلویه و بویراحمد، باد چوغان یک نوع باد خطرناک و قدرتمند بوده که حتی می تواند انسان را نیز نابود کند. مردم این منطقه معتقدند که اگر گردباد از سمت خانه ای بگذرد، نشانه این است که صاحب آن خانه دست و دلباز و میهمان نواز نیست. این موضوع باعث می شود که مردم تا مدتها نسبت به آن فرد که گردباد به سمت خانه اش رفته، دارای نگاه متفاوتی باشند.
شهرهای جنوب ایران
باد قوس یا شرجی، بحری، ناشی یا نعشی، بالهمیر، لوار یا آتش باد و سهیلی از بی مثال ترین بادها در جنوب ایران هستند. باد سعبه باد دیگری بوده که در جنوب کشور و از اوایل مهر به مدت هفت روز می وزد. باد برو همان نسیم خشک است که به سمت دریا می وزد و یک باد معروف در این منطقه بشمار می آید. باد پیرزن نیز در اواسط فروردین شروع به وزیدن می کند. بنابر اعتقاد جنوبی ها، از اواخر فصل تابستان و اوایل پاییز بادی تحت عنوان باد سهیلی شروع به وزیدن می کند که از طلوع ستاره سهیل ناشی می شود.