آرامستان قصر فیروزه یکی از آرامستان های دیدنی ایران به شمار می رود

ایسنا/ براساس آخرین گزارش های واصله، آرامستان قصر فیروزه یکی از آرامستان های دیدنی ایران به شمار می رود.

در این فضا، رفتگان در هر ردیف، پهلو به پهلوی هم خفته اند و سنگی بر گور هر کدامشان غرس شد. پای هر قبر عود، دود می نوازد و میوه هایی چون سیب، هلو، خیار، هندوانه و خربزه خرد شده برای خیرات گذاشته شده اند. قبرها سپیدند و یک دست. رویشان ضمن درج ذکر «اهورامزدا»، نام، یادگار و چهره هر کس حک شد. خوابگه قصر فیروزه با عناوینی چون «روان شاد»، «انوشه روان»، «شادروان» و... این مسافران به مقصد رسیده را خطاب می کند.

اینجا کسی جسد نمی سوزاند

باورهای عمومی و نادرست زیادی درباره آیین زرتشت از گوشه و کنار شنیده می شود؛ معروف ترینشان، رسم «مرده سوزی» است. شاید در روزگاری چنین رسمی در این آیین جا افتاده بود اما سالهاست که زرتشتیان امواتشان را تغسیل کرده، سدره می پوشانند و به همراه خوراکی های مورد علاقه متوفی به بستر خاک می سپارند. در گذشته و به دلیل خاستگاه طبیعی و جغرافیایی اولین گروه از آریائیان در مناطق سرد و سنگی کوهستان، امکان تدفین وجود نداشت و آنها اجساد را بر بلندی قرار می دادند تا خوراک حیوانات شوند، سپس استخوان ها را دفن می کردند.

زرتشتیان نیز تا سالیان دراز مردگان خود را در دخمه ها رها می کردند، چرا که تدفین را باعث آلوده شدن خاک می دانستند. اما پس از تغییراتی که ارباب «کیخسرو شاهرخ» در این شیوه بنا نهاد، دیگر این رسم ها در هیچ کدام از منطقه های ایران عملی نمی شود. (مستند به اظهارات برخی زرتشتیان)

پا روی سنگ مزار نگذارید

طبق آداب زرتشتیان، نباید روی سنگ مزار ایستاد. حکاکی روی قبور به دو صورت است؛ یا اسم شخص به همراه اسم پدر و نام خانوادگی نوشته می شود، یا نام و نام خانوادگی فرد به همراه نام پدر و مادر او. مثل «شیرین جهانگیر رشیدی». پس از فوت هر شخص نیز بازماندگان در سوگ او مراسم سوم، چهارم، سی روزه، سالگرد و پرسه می گیرند. «پرسه» نوعی دورهمی است که برای پرس و جو درباره رفته و وصف خصلت های نیک او برگزار می شود.

کیشِ طبیعت دوست

آیین زرتشت دستورالعمل های زیست محیطی فراوانی دارد. یکی از آموزه های آیین زرتشت همانند دیگر آیین ها، توصیه به روزه داری در چهار روز از ماه است. زرتشتیان آیین روزه داری را به «نبر» می شناسند که تأکیدی جدی بر «نکشتن» و «نخوردن» حیوانات دارد اما در این قاعده، مصرف گوشت ماهی مانعی ندارد، چون ذبح نمی شود. زرتشتیان پس از مرگ یکی از بستگان، تا سه روز از مصرف گوشت اجتناب می کنند، چرا که در بسیاری از ادیان و آیین ها از جمله زرتشت، «گوشت» غذایی شاهانه محسوب می شود و خانواده های داغدار برای ابراز سوگواری حتی الامکان این غذا را مصرف نمی کنند.

جزئیاتی درباره صوم و صلاة و سن تکلیف در دین زرتشت

در آیین زرتشت بنا به گفته برخی پیروان آن، تشخیص سن تکلیف بر عهده والدین است. والدین هر زمان فرزندشان را بالغ بدانند، به کمک موبد او را سدره پوش می کنند. «سدره» پیراهن نازکی است که زیر لباس به تن می کنند و کشتی نخی است تشکیل شده از 72 رشته پشمین گوسفند که دور کمر و بر روی سدره بسته می شود. زرتشتیان دختران را «دُت» و پسران را «پُر» می نامند؛ مثل «اسفندیار پر بهرام». زرتشتیان پنج بار در روز نماز می خوانند. همینطور هر زرتشتی به موجب ورود به آتشکده ها یا معابد آیینی موظف است کلاه یا روسری سپیدی روی سر بگذارد، اما در دین مسیحیت ضمن ورود بایستی به نشانه تعظیم و احترام کلاه از سر برداشت.

هموطنان زرتشتی در راه وطن شهید داده اند

سهم زرتشتیان از میان شهدای جنگ هشت ساله عراق به 34 نفر می رسد که از بین دیگر اقلیت های مذهبی، تعداد بیشتری را به خود اختصاص داده است. البته این عدد تنها درباره شهیدانی است که مستقیماً در جنگ جان باخته اند، اما عده زیادی پس از اتمام جنگ و در نتیجه آثار شیمیایی و جانبازی به شهادت رسیده اند.

کوچ کیشان دگر

طبق آمار و ارقام غیر رسمی، خیل عظیمی از پیروان کیش زرتشت، مدتهاست از خانه کوچیده اند. طبق آخرین سرشماری که سال 1395 در کشور صورت گرفت، 23 هزار و 109 نفر در ایران از این آیین پیروی می کنند اما گمانه های پژوهشکده مردم شناسی حاکی از کاهش بسیار جمعیت ایشان است. هموطنان پیروان دیگر ادیان (یهود و مسیحی) نیز بیش از پیش کم شده اند. همچون دیگران عوامل «اقتصادی» و «محیطی (جامعه)» و نیز فرصتهایی که کشورهای دیگر برای اقلیت ها قرار داده اند، بیشترین دلایل مهاجرت اقلیت های دینی در کشور بشمار می رود.

خفتگان آرام

آرامستان «قصر فیروزه» تنها به هموطنان زرتشتی تعلق دارد که در شرق تهران واقع شده است. «ارباب کیخسرو شاهرخ» بنیان گذار شبکه تلفن سراسری ایران، بانی کتابخانه مجلس، کاشف محل خاکسپاری و بنیانگذار آرامگاه حکیم ابوالقاسم فردوسی و نماینده زرتشتیان در یازده دوره مجلس شورای ملی (دوره های دوم تا دوازدهم)، زمین این آرامستان را در اختیار انجمن زرتشتیان قرار داد. نخستین مدفون آن نیز فردی به نام «رودابه فرزند فریدون» است که در مهر 1314 به خاک سپرده شده است.

در ابتدای ورود، با یادمان شهدای زرتشتی روبرو می شویم. از افراد معروفی که در آرامستان «قصر فیروزه» آرمیده اند، ارباب کیخسرو شاهرخ، گشتاسب فیروزگر (واقف بیمارستان فیروزگر)، رستم شهزادی، اسفندیار یگانگی، پرویز شهریاری و برخی دیگر را میتوان نمونه آورد. همچنین چند تن از شهدای زرتشتی دفاع مقدس نیز در این جا به خاک سپرده شده اند. بازدید از این آرامستان به صورت انفرادی امکان پذیر نیست.

خوابگه زرتشت کجاست؟

در کتاب اوستا نوشته شده که زادگاه زرتشت جایی به نام «آریانم ویج»، به اوستایی «آرین وئیجه» بوده و مرگ او در گاهشمار ایرانی، روز پنجم دی در بلخ (افغانستان کنونی) رخ داده است. روز مرگ او را «روز خورایزد» می گویند. به روایت برخی از نوشته های اوستایی، زرتشت بعد از 77 سال که در آتشکده شهر بلخ به آموزش و راهنمایی انسانها می پرداخت، سرانجام در همان آتشکده حین نیایش به همراه لهراسب و گروهی از پیروانش توسط گشتاسب کیانی کشته شد. زرتشتیان در روز خورایزد و دی به پرستشگاه ها می روند و ذکر پروردگار یکتا را بجا می آورند.

تمام عکسها از فاطمه کرمی و متعلق به خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) است.