گذری به خانه مرموز علی موسیو در تبریز

خبرگزاری مهر/ این خبر پیرامون گذری به خانه مرموز علی موسیو در تبریز برای شما نگارش شده است.

کربلایی علی تبریزی یکی از افراد سرشناس تبریز ولی از افراد گمنام در جریان نهضت مشروطه خواهان بود. فردی ثروتمند که چون به زبان فرانسوی تسلط داشت و سفرهایی به فرنگ از جمله فرانسه رفته بود، به علی موسیو مشهور بود. از او اطلاعات کمی موجود است مانند شخصیت خودش. موسیو خانه ای در تبریز دارد که برخلاف خانه های اعیان نشین مساحت کمی داشته و بگونه ای ساخته شده تا در مواقع فرار در شرایط بحرانی مناسب باشد.

علی موسیو موضوع مستند نیمه بلندی است که مسعود میر، روزنامه نگار به آن پرداخته و این روزها در شانزدهمین جشنواره فیلم حقیقت به نمایش گذاشته شد. این مستند روایت زندگی و زمانه مجاهدان مرکز غیبی تبریز و رهبرش است که مقاومت و وطن پرستی را معنایی دیگر بخشیدند. آنها در مقابل استبداد فریاد آزادی خواهی سر دادند.

در بخشی از این فیلم مستند به خانه موزه علی موسیو در تبریز نیز پرداخته شده است. در این مستند آمد: 9411 این عدد در معادله مرکز غیبی تبریز و آیند و روند مجاهدان و رهبران آزادی خواه تبریز مشروطه چندان معنایی نداشت. اما حالا شماره ثبت ملی خانه ای است که عنوان خانه علی موسیوی تبریز را یدک می کشد. عنوانی که به رغم ظاهر موجه اش شبیه زندگی و زمانه رهبر مرکز غیبی تبریز پر از ابهام و ناگفتنی است.

به احتمال زیاد این خانه محل برای برگزاری جلسات سری و محرمانه بوده که البته راههای در رو به عمارت اصلی نیز داشته است. جزئیات کاربری این عمارت حتی در روزگار برگزاری جلسات مرکز غیبی هم چندان برای مجاهدان مکشوف نبود. آنها مثل مهمانانی با چشم بسته و تحت الحفظ به خانه می آمدند، پیام را می شنیدند و می رفتند.

این همه زیر و رو شدن زمین و زمانه در بیش از یک قرن نوبر است اینجا که محله نوبر است، انگار نشانه های قدمتش را به کلنگ فراموشی تخریب کرده است. نوبر اگر نام پازل محله انقلابی تبریز باشد، بی تردید یکی از قطعات آن همین حریم علی موسیو است. خانه ای در بن بست که احتمالا موزه است. حتی دقیق شدن به خانه مشخص می کند که دالان های پیچ در پیچ و اتاق ها بیشتر برای کاربری غیر از کاربری خانگی تعبیه شده است.

اگر مخفی بودن را سر لوحه بررسی احوالات علی موسیو قرار دهیم، می شود به این خانه هم تشکیک کرد و دری گشود به عمارتی مخروبه در جوار آن و حدس زد مرد بازاری تبریزی نه در خانه 200 متری بلکه در این عمارت با خانواده روزگار می گذرانده و به احتمال زیاد خانه موزه علی موسیو تنها مکانی برای برگزاری جلسات سری مرکز غیبی بوده است. در عمارت مخروبه که همسایه موزه است، انگار میتوان وجوه اشتراک را از میان دیوارهای بازسازی و خشت های فاصله گذار فهمید.

گویا باید تمام این وسعت را به نام رهبر مرکز غیبی سند گرفت. هر چند یک دانگ محتوم بودن سرنوشت این خانواده را باید در کنار خط کشی ها و تلاش برای ساخت و سازهای بعد از قاجار از حساب این عرصه و عیان کم کرد. خانه ای که قرار است رازگشای سکونت علی موسیو باشد، خودش رازی است. عمارت دلگشا گویی هسته سخت مقاومت از خود چیزی بروز نمی دهد.

زندگی و شخصیت علی موسیو و نحوه مرگ او و سرنوشت غم انگیز خانواده اش و پسری که در زمان غارت در زیرزمین مخفی شده بود، در مستند مسعود میر این روزها بر پرده جشنواره سینما حقیقت رفت.