کوچک بودن حد حریم بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی بهانه ای برای ساخت و ساز در محدوده آن شد

ایسنا/ براساس گزارشات منتشر شده، کوچک بودن حد حریم بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی بهانه ای برای ساخت و ساز در محدوده آن شد.

بدنبال اظهارات اخیر رئیس جمهور درباره اهمیت و حساسیت تعیین حریم آثار تاریخی با تاکید بر اینکه اختلالی در کسب و کار و معاش مردم ایجاد نکند؛ روح الله محمدی معاون میراث فرهنگی استان اردبیل درباره وضعیت تعیین حریم و عرصه آثار تاریخی این استان اظهار کرد: در استان اردبیل 965 اثر غیرمنقول و 34 اثر طبیعی به ثبت رسیده است. از آثار غیرمنقول فقط 48 اثر تعیین حریم شده اند و هیچ کدام از آثار طبیعی این استان تعیین حریم نشده اند.

او اضافه کرد: در بین این آثار «تپه نادری اصلاندوز» و «تپه دیزلین» در «هشجین» از جمله تپه های تاریخی اردبیل هستند که به حریم فوری نیاز دارند.

محمدی با بیان اینکه همه آثار تاریخی باید تعیین حریم و عرصه شوند؛ چرا که صیانت و حفاظت از آثاری که تعیین حریم نشده اند دشوارتر خواهد بود، افزود: آثاری مانند خانه ها و حمام های تاریخی که در محدوده مسکونی، چه شهر و چه روستا واقع شده اند، جز اولویت هایی است که باید تعیین حریم شوند، چون بیشتر در معرض آسیب قرار دارند.

معاون میراث فرهنگی اردبیل درباره آخرین وضعیت حریم منظری بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی که سال گذشته در محدوده آن ساختمان بلندی ساخته شد و حریم منظری آن را مخدوش کرد، گفت: مهمترین چالشی که در تعیین حریم داشتیم درباره بقعه شیخ صفی است، تعیین حریم این بنای تاریخی از آنچه که باید باشد، کوچکتر درنظر گرفته شده است. همین موضوع سبب شده ساخت و سازهایی در اطراف آن انجام شود و به همین دلیل، میراث فرهنگی نمی تواند جلوی این ساخت و سازها را بگیرد.

در سال گذشته هم در محدوده این بقعه بلندمرتبه سازی انجام شد که پرونده حقوقی برای آن تشکیل شد، اما ساختمان در حریم بقعه قرار نداشت و در نهایت میراث فرهنگی نتوانست برای آن کاری انجام دهد. با پیش بینی چنین وضعی باید حریم این اثر تاریخی که در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده، بزرگتر درنظر گرفته شود.

محمدی درباره دیگر چالش های تعیین حریم و عرصه در این استان نیز گفت: بافت تاریخی شهر اردبیل 118 هکتار وسعت دارد و هرگونه ساخت و ساز در این شهر برای این بافت تاریخی چالش برانگیز است. از طرفی مردم می خواهند از زمین های خود بهترین بهره را ببرند، اما این خواسته با ضوابط میراث فرهنگی مغایرت دارد. دولت باید مشوق هایی برای این مالکان در نظر بگیرد که متأسفانه مشوق های موجود قابل قبول نیست و همه این موضوعات باعث می شود بحث حریم و عرصه حساسیت زا شود.

او افزود: بیشترین چالش ما در استان اردبیل برای تعیین عرصه و حریم آثار تاریخی بحث تملک زمین های موجود در عرصه و حریم است. عرصه مشخص شده که باید کاملا تملک شود، اما این تملک برای میراث فرهنگی هزینه زیادی دارد. بر این اساس درگیری بین مالکان و میراث فرهنگی همیشه وجود دارد. درباره حریم هم موضوع تملک مهم است، اما اولویت با تملک عرصه یک اثر تاریخی است و بعد حریم.

محمدی اظهار کرد: متأسفانه همکاری مدیریت شهری و شهرداری ها با میراث فرهنگی در این زمینه بسیار ضعیف است. طبق قانون مسکن و شهرسازی و شهرداری ها موظف هستند با استفاده از یکسری زمین هایی که در اختیارشان است، به تملک عرصه و حریم آثار تاریخی کمک کنند، اما این اتفاق نمی افتد.

او درباره تفویض اختیار تعیین حریم و عرصه به استانها نیز بیان کرد: تفویض اختیار به استان هم مزایایی دارد و هم معایبی که معایب آن بیشتر است. یکی از مزیت ها این است سرعت عمل برای تعیین عرصه و حریم بالا می رود، اما وقتی تعیین عرصه و حریم در استانها انجام شود ممکن است ارگان های دیگر به میراث فرهنگی فشار بیاورند و نظرات کارشناسی آن را تحت تأثیر خود قرار دهند، بنابراین ممکن است عرصه و حریم به صورت کارشناسی انجام نشود و محدوده ای کمتر از مقدار واقعی تعیین شود.