مقبره مشهورترین فرعون را چه کسانی کشف کردند؟

ایسنا/ بدنبال آخرین خبرهای بدست رسیده، این پرسش مطرح می گردد که مقبره مشهورترین فرعون را چه کسانی کشف کردند؟

نمایشگاهی که با عنوان «توت عنخ آمون: کاوش آرشیو» در «کتابخانه بادلین دانشگاه آکسفورد» برگزار شده، عکسهایی از مصریانی که مقبره «توت عنخ آمون» نامدارترین فرعون را کشف کرده اند، با هدف معرفی آنها در سطح جهان به نمایش گذاشته شده است.

عکسهای این نمایشگاه مصریان را در حال انجام بسیاری از مراحل کاوش باستان شناسی این مقبره و همچنین پزشک مصری که در کالبد شکافی مقبره «توت عنخ آمون» نقش داشت را به تصویر میکشد. یک عکس دیگر پسری را نشان می دهد که برخی از جواهرات فرعون «توت» را بر تن کرده و در عکس دیگری گروهی از باستان شناسان آمریکایی و اروپایی درحالی دیده می شوند که در نزدیکی محل کاوش مشغول صرف ناهار هستند و مصریان برای آنها غذا تهیه کرده اند.

به گفته مسئولان برگزاری این نمایشگاه، مردم از نام بسیاری از مصریانی که در کاوش این مقره نقش داشتند مطلع نیستند. «دنیلا روزنو» یکی از محققان دانشگاه آکسفورد در این باره گفت: ما فقط نام چهار نفر از کاوشگرانی که با «کارتر» همکاری کردند را می دانیم؛ چرا که او از این افراد در مقاله اش نام برده و از آنها تشکر کرده است نام این افراد «احمد جریجار» (Ahmed Gerigar)، «جاد حسن» (Gad Hassan)، «حسین ابو عواد» و «حسین احمد» است.

او همچنین پیرامون اینکه مقبره مشهورترین فرعون را چه کسانی کشف کردند؟ گفت: ما از هویت «محمد صالح حمدی بک» مطلع هستیم. او یک پزشک مصری بود که در کالبد شکافی «توت عنخ آمون» شرکت داشت. «حسین عبدالرسول» پسری که وظیفه تدارکات را بر عهده داشت نیز براساس برخی از روایات از جمله نخستین افرادی بود که مقبره را پیدا کرده است. در بیشتر موارد، مسئولان برگزاری این نمایشگاه نمی توانند مصریان حاضر در عکسها را شناسایی کنند.

شماری از مصرشناسان اظهار کرده اند که «کارتر» دیدگاه استعمارگرانه ای داشت. «زاهی حواس» وزیر سابق آثار باستانی مصر نیز به این مسئله اشاره کرده که «کارتر» به خوبی با مصریان رفتار نمیکرد. او در ایمیلی به «لایو ساینس» گفت: یکی از بزرگترین اشتباهات کارتر نحوه برخوردش با مصریان بود. او به هیچ یک از مقام های مصری اجازه نداد از مقبره توت عنخ آمون بازدید کنند، اما طوری برنامه ریزی کرد که اتاقک دفن و تابوت دان را به همراه اعضای گروهش و همسران آنها باز کند.

حواس همچنین به این نکته اشاره کرد که این اتفاق تنش بین «کارتر» و وزیر وقت آثار باستانی مصر را افزایش داد تا اینکه درنهایت «کارتر» از کاوش در سال 1924 میلادی مرخص شد. پس از وقوع تغییراتی در دولت مصر در سال 1925 میلادی، بار دیگر به «کارتر» اجازه داده شد تا کاوش در این محوطه باستان شناسی را از سر بگیرد.

پیش از آن، در سال 1922 میلادی، مصر اعلام استقلال از بریتانیا کرد اما بریتانیا همچنان بطور قابل توجهی بر این کشور تاثیرگذار بود. «پیتر در مانوئلیان» استاد رشته مصرشناسی دانشگاه هاروارد در بخشی از کتاب «قدم زدن در میان فراعنه» نوشت: برای مصریان که تلاش می کردند به استقلال واقعی دست پیدا کنند، این مسأله که مقبره «توت عنخ آمون» در دست خارجی ها باشد، آزاردهنده بود.

حواس، وزیر سابق آثار باستانی مصر بیان کرد: امروزه، این مصریان هستند که کاوش های مهم باستان شناسی را رهبری می کنند و انجام می دهند. اکنون گروههای خارجی کاوش های ما و فعالیت های ما را تحسین می کنند. ما با گروههای خارجی مشکل نداریم، اما می توانیم با آنها رقابت کنیم.

آیا یک پسر نوجوان مقبره «توت عنخ آمون» را کشف کرده است؟

براساس یکی از روایت ها، پسر نوجوانی که وظیفه تهیه تدارکات را برای اعضای گروه باستان شناسی بر عهده داشت و پیشتر به او اشاره شد، «حسین عبدالرسول» نام داشت و این مقبره را کشف کرده است. حواس، وزیر سابق آثار باستانی مصر با اعضای خانواده «رسول» صحبت کرده و به «لایوساینس» گفته که این روایت را باور می کند.

حواس بیان کرد: بسیاری از مردم این داستان را باور نمی کنند اما من تحقیق کردم، خانواده او را ملاقات کردم و میدانم که این حقیقت دارد.

«حواس» با «شیخ علی عبدل رسول»، عموزاده این پسر همکاری داشته است. به گفته این باستان شناس مصری، در زمان کشف این مقبره، «حسین» 12 ساله بود و شغلش تأمین آب برای اعضای گروه بود. مردم به او کمک می کردند آب را در ظرفی بریزد و سپس او این ظرف ها را به وسیله الاغ به اعضای گروه می رساند. وقتی او به محوطه باستان شناسی می رسید، همراه دیگر اعضای گروه، گودال های کم عقی را حفر میکرد تا ظرف های آب را در آن گودال ها قرار دهند. یک روز وقتی او مشغول حفر یکی از این گودال ها بود، مقبره «توت عنخ آمون» را پیدا کرد.

کارتر در ازای این کار و به عنوان پاداش، از «حسین» عکسی گرفت که در آن «حسین» با گردنبندی از مقبره «توت عنخ آمون» دیده میشد. حواس، باستان شناس مصری میگوید: حسین گاهی اوقات این داستان را برای بازدیدکنندگان معبد «رامسس دوم» تعریف میکرد.

با این حال، همه کارشناسان با این داستان متقاعد نشده اند. «کریستینا ریگز» استاد رشته تاریخچه فرهنگ بصری در «دانشگاه دورام» در سال 2020 در یادداشتی نوشت که به نظر می رسد این روایت نخستین بار در سال 1978 منتشر شده باشد، یعنی زمانی که «توماس هووینگ» مدیر وقت موزه هنر متروپولیتن درباره این داستان در کتاب «توت عنخ آمون: داستان ناگفته» نوشت. «هووینگ» این داستان را از خاطرات منتشرنشده «لی کیدیک» نوشته است که مدیر برنامه تور سخنرانی سال 1924 میلادی «هاوارد کارتر» در آمریکای شمالی بود.

براساس تحقیقات «ریگز»، عکسی که در آن «حسین» با گردنبند «توت عنخ آمون» دیده می شود، در اواخر سال 1926 میلادی گرفته شده که با گفته های «حسین» و خانواده او مغایرت دارد؛ چرا که براساس گفته های آنها در زمانی که عکس در سال 1922 میلادی گرفته شده، «حسین» 12 ساله بوده است.

امروزه، گروههای باستان شناسی به سرپرستی مصری ها کاوش هایی را در سراسر این کشور انجام می دهند. «حواس» نیز به همراه گروهی از باستان شناسان کاوش در «دره پادشاهان» را برعهده دارد.