گردشگری سلامت چگونه محور توسعه استانها می شود؟

ایرنا/ بدنبال آخرین گزارشات منتشر گشته، این سوال مطرح می گردد که گردشگری سلامت چگونه محور توسعه استانها می شود؟

ایران از نظر جاذبه های گردشگری طبیعی جز 10 کشور برتر جهان است اما متاسفانه از بازار گردشگری سهم شاخصی ندارد. این در حالی است که از گردشگری به عنوان صنعت سوم جهان نام برده می شود و برخی کشورها نظیر اسپانیا از طریق این صنعت امرار معاش می کنند. امروزه با صنعتی شدن کشورها و بروز دردهای مختلف در روح و بدن انسانها و روی آوردن به عملهای جراحی زیبایی به صورت چشمگیر، بحث گردشگری درمانی یکی از بخشهای روبه رشد صنعت گردشگری در جهان و ایران بشمار می آید. با این وجود در کشورمان این دغدغه وجود دارد که آیا این بخش از صنعت گردشگری به شکوفایی می رسد یا به رغم تشکیلاتی که برای آن در نظر گرفته شده است، فراموش می شود؟

در بخش گردشگری درمانی فقط به جذب گردشگر توجه نمی شود بلکه فراتر از آن می تواند موقعیت و جایگاه ایران را از نظر علمی، سیاسی، اجتماعی و منطقه ای تقویت کند. در حالی که گردشگری درمانی در بسیاری از کشورها نقش مهمی در ارزآوری دارد و هر ساله 40 تا 50 میلیارد دلار درآمد ارزی از طریق گردشگری درمانی عاید کشورهای اروپایی و آمریکا می شود، اما در ایران این صنعت جایگاه خود را باز نیافته و گامهای نخستین را طی می کند در حقیقت در سال 82 برای اولین بار گردشگری درمانی در گردشگری ایران از سوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مورد توجه قرار گرفت. این در حالی بود که دولت ایران براساس برنامه ریزی های خود باید تا پایان برنامه چهارم توسعه، 30 درصد از نیازهای درمانی و بهداشتی کشور را از طریق صدور کالا، خدمات پزشکی و گردشگری درمانی فراهم میکرد.

گردشگری سلامت در منطقه اورامانات

برای بررسی گردشگری سلامت در منطقه اورامانات باید علاوه بر شناخت ماهیت و مفهوم گردشگری سلامت و گردشگری درمانی آن را در چهار زیرمجموعه مهم شامل چشمه های آب معدنی بل، آب چشمه ریزه؛ طبیعت گردی و گردشگری پزشکی مورد بررسی قرار داده و قابلیت ها و توانمندی های ایران و خاک درمانی منطقه اورامانات شهر نوسود را در هرکدام از این چهار قسمت مورد تحلیل قرار دهد.

براساس مقاله گردشگری سلامت چگونه محور توسعه استانها می شود؟ باید بدانید که با توجه به حجم بالای ورود گردشگران اقلیم کردستان عراق به کشور برای درمان و گذراندن اوقات فراغت، توسعه گردشگری سلامت در استان کردستان می تواند به عنوان محرکی کارا در توسعه اقتصادی و اجتماعی استان با توجه به توانمندی ها و مزیت های درمانی و گردشگری آن عمل کند. درحالیکه وضعیت کنونی استان کردستان، بیشتر نقش گذرگاهی را داشته و گردشگران سلامت اقلیم کردستان عراق از این استان خارج و جذب سایر مقاصد در کشور می شوند. پیشروی توسعه گردشگری سلامت استان به واسطه جذب گردشگران سلامت اقلیم کردستان عراق مشخص شود.

وضعیت گردشگری سلامت در برخی استانها

شهر تاریخی یزد جدا از جاذبه های میراثی و تنوع آب و هوایی خود، شهری مناسب برای گردشگران در حوزه درمانی هم بشمار می رود. وجود 545 پزشک متخصص، 915 پزشک عمومی، 300 دندانپزشک و همچنین 15 بیمارستان دولتی در زمینه ارائه خدمات پزشکی در کشور این استان را در زمره استان های شاخص قرار داده است. همین ظرفیت و پتانسیل باعث شد که در طول سال مراکز درمانی استان یزد از گوشه و کنار کشور به خصوص از استانهای همجوار میزبان هزاران گردشگری باشد که روزانه به این شهر تاریخی سفر می کنند. البته در این میان، درمان ناباروری و جراحی قلب متقاضیان خاص خود را برای استان یزد داراست.

خیلی ها گردشگری درمانی یزد را با مرکز ناباروری یزد می شناسند، زیرا این مرکز اولین مرکز درمان ناباروری در ایران و خاورمیانه است و بیمارانی حتی از کشورهای دیگر هم به این مرکز برای درمان به یزد سفر می کنند.

استان مازندران هم با توجه به موقعیت خاص اقلیمی و جغرافیایی خود و با شاخصه های طبیعی متمایز در میان استانهای کشور از جمله آب و هوای بسیار مطبوع در فصل بهار و تابستان، داشتن آبهای معدنی گرم و سرد، طبیعت بکر و جذاب و محیطی آرام از نظر فرهنگی و اجتماعی به عنوان یکی از استانهای ویژه در گردشگری سلامت محسوب می شود. به علت شرایط خاص از لحاظ زمین شناسی در دامنه های البرز بویژه اطراف قله دماوند، آبهای معدنی با خواص مختلف درمانی وجود دارد که مهمترین مجموعه جذاب آب گرم را پدید آورده است.

آبهای معدنی استان مازندران که در حال حاضر مورد استفاده گردشگران داخلی و ساکنان منطقه ای قرار دارد به دو بخش فصلی و غیرفصلی تقسیم می شوند. آبهای گرم معدنی غیر فصلی در حدود 84 درصد از کل را تشکیل می دهند که فقط در فصل تابستان و روزهای تعطیل سال مورد استفاده قرار گرفته و تعداد آنها تقریبا 60 مورد است.

استان گلستان به دلیل مستعد بودن شرایط آب و هوایی برای مداوای برخی از بیماری ها می تواند مقصد سرمایه گذاران بسیاری در این بخش بسیار مهم در گردشگری سلامت باشد. دلایل بسیار مهم در توسعه خدمات این بخش در استان گلستان به دلیل شرایط جغرافیایی و جوی مساعد، همسایگی با کشورهای آسیای میانه و وجود نیروی انسانی تحصیل کرده و نخبگان و مشارکت مردم و دولت مقصد خوبی برای توسعه گردشگری سلامت است. زیرساختها و برنامه های حوزه سلامت گرگان و گلستان باعث توسعه پایدار در گردشگری سلامت است از جمله توافق های بین المللی، استان گلستان جایگاه خوبی برای ورود سرمایه گذاران در حوزه سلامت و رونق اقتصادی کشور به دلیل همسایگی با کشورهای آسیای میانه و موقعیت جغرافیایی خواهد بود.

استان سیستان و بلوچستان به عنوان یکی از مناطق محروم کشور از نظر زیرساختهای اقتصادی، درمانی و صنعتی در وضعیت مطلوبی قرار ندارد و همچنان در زمره استانهای محروم قرار میگیرد اما نباید از ظرفیتهای بالقوه گردشگری سلامت در سیستان و بلوچستان غافل شد. استان سیستان و بلوچستان به دلیل همجواری با چند کشور همسایه در جنوب، شرق و جنوب شرقی کشور، پتانسیل بالایی برای جذب گردشگر سلامت دارد که این پتانسیل بالقوه مغفول مانده است.

در سال 1397 بیش از 250 بیمار خارجی در 6ماهه نخست 1397 در مراکز بهداشتی درمانی استان سیستان و بلوچستان پذیرش و مداوا شدند که بیماران از کشور خارجی همسایه برای دریافت خدمات از مراکز درمانی این استان مراجعه کرده اند. بیشترین بیماران پذیرش شده این مدت از اتباع کشورهای افغانستان، پاکستان، عمان، قطر و عراق بودند که خدماتی در حوزه چشم پزشکی، زنان و زایمان و کودکان دریافت کردند. با توجه به ظرفیتهای گردشگری سلامت در سیستان و بلوچستان وقتی زیرساخت های گردشگری سلامت در استان سیستان و بلوچستان ارتقا پیدا کند، این اتفاق در نهایت به نفع مردمان مناطق محروم این استان نیز تمام می شود، زیرا در آن صورت دسترسی بیشتری به امکانات بهداشتی و درمانی خواهند داشت.

استان گیلان با پیشرفت در شاخص هایی همچون امید به زندگی، افزایش تعداد بیمارستان تحت پوشش اعم از دولتی و خصوصی و راه اندازی بخشهایی همچون ICU, CCU,C.T.SCAN و MRI توانسته جایگاه خوبی در زمینه بهداشت و سلامت جامعه کسب کند. در این استان با افزایش امکانات و تجهیزات موجود در کنار حضور پزشکان و کارکنان مجرب تاثیر بسزایی در اهمیت گردشگری سلامت در این استان دارد. مراکز آموزش و درمانی در زمینه های مختلفی همچون جراحی های قلب باز، آنژیوگرافی، آنژیوپلاستی، نازایی، لاپراسکویی، جراحی های مغز و اعصاب، جراحی های سرطان و شیمی درمانی، رادیوتراپی، رشته های فوق تخصصی داخلی و اطفال و … فعالند.

طبیعت زیبای این استان سبب شده که افراد در کنار انجام کارهای درمانی و گردشگری سلامت در گیلان از طبیعت و هوای منحصر به فرد آن لذت بسیاری را ببرند. در تمام امور درمانی توصیه می شود که بیمار از لحاظ روحی و روانی در حالت آرامی قرار بگیرد تا مراحل درمانی راحت تر و بهتر انجام گیرد. میزان آرامش روحی و روانی تاثیر بسیار زیادی را در بهبود شرایط بیمار دارد. طبیعت یکی از ابزارهایی است که میتوان به وسیله آن به آرامش رسید و استان گیلان از بابت داشتن مناطق سرسبز و آب و هوایی تمیز و معتدل از ویژگی های خاصی برخوردار است.

نویسنده: فریبا ملکی | مدرس دانشگاه و فعال حوزه گردشگری