چشم انداز علمی و اقتصادی و گردشگری ایران در سند الگوی پیشرفت
ایسنا/ این خبر پیرامون چشم انداز علمی و اقتصادی و گردشگری ایران در سند الگوی پیشرفت برای شما نگارش شده است.
سابقه تاریخی و تمدنی ایران مؤید این مدعاست که برای قرون متمادی ایران نقطه اتصال شرق و غرب بوده است، جاده ابریشم و جاده ادویه از جمله مسیرهای تاریخی و بستر این اتصال بوده اند.
بنادر پر رونق در تاریخ نه چندان دور (مثل سیراف بر کرانه خلیج فارس در استان بوشهر) و ظهور دریانوردان نامداری مثل سلیمان سیرافی، به عنوان الگوهای دریانوردی ایرانیان گواه این مدعاست. شیخ بهایی عالم بزرگ عهد صفوی اعتقاد داشت؛ رونق ایران در رونق جاده ابریشم است و مرور گذشته تاریخی نشان می دهد شکوه و رونق ایران و ایرانیان با رونق تعاملات و ارتباطات با جهان مترادف بوده است.
گذشته از این، گردشگری از جمله قابلیت های مهم توسعه ایران است. تنوع اقلیمی و چهار فصل بودن بگونه ای که در یک زمان در گوشه ای از کشور برف میبارد و در گوشه ای قابلیت شنا کردن وجود دارد، جنگلهای شمال، سواحل جنوب و نیز مناطق کویری زیبای لوت و نمک در مرکز کشور از دیگر شواهد این موضوع هستند. براساس تعداد آثار و محوطه های تاریخی و میراث ملموس و غیرملموس، ایران یکی از ده کشور اول دنیا در زمینه گردشگری است.
در همین راستا، با تلاش و همکاری اندیشکده آمایش بنیادین الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، در پیش نویس سند الگو با درک موقعیت ممتاز ایران، در تدبیری به «فعالسازی موقعیت ارتباطی ایران و قابلیت های سرزمینی از رهگذر زیرساخت های پیشرفته برای تبدیل کشور به چهارراه ارتباطات بین المللی و قطب علمی، فناوری، اقتصادی و گردشگری با محوریت مراکز هویت ساز» پرداخته است. به نحوی که ضرورت بکارگیری همه همت و امکانات برای تحقق مجدد قطبیت ایران موضوع این تدبیر است.
این تدبیر در پیشنویس سند الگو پاسخگو و رافع مسائلی مانند «عدم بهره مندی مناسب از ظرفیت های منطقه ای و سرزمینی» است که از جمله مسائل اساسی ایران بویژه از منظر آمایشی می باشد. تدبیر حاضر یعنی ضرورت اتخاذ مجموعه تمهیداتی است که ایران را به قطب اقتصادی، فرهنگی و علمی در جهان و بویژه منطقه تبدیل کند، به تعبیر دیگر، استفاده از قابلیت های خدادادی طبیعی و ارتباطی سرزمین ایران است که خروجی آن افزایش کارایی فرآیند توسعه و پخش مواهب توسعه در همه جای سرزمین می باشد.
تدبیر حاضر از جمله تدابیری است که به تحقق گزاره «با حداقل نابرابری فضایی در کشور» و «خلق مزیت ها و فرصت های جدید» در سرفصل افق الگو کمک می کند و به تعبیری از لوازم تحقق آن است. زیرساخت های پیشرفته، دسترسی آحاد جمعیت ایران در جای جای سرزمین پهناور، ایران را به مراکز ارائه خدمات برتر فراهم می کند و شرایط توسعه مؤثر مناطق پیرامونی اعم از شرقی و جنوبی را ایجاد می کند و سرانجام به کاهش نابرابری بین مناطق مختلف می انجامد. گذشته از این، به فعالیت درآمدن قابلیت های گردشگری کشور هم فرصت های جدیدی را پیش روی توسعه کشور قرار می دهد و هم با توجه به توزیع فضایی و تنوع این قابلیت ها، در جای جای سرزمین به کاهش نابرابری ها کمک می کند.
با این توضیح، تحقق این تدبیر مستلزم اقداماتی است که بایستی در نظام حکمرانی کشور مورد توجه قرار گیرد که به آنها اشاره می شود:
- احیای مسیرهای تاریخی تجارت جاده ابریشم و جاده ادویه
- ایجاد تبادلات انرژی و ارتباطات بین شرقی ترین تا غربی ترین کشورهای منطقه
- ایجاد و گسترش مناطق آزاد تجاری، بازارچه های مرزی و مناطق ویژه اقتصادی در شبکه مرزی آبی و دریایی
- احداث کریدورهای (راهروهای) توسعه شمالی جنوبی و شرقی غربی با اولویت کریدورهای چابهار-سرخس و چابهار-خرمشهر (جاده ای، ریلی، هوایی و غیره)
- دیپلماسی اقتصادی فعال منطقه ای و بین المللی
- جریان پیدا کردن سرمایه گذاری مشترک و استفاده از منابع مالی جهانی در تجهیز کریدورها
- تعامل و همکاری با کشورهای منطقه و جهان بویژه کشورهای حوزه تمدن ایرانی اسلامی
- توسعه و تجهیز زیرساختهای حمل و نقل و ترانزیت (هوایی، جاده ای، ریلی و دریایی) و تبدیل کشور به مرکز عبور و مرور هوایی منطقه و نیز ایفای نقش مرکزی مبادله انرژی
- تجهیز شهرها، بنادر و جزایر مستعد کشور به خدمات پیشرفته ارتباطی و اطلاعاتی برای پذیرش نقش فراملی
- ایجاد زیرساختهای لازم برای سرمایه گذاری مشترک بین المللی در بخش های اقتصادی، علمی و فرهنگی
- سازماندهی فضایی فعالیت های اقتصادی (صنعتی، کشاورزی و خدمات) و مراکز سکونتگاهی
- گسترش زیرساخت های ارتباطی ملی و بین المللی متناسب با قطب های اقتصادی و مراکز سکونتگاهی
- تمرکززدایی از تأسیسات صنعتی موجود و استقرار صنایع جدید براساس استعداد مناطق
- استقرار صنایع با هدف صادراتی در نقاط واقع برکریدورها و محورهای حمل و نقل بین المللی
- ایجاد ساختاری مدیریتی در همپیوندی کشورهای منطقه به نحوی که کشورها بتوانند در آن نقش آفرینی و برحسب ظرفیت خود بهره مند شوند
- نگاه به گردشگر به عنوان یک فرصت و نه تهدید و اجتناب از نگاه سیاسی و امنیتی
- ارتقای فرهنگ عمومی در زمینه گردشگرپذیری
- پوشش کامل ارتباطات و زیرساخت های مرتبط گردشگری در گستره سرزمین
- مشارکت حداکثری همه گروه ها و قومیت ها در نهادهای مدیریت توسعه ملی
- استفاده حداکثری از اشتراک فرهنگی در سطح ملی و حوزه تمدنی (بویژه ایرانشهری)
- تأکید بر ارتقا و تقویت هویت ملی و دینی در همه برنامه ها و سیاست گذاری ها
- به رسمیت شناختن و تقویت تنوع فرهنگی، آداب و سنت ها، زبان، البسه، معماری و غیره در پهنه سرزمین
نتیجه آن که در صورت تحقق تدبیر در ظرف زمانی 50 ساله الگو، انتظار می رود در گستره ایران اسلامی شاهد سیمای سرزمینی باشیم که در آن:
- توزیع مواهب توسعه در سطح کل کشور و نیل به عدالت در پیشرفت
- کارایی بسیار بالای اقتصاد ملی
- جاری شدن توسعه در نوار ساحلی جنوب کشور و افزایش قابل توجه جمعیت پذیری آن
- توسعه یافتگی محور شرقی کشور افزایش جمعیت مناطق مرزی
- ارتقای سطح تعاملات سیاسی و فرهنگی میان ایران و سایر کشورها
- ایجاد یک قدرت جدید اقتصادی، بارزگانی، سیاسی، مالی در منطقه
- تقسیم کار و نقش آفرینی کشورها در سطح منطقه
- تسهیل و تقویت جریان هویت بخشی به نسل جدید
- شکوفایی تعاملات فرهنگی و اجتماعی مردم سایر کشورها با مردم ایران
- امکان پذیر شدن ارائه تصویر واقعی ایران و ایرانیان به مردم دنیا بویژه مردم کشورهای غربی
- تسهیل روابط سیاسی کشور با سایر کشورها با توجه به تأثیر گردشگری در افکار عمومی
به شایستگی اجرا و قابل دستیابی است.
ورود به همگردی