سد گمپو یکی از جاذبه های دیدنی استان فارس است

سیری در ایران/ براساس آخرین خبرهای بدست آمده و گزارشات منتشر شده، سد گمپو یکی از جاذبه های دیدنی استان فارس است.

این سد در قسمت شمالی بخش بیرم و 5 کیلومتری جنوب شرقی آبادی محمد زینا در تنگه ای معروف به گولی گمپو واقع گردید. در 3 کیلومتری جنوب فداغ سد گمپو که با توجه به سایر آثار به نظر می رسد از آثار دوران ساسانیان باشد، بر روی رودخانه ای فصلی بنا شده است. آب حاصل از بارش باران بر ارتفاعات این محدوده از دامنه ها سرازیر شده و بعد از پیوستن و گذشتن از تنگه گمپو، به دشت وارد می شود. سد گمپو در دهانه تنگه و برای جمع آوری و استفاده بهینه از این آب ساخته شده است. ارتفاع تاج سد حدود 25 متر، عرض آن 20 متر و ضخامت سد 6 متر می باشد.

دیواره سد در نما با سنگهای تراشیده به اشکال منظم و با استفاده از ملات آهکی، بدون استفاده از بستهای فلزی و در میانه، با قطعات سنگ لاشه و قلوه و ملات آهکی یا ساروج ساخته شده است. دیواره سد در اصل با لایه ای از ملات ساروج مرغوب به ضخامت 2 سانتیمتر اندود میشده که امروزه قطعاتی از این اندود باقی مانده است. در میانه دیواره سد و در ارتفاع های مختلف و با فواصل معین، سه دریچه برای تنظیم مقدار آب مخزن سد و خروج آب تعبیه کرده اند. دهانه خروجی این دریچه ها 120×60 سانتیمتر وسعت دارد.

این دریچه ها در حال حاضر از جهت سر آب با چیدن سنگهایی مسدود شد، اما از جهت پایاب باز است. برج آبگیر سد که در قسمت پایاب سد قرار دارد، به طرز جالبی در ارتفاع 8 متری دیواره سد بر روی صخره طبیعی و پیش آمده کوه نشسته و از سطح دیواره به صورت نیم دایره، برجستگی پیدا کرده است. آب مخزن سد از طریق دریچه ها و برج آبگیر در مجرایی که در دامنه صخره ای کوه کنده شده وارد و راهی قسمت پایین دست میشده است. چنین شیوه ای مانع از آسیب رساندن جریان خروجی به دیواره سد می شود.

در فاصله 300 متری جنوب و بالادست سد گمپو، بقایای دیواره دیگری باقی مانده که از نظر مصالح مورد استفاده و شیوه ساخت از کیفیت نازلی برخوردار است. این دیواره می تواند مربوط به یک سد قدیمی باشد یا برای کنترل شدت جریان آبهای ورودی به دریاچه سد اصلی کاربرد داشت. در پایین دشت سد چشمه ای واقع شده که آب آن برای درمان بیماری های پوستی و روماتیسم مفید است.