گردشگری بین المللی می تواند ابزاری برای مقابله با ایران هراسی باشد

ایسنا/ براساس سخنان عضو هیات علمی گروه جامعه شناسی پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی، گردشگری بین المللی می تواند ابزاری برای مقابله با ایران هراسی باشد.

ندا رضوی زاده در خصوص طرح پژوهشی تصویر ایران در رسانه های عمومی و اختصاصی گردشگری اظهار کرد: امروز گردشگری بویژه گردشگری بین المللی در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه در خدمت افزایش رشد اقتصادی، تنوع بخشی به محصولات و رقابت پذیر کردن اقتصاد قرار گرفته است اما جذب گردشگران بیشتر و ثروتمند مستلزم فرآیندهای پیچیده بازاریابی و عرضه خدمات و محصولات با کیفیت در این صنعت است.

وی اضافه کرد: در طرح پژوهشی بررسی تصویر ایران در رسانه های عمومی و اختصاصی گردشگری درصدد هستیم شناختی دقیق و روزآمد از وضعیت تصویر و نگاهی که به ایران می شود، در رسانه های پرمخاطب دنیا و در شبکه های اجتماعی بدست آوریم، زیرا بازاریابی و تحریک تقاضای گردشگری بین المللی ایران مستلزم شناخت و سپس بی اثر کردن تصاویر منفی و بهبود تصویر است.

عضو هیات علمی گروه جامعه شناسی پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی ادامه داد: واقعیت این است که اکنون در دنیا نه تنها رسانه های جریان اصلی و پرسابقه نقش ضمنی مهمی در معرفی و بازاریابی مقاصد دارند بلکه بخش چشمگیری از فعالیت های برندسازی مقصد، تولید و اصلاح تصویر مقصد و اصلاح هویت رقابتی مقصد در رسانه ها و شبکه های اجتماعی آنلاین را شکل داده و نشر می دهد.

تصویر مخدوش شده از یک مقصد گردشگران را برای سفر تحریک نخواهد کرد

رضوی زاده با اشاره به بخش هایی از کتاب هویت رقابتی گفت: همانطور که سایمون آنهولت در کتاب مشهور هویت رقابتی، مدیریت نوین برند برای ملت ها، شهرها و سرزمین ها گفته، از یک طرف صنعت گردشگری به شکل دهی و حفظ تصویر ملی کشورها کمک می کند و از طرف دیگر خود به این تصویر وابسته است و کشورها برای جذب گردشگر نیاز دارند چیزی بیش از محصولات گردشگری خود را به مشتریان بالقوه عرضه کنند؛ آنها پیش از هر چیز «تصویر» خود را در رسانه ها عرضه می کنند و اگر این تصویر منفی، قدیمی، کلیشه ای یا مخدوش و گمراه کننده باشد، جذاب نخواهد بود و گردشگران بالقوه را در کشورهای خود برای خرید تور و سفر به این مقاصد تحریک نخواهد کرد.

وی ادامه داد: زمانی که گردشگری به کشور یا مقصدی سفر نمی کند، تجربه ای از بازدید مستقیم ندارد و با واقعیت ها از نزدیک آشنا نمی شود و تصویری ناقص و کم کیفیت صرفا از دید رسانه ها، ادبیات یا تجارب دیگران در ذهن او شکل می گیرد که این موارد لزوما منطبق با واقعیت نیست و حتی ممکن است این تصویر بر مبنای پیش داوری ها، سوءبرداشت ها یا رویدادهای تاریخی تقریبا فراموش شده شکل گرفته باشد.

عضو هیات علمی گروه جامعه شناسی پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی در مورد کتاب هویت رقابتی خاطرنشان کرد: آنهولت در این کتاب تاکید می کند ادراک منفی از یک کشور به راحتی و به سرعت قابل تغییر و اصلاح نیست و مجموعه ای از عناصر مختلف به هویت رقابتی یک کشور شکل می دهد از جمله محصولات و صادرات، سرمایه گذاری ها، تعاملات فرهنگی و ورزشی، گردشگری (به دلیل تجارب دست اولی که رخ می دهد)، رفتار مردم آن کشور (اعم از رهبران، ستاره های ورزشی، هنری و عموم مردم) و بالاخره تصمیمات سیاسی دولت ها که در رسانه ها منتشر می شود. از همین رو تمام این موارد بطور غیرمستقیم بر جذب گردشگران تاثیر دارد.

رضوی زاده در خصوص تاثیرات گردشگری بین المللی بر اقتصاد کشورها بیان کرد: اگرچه گردشگری بین المللی می تواند ابزاری برای مقابله با ایران هراسی، تقویت دیپلماسی عمومی، افزایش قدرت نرم ایران در داخل و خارج و بازاریابی بین المللی کالاها و خدمات باشد اما رونق گردشگری وابسته به تصویری از ایران است که در بخش های دیگر اقتصاد، اجتماع، فرهنگ و سیاست کشور شکل میگیرد و به روش های مختلف جهان از آن مطلع می شود. هر بهبود در عناصر هویت رقابتی می تواند منجر به بهبود در سایر عناصر شود و دستاوردهای مادی، معنوی، سیاسی و اقتصادی به همراه داشته باشد.

وی افزود: هر کژکارکردی در یک بخش می تواند تاثیر منفی بر بخش های دیگر بگذارد؛ به عنوان مثال صدور محصولات باکیفیت از یک کشور هویت رقابتی آن را ارتقا می دهد و تمایل مردم برای سفر به آن و سرمایه گذاری در آن کشور را افزایش می دهد. باید توجه داشت در این مسیر میهمان نوازی مردم از گردشگران به بهبود تصویر آن کشور کمک می کند.

شهرت مثبت یا منفی یک مقصد فرآیند جذب گردشگران را پیچیده خواهد کرد

عضو هیات علمی گروه جامعه شناسی پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی ادامه داد: همچنین تصمیمات و اقدامات سیاسی حکومت ها می تواند این تصویر را بهبود بخشد یا مخدوش کند. چنان که آنهولت می گوید «اگر شما خودتان برند کشورتان را نسازید، دیگر دولت ها یا عاملان دیگر این کار را می کنند؛ با کلیشه های آشنا، ساده، منسوخ و غالبا غیرمفید». در نهایت بسته به شهرت مثبت یا منفی یک کشور یا مقصد فرآیند جذب گردشگران می تواند آسان یا دشوار، ارزان یا گران و ساده یا پیچیده باشد.

رضوی زاده تصریح کرد: برای رونق گردشگری صادرات و بهره برداری از سایر مناسبات اقتصادی و فرهنگی و سیاسی مهم است که توجه کنیم در فضای عینی و روزمره زندگی کشور چه اتفاقاتی رخ می دهد و در فضای رسانه ای چه تصویری از ایران بر اثر اقدامات و تصمیمات ما شکل میگیرد.

تاثیر تصویر یک کشور بر احساس تعلق شهروندان و هویت ملی آنها

وی اضافه کرد: همچنین نباید فراموش کرد که تصویر یک کشور فقط برای خارجی ها نیست. تصویر کشور و هویت رقابتی آن در مقایسه با سایر کشورها می تواند بر احساس تعلق شهروندان به کشور و هویت ملی آنها تاثیر بگذارد و پیامدهای اجتماعی خاص خود را داشته باشد.