گردشگری چقدر در انجام رسالت و اهداف خود موفق بوده است؟

ایسنا/ بدنبال آخرین خبرهای بدست رسیده، این پرسش مطرح می گردد که گردشگری چقدر در انجام رسالت و اهداف خود موفق بوده است؟

محمدرضا پهلوان، یک کارشناس گردشگری اظهار کرد: سازمان ملل متحد به پیشنهاد آژانس های تخصصی یا همان سازمان های تخصصی وابسته و زیر مجموعه خود مانند یونیسف، فائو (اتحادیه جهانی پست سازمان جهانی گردشگری) و همچنین در زیر مجموعه یونسکو به شورای جهانی صنایع دستی و شورای جهانی موزه ها (ایکوم) و به منظور آگاهی بخشی عمومی و ایجاد یک نقطه عطف در فعالیت های سالانه، اقدام به نامگذاری روزها، هفته ها و سالهای جهانی می کند.

وی پیرامون اینکه گردشگری چقدر در انجام رسالت و اهداف خود موفق بوده است؟ اضافه کرد: برای روز جهانی حقوق بشر، کتاب، صلح، فلسفه، زبان مادری، حمایت از مردم فلسطین، شعر، عدالت، ورزش، کودکان، آب و همچنین نامگذاری های بین المللی همچون تقارب فرهنگ های ترویج فرهنگ صلح، سوادآموزی، تنوع زیستی و ... که هر یک از این نامها در جای خود شروع مجددی برای فعالیت های احیای این عنوان و سرآغازی بر احترام بیشتر به این مناسبت های مهم و جهانی است.

این کارشناس گردشگری خاطرنشان کرد: با این وجود در این بین سه روز جهانی برای ما از اهمیت بیشتری برخوردار است که این 3 روز شاکله یک وزارتخانه را تشکیل داده است. 18می، روز جهانی موزه ها مصادف با 28 یا 29 اردیبهشت، 10 ژوئن روز جهانی صنایع دستی مصادف با 20 خرداد و 27 سپتامبر مصادف با 5 یا 6 مهر روز جهانی جهانگردی و گردشگری (18 می مصادف با 28 یا 29 اردیبهشت از سوی شورای جهانی موزه ها و ایکوم) روز جهانی موزه ها نام گرفته و ایکوم هر سال یک شعار برای فعالیت های طول سال تدوین و اعلام می کند.

پهلوان بیان کرد: قطعا حال و آینده موزه ها در سایه سنگین کرونا قرار دارد و بازیابی و تصور دوباره موزه ها بایستی براساس دوران پساکرونا و تجربیات بدست آمده در این دوران مهیا شود. دورانی که بعضی از موزه های خصوصی را ورشکسته یا تعطیل کرده است و حتی تعدادی از موزه های خصوصی دنیا برای زنده ماندن و ادامه فعالیت، اقدام به فروش آثار موزه ای خود کرده اند. موزه های دولتی و وابسته نیز حال و روز خوشی ندارند و در سایه سکوت سنگین کرونا فرو رفته اند و درآمد آنها به حداقل رسیده است.

جایگاه ویژه صنایع دستی ایران در جهان

وی ادامه داد: 10 ژوئن مصادف با 20 خرداد از سوی شورای جهانی صنایع دستی وابسته به یونسکو به عنوان روز جهانی صنایع دستی نام گرفته است. این مخلوقات زیبا و دست پرورده ذهن، احساس و زیبایی شناسی هنرمندان با ذوق و سلیقه هستند که هر یک از آنها معرف فرهنگ و هنر اقوام و ملیت های مختلف بشمار می رود. ایران به لحاظ تنوع در صنایع دستی جایگاه ویژه ای در جهان دارد و رکورددار ثبت جهانی است، به گونه ای که حدود پنجاه شهر و روستا از ایران ثبت جهانی یونسکو شده است.

این کارشناس گردشگری اضافه کرد: شاید در 3 بخش وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی تنها بخش صنایع دستی به نسبت 2 بخش دیگر بر اثر کرونا آسیب کمتری دیده باشند، اما تولید و صادرات صنایع دستی بر اثر تحریم ها آسیب جدی دیده است.

پهلوان تصریح کرد: 17 سپتامبر مصادف با 5 یا 6 مهر، از سوی سازمان جهانی جهانگردی به عنوان روز جهانی جهانگردی ( گردشگری) نامگذاری شده است. ایران به دلیل دارا بودن بیش از یک میلیون بنای تاریخی، آب و هوای مساعد، طبیعت بکر، آیین و آداب و رسوم و وجود حرم مطهر امام رضا (ع) به عنوان یکی از قطب های مهم گردشگری مذهبی دنیا محسوب می شود و تاریخ چند هزار ساله این کشور در تمام فصول سال جذابیت زیادی برای گردشگران داخلی و خارجی دارد.

وی گفت: از گذشته تاکنون سفر به ایران زیبا مورد توجه سیاحان و جهانگردان بوده است. از این رو مورخان بزرگی همچون هرودوت و گزنفون از ایران به نیکی یاد کرده اند. خراسان بزرگ همواره در طول تاریخ بخش مهمی از تاریخ و جغرافیای تاریخی ایران بوده است و محققین و پژوهشگران همواره تاریخ و پهنه تاریخی خراسان بزرگ را تفکیک نشده می دانند.

رئیس سابق گروه موزه های اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی گفت: به زعم کارشناسان، خراسان بزرگ نیمی از تاریخ ایران است که با مطالعه میتوان به نیمی از اطلاعات تاریخی ایران دست پیدا کرد. وجود حرم مطهر امام رضا (ع) مشهد را تبدیل به قطب گردشگری مذهبی ایران و یکی از کلانشهرهای مذهبی دنیا کرده است.

پهلوان اضافه کرد: از دیگر سو آرامگاه حکیم ابوالقاسم فردوسی، آرامگاه عطار و آرامگاه خیام نیشابوری، باغ موزه نادر افشار، مجموعه معماری حرم مطهر، موزه بزرگ خراسان، قنات جهانی قصبه گناباد و آسبادهای بی نظیر نشتیفان خواف تنها نمونه هایی از 10 هزار اثر و بنای تاریخی خراسان رضوی هستند و مجموعه این عوامل سبب شده که بیش از نیمی از واحدهای اقامتی ایران در مشهد شکل گیرد.

وی عنوان کرد: تنها این بخش از گردشگری در وزارتخانه بر اثر کرونا آسیب جدی دید و بسیاری از فعالان و سرمایه گذاران واحدهای مختلف گردشگری را به زانو در آورد. حال بایدها، نبایدها و سوالات زیادی قابل طرح است.

آیا صنعت گردشگری که می تواند بهترین جایگزین اقتصادی کشور پس از صنعت نفت باشد، چقدر در انجام رسالت و اهداف خود موفق بوده است؟ آیا این روزهای مهم جهانی که شاکله اصلی این وزارتخانه را تشکیل می دهند، صرفا در حد یک نام بودند یا به رسم و عادت همه ساله در انجام آن، فقط رفع تکلیف شده است. این صنعت چقدر می توانست از ظرفیت های موجود بهره ببرد و چقدر بهره گرفته است؟ راهکار چیست؟ بسیاری از کارشناسان ادغام این 3 سازمان را امری پسندیده و کارشناسی شده می دانند، چرا که مکمل یکدیگر هستند، البته عده ای نیز به این ادغام خرده میگیرند و برگشت به عقب و تفکیک را راه حل مشکل گشا می دانند.

این موزه دار افزود: چه برنامه ای برای آینده موزه ها، صنایع دستی و گردشگری وجود دارد؟ هر روز تحریم های کمرشکن ناعادلانه و وقف های ظالمانه، ضربات سهمگین و غافلگیر کننده به اقتصاد گردشگری وارد می کند و کرونا نیز مزید بر علت شده و همان پیکر نیمه جان گردشگری را نقش بر زمین کرده است. در این شرایط چه نوع مدیریتی می تواند مشکلات پیش روی را مرتفع سازد؟ آیا واگذاری بسیاری از امور دولتی به بخش خصوصی راهکار منطقی است؟

پهلوان اظهار کرد: وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی یک دستگاه فرابخشی است و دستگاه ها و ادارات دیگری نیز در انجام امور گردشگری نقش دارند و بعضا دخالت و موازی کاری صورت میگیرد. در بخش میراث فرهنگی حفاظت و پاسداری از آنچه اموال منقول ملی هستند، بر عهده تمامی ادارات و دستگاه ها، تشکل ها و سازمان های مردم نهاد و بویژه عموم مردم است.

وی عنوان کرد: همچنین باید گفت میراث معنوی حال و روز خوشی ندارد و اگر همین ثبت ملی آیین آداب و رسوم وجود نداشته باشد، معلوم نیست در آینده نه چندان دور چه خواهیم داشت که به فرزندانمان بگوییم؟

پهلوان ادامه داد: در نهایت باید امیدوار بود دولت جدید و پیش رو با بهره گیری از تمام توان و ظرفیت های وزارتخانه ای، استفاده از دانش و تجربه کارشناسان زبده و هم افزایی سایر وزارتخانه های مرتبط با حمایت بیشتر میراث فرهنگی بویژه موزه ها، رونق دادن به کسب و کار بیشتر صنایع دستی و در مجموع یک گردشگری خلاق و پویا با ارتباطات جهانی و درآمدزا، آرامش و امید را در جامعه ایجاد کند.