خطابه ای قابل تامل به نمایندگان مجلس درباره طرح استفاده بهینه از اشیای باستانی و گنج ها

ایسنا/ براساس اخبار بدست رسیده، خطابه ای قابل تامل به نمایندگان مجلس درباره طرح استفاده بهینه از اشیای باستانی و گنج ها مطرح شد.

این مطالب بخشی از نوشتار علی اصغر نوروزی، دکترای باستان شناسی و عضو هیأت علمی پژوهشکده باستان شناسی کشور خطاب به نمایندگان مجلس شورای اسلامی است، درحالیکه تعدادی از این نمایندگان طرحی را با عنوان «استفاده بهینه از اشیای باستانی و گنج ها» ارائه کرده اند. نوروزی با آسیب شناسی گنج یابی از منظر دیگری به این طرح پرداخته است. رویکرد نمایندگان مجلس به میراث فرهنگی به مثابه گنج، انتقاد بسیاری از باستان شناسان و کارشناسان میراث فرهنگی را برانگیخته است.

این باستان شناس در یادداشتی نوشت: چندی است واژه گنج نقل تمام محافل شده است و کمتر کسی را می بینید که دستی بر این آتش نداشته نباشد، از طبقات مرفه مالی تا طبقات فرهیخته علمی گرفته تا روستاییان کم بضاعت و چوپانان و عشایر دورافتاده کشور. اگر این روزها برای طبیعت گردی و کوه گردی و کویرنوردی به مناطق مختلف کشور مراجعه کنید همه مردم محلی اول شما را جوینده گنج می پندارند و سوالاتی در این باره از شما می پرسند. گروهی نیز آگاهانه با ارائه انواع خدمات گنج یابی از احضار ارواح و طلسم شکنی گرفته تا اجاره و فروش فلزیاب های مدرن و بازدید و کارشناسی محل به نان و نوا رسیده اند.

حجم محتوای تولید شده توسط این اشخاص فضای مجازی را بلعیده است و هر صفحه و پیج را که شما باز می کنید تبلیغات گنج یابی بمبارانتان می کند. بسیار باید حرفه ای و متخصص باشید تا اطلاعات علمی و درستی را از اطلاعات غلط بارگذاری شده در خصوص آثار باستانی کشور از هم باز بشناسید. در این آشفته بازار، نمایندگان و مسئولان نیز هر روز مراجعه کننده برای تسهیل و اخذ مجوز استخراج گنج دارند و طبعا بعضی از مراجعان از پشتوانه و حمایت های سیاسی و مالی نیز بهره خوبی دارند. در این فضای غبارآلود چه بسیار کارکنان و دست اندرکاران میراث فرهنگی نیز متاسفانه تسلیم این فضا شده اند.

بدتر از همه، اینکه گنج یابی و گنج نوردی به یک حفره امنیتی برای کشور نیز تبدیل شده است. شما به راحتی و با هر نیتی می توانید در جای جای ایران در پوشش گنج یاب جست وجو کنید و کسی مزاحم شما نشود. نمایندگان محترم آیا می دانند که بخشی از اسپانسرهای این جریان در کشورهای همسایه لانه کرده اند.

مخلص کلام، گنج یابی فقط یک سر ندارد و تبدیل به یک بیماری ملی شده است. وگرنه اگر محوطه های باستانی را گنج بدانیم که همه در راستای توسعه جهانگردی گنج محسوب می شود، (این محوطه ها) در انحصار دولت و نظام هستند و دستگاه متولی باید برای نوع بهره برداری از آثار باستانی تصمیم بگیرد و سیاست گذاری کند. هر کس در این حوزه دلسوزی دارد باید به وزارتخانه مربوطه کمک کند.

می خواستم به عنوان یک کارشناس باستان شناس جوابیه علمی و با ارجاع و مستدل برای طراحان قانون قانونی کردن بی قانونی گنج یابی بنویسم، اما با خود اندیشیدم ایشان عالمانه چنین طرحی را نوشته اند و در زمانی هوشمندانه به مجلس محترم ارائه کرده اند. طراحان اصلی که امید داشتند تا بی سر و صدا این پیشنهاد را مصوب کنند، باری سخنی با ایشان ندارم.

اکنون بسیار خودمانی و کوتاه برای نمایندگانی که با این پیشنهاد مواجه هستند، صحبت میکنم:

نمایندگان عزیز مردم غیور ایران

نخست اینکه چگونه است که گنج های میلیاردی در کورسوی فانوس های حفاران غیرمجاز و در دل شبهای تار و در فضاهای پر رعب و وحشت رخ می نمایند و کمتر به دست باستان شناسان متبحر دارای مجوز که در روز روشن کاوش می کنند، می افتند؟ این حقیر قریب سی سال در کسوت شاگردی تا استادی ابتدا به عنوان عضو تیم های کاوش و سپس به عنوان سرپرست کاوش با مجوز میراث فرهنگی در ده ها کاوش باستان شناسی مشارکت داشته ام و به رغم اطلاعات ارزشمند بدست آمده در این کاوش ها به شرافتم که تا کنون رنگ طلا را در این کاوش ها ندیده ام، اما مدعیان گنج آدرس صدها کیلو طلا و جواهر را دارند و جالب اینکه در باغ و خانه پدربزرگ همه مردم ایران گنج بزرگی نهفته است!

سوال دوم، چگونه ممکن است همه یابندگان گنج های میلیاردی بصورت خارق العاده ای نامرئی باشند و هیچ کدام تصادفاً نیز به دام قانون نیفتند؟

چگونه است که تمام باستان شناسان فقیرترین اقشار هستند و چگونه است که لیدرهای این جریان هیچ کدام باستان شناس نیستند!

به جرأت صدها پرونده کاوش غیرمجاز را کارشناسی کرده ام و جز جعل و کلاه برداری ندیده ام. تنها آثار اصل و تاریخی در این پرونده ها معدود سکه های اصل (طعمه) در میان هزاران سکه تقلبی است یا سفال های معمولاً ساده و پرتعداد، والسلام.

سوم، بسیاری از فیلم هایی را که در شبکه مجازی در راهروها و زیرزمین های تاریک تهیه شده اند دیده ام یا همه ساختگی هستند یا آثاری از مناطق و کشورهای همجوار را به جای گنج فلان روستا جا زده اند یا عمداً با مقاصد خاص در خرابه ها و بناهای تاریخی بیشمار کشور تهیه شده اند.

پس بحث جدی این پروژه قانونمند کردن قاچاق اموال تاریخی است که اغلب متعلقات بناهای تاریخی و اشیایی است که اتفاقا بصورت تصادفی در نقاط گمنامی کشف شده اند.

توهم گنج به مرور در درون شخص به یک بیماری مالیخولیایی تبدیل می شود و از این روست که تبعات گنج یابی در بیشتر شهرها و روستاهای کشور به یک آسیب شدید اجتماعی مبدل شده است، کلاه برداری، جعل و سرکیسه کردن مردم ساده دل توسط اشخاص شیاد و کلاه بردار با سوءاستفاده از وسوسه ثروت بادآورده و گنج متأسفانه همه گیر شده است. متاسفانه کمتر کسی را می یابید که در گوشی تلفن همراهش تصاویری از این گنج های خیالی نداشته باشد. رؤیای گنج همواره در فرهنگ و اساطیر و ادبیات ما روح و روان ما را تسخیر کرده است.

از طرف دیگر، مغزهای متفکر این جریان معمولا مخفی هستند، یا در کسوت افراد ثروتمند و ساده اندیش جامعه را هدف قرار می دهند یا خود جماعتی پولدار و ماجراجو هستند که طمع گنج در سر دارند یا به قول خودشان عشق چالش و خطر هستند و خود را همزاد کاراکترهای فیلم های ایندیانا جونزی می پندارند!

این گروهها به عنوان کارفرما و پشتیبان یا اسپانسر اغلب مردم ساده محلی را برای اهداف خود استخدام می کنند و در نهایت زندانیان جرایم میراث فرهنگی اغلب همین کارگران بدبخت و بی بضاعت هستند.

آیا می دانید در سال چه تعداد خانواده بخاطر گنج از هم می پاشد؟ متاسفانه تعداد کثیری نیز در حفره ها و تونل های وحشتناک خودشان یا در نزاع های زاییده سوظن خیانت به یکدیگر به قتل می رسند! هرگز فراموش نمی کنم فرجام شوم شخصی را که در نزاع بر سر بیست سکه مسین که هر کدام بیست و پنج هزار تومان قیمت گذاری شده بود، به قتل رسیده و سوزانده شده بود...

تشکیلات میراث فرهنگی با تابو کردن گنج، کمتر رودررو با مردم در این باره صحبت کرده است و در امر آگاهی رسانی و جلب مشارکت غفلت بسیاری شده است. از این رو بسیار مشتاقم که محل های مورد مناقشه و معروف شده گروههای گنج یاب را که با جسارت از طرف ایشان سالهاست وزارت میراث فرهنگی را تحت فشار قرار داده اند و منتظر دریافت مجوز کاوش هستند، بصورت رسمی و با نظارت میراث فرهنگی و مردم و نهادهای حاکمیتی، حفاری و فیلمبرداری و از رسانه ملی برای آگاهی بخشی عمومی پخش کنیم.

در پایان باید گفت که طراحان این درخواست می توانستند خواهان تقویت وزارت میراث فرهنگی و استخدام صدها فارغ التحصیل مرتبط در تشکیلات میراث فرهنگی شوند و کار را به کاردان بسپارند. متاسفانه ایشان نمی دانند در چارت سازمانی بسیاری از ادارات کل استانی تنها یک کارشناس باستان شناسی گنجانده شده است.

وظیفه بررسی شناسایی، کاوش و معرفی و انتشار نتایج و یافته های کاوش توسط نظام مقدس جمهوری اسلامی به وزارت میراث فرهنگی کشور محول شده است. درخواست این نمایندگان کم مشغله که نمیدانم چگونه به این اولویت رسیده اند و چرا میراث فرهنگی را مانع راه برای منفعت ملی در این حوزه دانسته اند، مثل این است که بفرمایند به علت ضعف ساختاری و اعتباری شرکت نفت، قانونی در مجلس تصویب شود که هرکس بتواند در حیاط خانه خود چاه نفت حفر کند یا فارغ التحصیلان رشته های مرتبط بتوانند در سراسر کشور نسبت به حفر چاه نفت، استخراج و فرآوری و بازاریابی فرآورده های نفتی اقدام فرموده و سود سرشاری نصیب کشور کرده و در هر شهرستانی یک پالایشگاه دایر شده و بنزین به وفور در سر چهار راهها برای رفاه حال مردم عرضه شود!

امید است نمایندگان فهیم خانه ملت و همچنین نمایندگان عزیزی که عجولانه و بی مطالعه طرح مذکور را امضا کرده اند به این بهانه، با صدور بیانیه منسجمی به کمک تشکیلات میراث فرهنگی کشور بیایند و اجازه بدهند تا اگر سودی در این کار هست توسط کارگزاران رسمی نظام در مسیر درست نصیب کشور شود.