در افتتاحیه نمایشگاه عکس به سوی امید چه گذشت؟

ایسنا/ بدنبال آخرین خبرهای واصله، این پرسش مطرح می گردد که در افتتاحیه نمایشگاه عکس به سوی امید چه گذشت؟

آیین گشایش نمایشگاه عکس «به سوی امید»، به مناسبت هشتادمین سالگرد مهاجرت لهستانی ها به ایران، به میزبانی فرهنگستان هنر و با حضور وزیر امور خارجه لهستان و سفیر این کشور و هیات همراه و نیز تنی چند از سفرا و وابستگان نظامی خارجی مقیم در تهران در تالار ایران فرهنگستان هنر برگزار شد.

پیوند ایران و لهستان در محصولات هنری آن بازتاب داشته است

سخنران افتتاحیه این نمایشگاه بهمن نامور مطلق، رئیس فرهنگستان هنر بود که در ابتدا ضمن خوشامدگویی به وزیر امور خارجه لهستان و سفرای کشورهای حاضر در این مراسم، به وظایف فرهنگستان هنر به عنوان یکی از فرهنگستان های چهارگانه در سیاست گذاری و الگوپردازی در حوزه هنر اشاره ای کوتاه کرد و در ادامه به نقش هنر و فرهنگ به عنوان مهمترین پل ارتباطی مناسبات دو کشور ایران و لهستان پرداخت و در همین زمینه اظهار کرد: روابط ایران و لهستان را میتوان متعلق به سه دوره تاریخی دانست که محصولات و نتایج بسیاری در حوزه هنر به همراه داشته است.

او با اشاره به برخی از آثار هنری در دوران صفوی یادآور شد: نخستین دوره مناسبات میان دو کشور به قبل از دوران صفوی بر می گردد که در دوران صفوی به اوج شکوفایی خود می رسد. محصول این روابط آثار بسیاری در حوزه هنر بود که به کشور لهستان صادر شده و حتی بعضی از این آثار مخصوص این کشور ساخته شده است؛ به عنوان مثال، فرش پولونز یا فرش لهستانی که با طلا و نقره در ایران بافته میشد و از انواع بسیار خوب فرش های ایرانی محسوب می شود، متعلق به این دوره است.

رئیس فرهنگستان هنر پیرامون اینکه در افتتاحیه نمایشگاه عکس به سوی امید چه گذشت؟ گفت: دوران قاجار دومین دوره مناسباتی میان ایران و لهستان است که بصورت تنگاتنگ ادامه پیدا می کند و نمونه هنری آن ورشوسازی است که نام پایتخت لهستان را به همراه دارد و امروزه، هنر ورشوسازی یکی از هنرهای سنتی و صنایع دستی ایران شناخته می شود که هنرمندانی در شهرهای بروجرد و دزفول در این زمینه صاحب سبکند.

عضو پیوسته فرهنگستان هنر با اشاره به دوره پهلوی که در آن حضور مهاجران لهستانی در ایران را شاهدیم، خاطرنشان کرد: نمایشگاهی که برپا شده، مناسباتی میان ما است که در جنگ جهانی رخ داده است. از آن دوران، رد و نشانه ای هنری داریم که صندلی هایی است که ما با نام «صندلی لهستانی» می شناسیم که آن را هنرمندی آلمانی ابداع کرده ولی ایرانی ها با نام لهستانی از آن یاد می کنند.

او به نامگذاری هنرهای ایرانی با نام لهستان اشاره کرد و گفت: هیچ کشور دیگری در دنیا نداریم که هنرهای سنتی با عنوان آن کشور در ایران نامگذاری شده باشد. ایرانی ها نشان دادند که در تلخ ترین زمان خود، با وجود مشکلات بسیار، انسانهایی صلح جو و میهمان نوازند، و پذیرای میهمانان لهستانی شدند. امیدواریم روابط فرهنگی و هنری گذشته را احیا کنیم و لهستان دروازه و پلی برای تعامل فرهنگ و هنر اروپا و ایران باشد.

بهمن نامور مطلق روابط پایدار را حاصل ارتباط میان اندیشه ها و هنرها و تخیلات ادبی دانست و پیشنهادهایی در زمینه همکاری های حوزه هنر ارائه کرد و گفت: ما آماده همکاری در هنرهایی چون سینما و موسیقی و هنرهای تجسمی هستیم و همچنین، آماده همکاری برای ارتباط دانشگاه های هنر ایران با دانشگاه های هنر لهستان هستیم و می توانیم نمایشگاه هایی بویژه در زمینه تصویرسازی و طراحی که لهستان در آن پیشگام است برگزار کنیم.

رئیس فرهنگستان هنر در پایان سخنرانی خود، به کتاب شاهکارهای هنر ایران در مجموعه های لهستان اشاره و با قدردانی از همکاری مسئولان لهستان در انتشار این اثر عنوان کرد: کتابی که فرهنگستان هنر با همکاری مسئولان لهستان در سالهای پیشین منتشر کرد به آثار هنری ایرانی می پرداخت که در موزه های لهستان موجود بود و به همین واسطه، پژوهشگران ما توانستند از این منابع ارزشمند بهره مند شوند. در این زمینه با کشور مجارستان نیز همکاری کردیم و امیدواریم شاهد همکاری های بیشتر با این کشورها باشیم.

روابط ما با ایران پس از ورود پناهندگان لهستانی به نقطه اوج خود رسیده است

ماچئی فایوکوفسکی (Maciej Fatkowski)، سفیر جمهوری لهستان در ایران نیز در این مراسم ضمن خوشامدگویی به مهمانان و سفرای دیگر کشورها، با ذکر اینکه با افتتاحیه این نمایشگاه بطور همزمان هشتادمین سالگرد ورود لهستانی ها به ایران را گرامی می داریم گفت: با توجه به صحبت هایی که شد و روابطی که میان ایران و لهستان از قرن پانزدهم وجود داشته است، باید به اطلاع برسانم که روابط ما، علی الخصوص در طی یک قرن اخیر بسیار تنگاتنگ بوده و جدی تر شده است و این نکته حقیقت دارد که بعد از جنگ جهانی دوم و پس از آنکه پناهندگان لهستانی وارد کشور ایران شدند، این روابط به نقطه اوج خود رسیده است.

او سخنان خود را با تشکر از رئیس فرهنگستان هنر، مؤسسه اطلاعات ملی لهستان و دست اندرکاران برگزاری نمایشگاه خاتمه داد و برای برقراری همکاری های فرهنگی بیشتر بین دو کشور ابراز امیدواری کرد.

کمک های ایرانیان که جان هزاران لهستانی را نجات داد، در خاطره ها مانده است

زبیگنیو رائو (Zbigniew Rau)، وزیر امور خارجه جمهوری لهستان در این برنامه، با بیان اینکه این نمایشگاه روایت اودیسه زندگی 120 هزار لهستانی است که در طی جنگ جهانی دوم به ایران آمدند، گفت: این داستان هم در ایران و هم در لهستان، به خوبی شناخته شده است. مورد دیگری که به خوبی در خاطره ها مانده است کمک های سخاوتمندانه ایرانیان است که جان هزاران لهستانی را نجات داد؛ لهستانی هایی که پس از دو سال کار در اردوگاه های کارگری شوروی، از نظر جسمی خسته شده بودند.

او ادامه داد: این نمایشگاه صرفاً برای زنده نگه داشتن خاطره آن اتفاقات نیست؛ آنچه به همان اندازه اهمیت دارد این است که تاریخچه ای گسترده تر از آن نشان داده شود. روایت های موجود درخصوص جنگ جهانی دوم غالباً به نشان دادن تصویری از دو اردوگاه متحدین و متفقین که علیه یکدیگر می جنگیدند محدود می شود. این موضوع این واقعیت مهم را نادیده می گیرد که هیتلر در طول دو سال اول با استالین متحد بود و جنگ جهانی دوم با تهاجم مشترک آلمان و شوروی به لهستان آغاز شد و این اشغالگران شوروی بودند که میلیون ها لهستانی را به سیبری و آسیای مرکزی تبعید کردند؛ جایی که دهها هزار نفر بر اثر گرسنگی و شرایط زندگی غیرانسانی جان خود را از دست دادند.

او اضافه کرد: تنها پس از حمله آلمان نازی به متحد خود، شوروی در 1941 میلادی بود که بازماندگان لهستانی از اردوگاه های کارگری شوروی آزاد شدند تا لشکرهای نظامی تشکیل دهند و در کنار ارتش شوروی بجنگند. اما آموزش نظامی آنها به دلیل کمبود غذا و دارو و لباس باید متوقف می شد. ژنرال ولادیسلاو آندرس که فرماندهی ارتش لهستان را بر عهده داشت، چاره ای جز آن نداشته که مردمش را به ایران بفرستند و بعدها به نیروهای متفقین در خاورمیانه بپیوندد. این تخلیه نیرو در ماههای آوریل و اوت 1942م صورت گرفت و حدود 120 هزار نفر که در میان آنها 20هزار کودک وجود داشت، وارد ایران شدند.

در تهران یک مرکز مطالعه فارسی توسط استادان دانشگاه های لووی و ویلنیوس ایجاد و قطعات موسیقی پیانو سازمان دهی و مغازه ها و رستوران های لهستانی افتتاح شد. اصفهان به شهر کودکان لهستانی معروف شد؛ چرا که میزبان بیش از 2500 کودک لهستانی بود که اکثراً یتیم بودند. آنها می توانستند به مدرسه بازگردند و با همسالان خود دوست شوند و در جنبش شکوفایی پیشاهنگی شرکت کنند. تا سال 1945 م بیشتر لهستانی ها ایران را ترک کردند ولی تعداد کمی از آنها به خانه بازگشتند.

با پایان جنگ، سربازان ژنرال اندرس از نظر کشورهای جماهیر شوروی دشمن محسوب می شدند و مجبور بودند پناه بگیرند و بیشتر به استرالیا، کانادا، مکزیک، نیوزلند و بریتانیا رفتند. امروز در جمعمان افتخار دیدار با سفیران این کشورها را دارم و این موقعیتی مناسب برای ابراز دوباره عمیق ترین قدردانی بابت مهمان نوازی هشتاد سال پیش شماست.

رائو ادامه داد: چند ده لهستانی تصمیم گرفتند در ایران بمانند. آنها ساکن شدند و خانواده هایی برپا کردند که مفتخرم که به برخی از نوادگانشان خوشامد بگویم و از آنها به خاطر گرامی داشتن میراث لهستانی و حفظ خاطرات آن اتفاقات تشکر کنم. حفظ خاطره تجربیات گذشته نیز مهم است که توضیح می دهد لهستان امروز کجاست و نمایانگر چه مفهومی است. امروز، جنگ در اوکراین بار دیگر شهادت می دهد که این درس تاریخی همچنان کاملاً معتبر است و دگربار ما وحدت و همبستگی استثنایی بین المللی را در پاسخ به نفرت و خشونت شاهدیم. اجازه دهید این نکته تجربه سازنده اصلی برای نسل حاضر و نسل های آتی باشد.

نمایشگاه عکس «به سوی امید» در گالری خیال مؤسسه فرهنگی هنری صبا تا 26 ادریبهشت از ساعت 14 الی 20 برای بازدید علاقمندان دایر خواهد بود.