برخی از بناهای تاریخی عراق در حال نابودی هستند

ایسنا/ براساس آخرین خبرهای بدست آمده و گزارش های منتشر شده، برخی از بناهای تاریخی عراق در حال نابودی هستند.

عراق خانه برخی از قدیمی ترین بناهای جهان است و تغییرات اقلیمی از جمله افزایش نمک و توفان های شن سبب فرسایش ساختمان ها و بناهای باستانی شده است.

عراق را به عنوان مهد تمدن می شناسیم. در این کشور بود که کشاورزی آغاز شد، برخی از قدیمی ترین شهرهای جهان از جمله «اور» پایتخت سومری ها ساخته شدند و خط میخی یکی از نخستین سیستم های نوشتاری شکل گرفت. این کشور دهها هزار مکان تاریخی متعلق به دوره های مختلف تاریخ یعنی از دوران پارینه سنگی گرفته تا دوره اسلامی را در خود جای داده است.

آگوستا مک ماهون، استاد دانشگاه باستان شناسی در دانشگاه کمبریج معتقد است آسیب رسیدن به مکانهایی همچون «بابل» سبب ایجاد شکاف در دانش ما از روند تکامل انسان، پیشرفت نخستین شهرها، اداره امپراتوری ها و تغییراتی که در حوزه سیاسی دوره اسلامی شکل گرفت، می شود.

بین النهرین که سرزمین بین دو رودی است که در عراق امروزی قرار دارند، غنی از نمکی است که بطور طبیعی در خاک و آب زیرزمینی وجود دارد.

متون خط میخی اطلاعاتی درباره شغل یک گردآورنده نمک و نحوه کاربرد نمک در هر چیزی از نگهداری غذا گرفته تا موارد درمانی و مراسم تشریفاتی ارائه داده اند. همچنین براساس یکی از ضرب المثل های سومری، نیازهای اساسی زندگی، نان و نمک تعریف شده است.

نمک موجود در خاک می تواند در برخی از شرایط به باستان شناسان کمک کند اما همین ماده می تواند مخرب باشد و نمک هم اکنون نیز به گفته باستان شناسان در حال تخریب مکانهای تاریخی است.

قدرت تخریب نمک با وجود افزایش غلظت آن که بر اثر کمبود آب ناشی از ساخت سد توسط همسایه های عراق و سالها سومدیریت در استفاده از منابع آب و کشاورزی عراق بوجود آمده، افزایش یافته است.

به گفته احمد حمدان که یک مهندس عمران است و کیفیت آب رودهای عراق را مورد بررسی قرار داده است، شوری «اروندرود» از دهه 90 میلادی روند افزایشی پیدا کرده است. براساس مشاهدات این کارشناس، «اروندرود» که از پیوستن دجله و فرات بوجود آمده، هرساله کیفیت پایین و بسیار پایینی داشته است. کیفیت این رود بویژه در سال 2018 وضعیت بحرانی داشت؛ در آن سال شوری آب دست کم 118 هزار نفر را در دوران خشکسالی در بصره راهی بیمارستان کرد.

تغییرات اقلیمی نیز مشکل دیگری است. عراق رفته رفته گرمتر و خشک تر می شود. سازمان ملل متحد تخمین می زند این شرایط به معنای آن است که دمای سالانه تا سال 2050 با 2 سانتیگراد افزایش همراه خواهد شد، تعداد روزهایی که دمای آن به بالای 50 درجه سانتیگراد می رسد نیز افزایش خواهد یافت، بارش باران در طول فصل بارش تا 17 درصد کاهش خواهد یافت و شمار توفان های شن از 120 مورد در هر سال با افزایش بیش از دوبرابری به 300 مورد خواهد رسید.

یکی از مکانهایی که به شدت دچار آسیب شده، «بابل» یکی از مکانهای فهرست میراث جهانی یونسکو است که در آن بناهای 2600 ساله را نمک پوشانده است. در «معبد ایشتار» پایه های دیوارها در آستانه فروپاشی هستند. نمک در اعماق دیوارهای قطور این معبد انباشته شده و سبب ترک خوردن آجرهای آن شده است.

از دیگر اماکن تاریخی که با خطر مواجه هستند نیز به «سامرا» یکی از شهرهای تاریخی و مناره مارپیچی آن که بر اثر توفان شن دچار فرسایش شده است و همچنین «العقارب» و «معبد سفید» ، کاخ و گورستان آن میتوان اشاره کرد که در دل کویر پنهان می شوند.

امسال عراق شاهد از دست دادن بخشی از میراث فرهنگی بود. امروزه در بخشی از صحرا، در 150 کیلومتری جنوب «بابل»، توده ای از نمک جای مکانی را که قبلا با نام دریاچه «ساوه» شناخته میشد، گرفته است. این دریاچه که از بارش بهاری تامین میشد، خانه بیش از 31 گونه از پرندگان بود. حالا این دریاچه به دلیل استفاده نادرست توسط مزارع اطراف و تغییرات اقلیمی کاملا خشک شده است.

حالا گیاهان صحرایی در مکانی که قبلا بستر آب بود روییده اند و دریاچه «ساوه» به منبعی برای آغاز توفان شن تبدیل خواهد شد.