سفرهای نوروزی تاثیرات مخرب هم بر مقاصد گردشگری داشتند

ایسنا/ براساس سخنان رئیس انجمن علمی طبیعت گردی ایران، سفرهای نوروزی تاثیرات مخرب هم بر مقاصد گردشگری داشتند.

فرید جواهرزاده اظهار کرد: پاندمی کرونا در 2 سال اخیر تاسیسات گردشگری جهان را تحت تاثیر قرار داده است که با توجه به پیش بینی های سازمان جهانی گردشگری، آرام گیری نسبی پاندمی و گسترش واکسیناسیون در کشور امیدوار بودیم با ازدیاد گردشگران نوروزی مواجه شویم.

وی پیرامون اینکه سفرهای نوروزی تاثیرات مخرب هم بر مقاصد گردشگری داشتند، اضافه کرد: اغلب مسئولان میراث فرهنگی نیز از عبارت سونامی برای نوروز امسال استفاده کردند؛ مراد از سونامی یک اتفاق غریب الوقوع و ناگهانی از جریان و ازدحام شدید گردشگر است که از مدتها قبل فشار و حرکت گردشگران و زائران پیش بینی میشد.

رئیس انجمن علمی طبیعت گردی ایران ادامه داد: با توجه به اینکه باید از فراز و فرودهای اقدامات سفرهای نوروزی گزارش تهیه میشد اما از چگونگی مصرف گردشگری شامل تعداد گردشگران به تفکیک سن، جنس، میزان اقامت، هزینه های مرتبط داده های دقیقی در دست نیست، تا بتوان تحلیل مناسبی ارائه داد. البته امیدواریم سازمان گردشگری، ستاد سفرهای نورزی و دیگر نهادهای تاثیرگذار و برنامه ریز آمار دقیقی را تدوین و ارائه کنند.

جواهرزاده بیان کرد: باید از تعداد گردشگرانی که به یک مقصد گردشگری وارد شدند، میزان اقامت و آورده اقتصادی گردشگران اطلاعات دقیقی در دست باشد. در اخبار عمومی کشور اقامت شبانه گردشگران به طور کلی بیان شد، درصورتیکه میانگین اقامت هر گردشگر در هر مقصد مهم است.

وی گفت: با توجه به اینکه در سراسر کشور بیش از 50 میلیون نفر شب اقامت تخمین زده شده است، میتوان براساس این اطلاعات اگر دقیق باشد با محاسبه چگالی گردشگری در نقاط مختلف کشور به سند آماری مناسب برای تحلیل رسید.

ظرفیت تحمل، مفهومی در خدمت سلامت جامعه میزبان

رئیس انجمن علمی طبیعت گردی ایران اضافه کرد: سازمان جهانی جهانگردی، ظرفیت تحمل را به حداکثر تعداد جمعیت بازدیدکننده از یک جاذبه گردشگری که در یک زمان معین بدون ایجاد تغییر و آشفتگی در محیط زیست فیزیکی، اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی، در کیفیت رضایتمندی بازدیدکنندگان کاهش غیرقابل قبول ایجاد نکند، تعریف کرده است. این مفهوم با ماکسیمم تغییرات قابل پذیرش در یک محیط، ارتباط مستقیم دارد.

جواهرزاده تصریح کرد: تعیین ظرفیت قابل تحمل می تواند منجر به تغییر در اماکن منتخب برای گردشگری و جایگزینی یک مکان در معرض فشار با مکانی جدید شود. در تعریف گردشگری پایدار نیز برای بهبود کیفیت زندگی جامعه میزبان تلاش می شود به شکلی که این کیفیت بر تجربه بازدید و رضایت مندی جامعه گردشگر تأثیرات مثبت برجای بگذارد.

وی با اشاره به اینکه ظرفیت تحمل خود انواعی دارد، بیان کرد: ظرفیت تحمل زیست محیطی که در واقع ظرفیت های تحمل فیزیکی و بیولوژیکی را نیز در بر میگیرد، تحمل اکوسیستم ها، زیستگاه ها و چشم اندازها را جهت همسازی با تغییرات صورت گرفته بدون تخریب یا دخالت انسان بررسی می کند. ظرفیت تحمل فیزیکی به حداکثر تعداد بازدیدکنندگانی اشاره می کند که در یک زمان معین می توانند در یک مکان حضور فیزیکی داشته باشند. ظرفیت تحمل بیولوژیک همچنین نشانگر بیشترین آمار بازدیدکنندگان یک منطقه، بدون افت کیفی منابع زیست محیطی مهم در آن است.

جواهرزاده با اشاره به اینکه ظرفیت تحمل خدمات یکی دیگر از انواع ظرفیت تحمل است، گفت: این مفهوم به ظرفیتی اطلاق می شود که کیفیت خدمات متناسب با گردشگری را اندازه گیری می کند. ظرفیت تحمل اکولوژیکی نیز به ساختار، نقش و فرآیندهای اکولوژیکی توجه دارد. همچنین به کمترین درجه مطلوبیت و لذتی که کاربران جدید قبل از آغاز جستجو برای یافتن گزینه مکانی دیگر آماده پذیرش هستند، ظرفیت تحمل روانی گفته می شود.

رئیس انجمن علمی طبیعت گردی ایران ظرفیت تحمل اجتماعی فرهنگی را دیگر نوع ظرفیت تحمل دانست و در تعریف ظرفیت تحمل اقتصادی افزود: به توانایی جذب و پذیرش فعالیت های توسعه ای جدید ظرفیت تحمل اقتصادی می گویند. توجه و تاکید بر مفهوم ظرفیت تحمل و ویژگی های آن در مقاصد گردشگری، اهمیت مدیریت مقاصد قبل از هرگونه برنامه ریزی و بازاریابی را در رسیدن به مفهوم توسعه پایدار نشان می دهد.

وی در خصوص ظرفیت قابل تحمل در نوروز امسال گفت: انتشار تصاویری از مناطق مختلف کشور در خصوص موارد گفته شده بسیار نگران کننده بود. آسیب هایی که حجم زیاد گردشگر در یک مقصد و در بازه زمانی خاص وارد می کند، می تواند عامل تخریب زیست محیطی و سایت های گردشگری باشد و در ادامه برای جامعه میزبان نیز مشکلاتی بوجود آورد که متاسفانه در سفرهای امسال به وفور در مقاصد گردشگری این اتفاق مشاهده شد.

نوروز 1401، چشم اندازی برای رونق ایرانگردی

جواهرزاده با اشاره به اینکه در 2 سال اخیر به علت کرونا تاسیسات و بنگاه های گردشگری دچار رکود و نقصان بودند، عنوان کرد: به نظر می رسد فعالیت های گردشگری در نوروز 1401 هر چند در برخی مقاصد گردشگری مشکلاتی ایجاد کرد اما بطور کلی بارقه امیدی در فعالان صنعت گردشگری بوجود آورده و آنها را به آینده و بازگشت به شرایط نرمال کمی امیدوار کرده است.

رئیس انجمن علمی طبیعت گردی ایران خاطرنشان کرد: دستاورد اصلی سفرهای نوروزی 1401 چشم اندازی برای رونق گردشگری کشور و اصطلاحا ایرانگردی بوده است.

جواهرزاده گفت: برای برون رفت از شرایط خاصی مانند ایام نوروز که با فشردگی جمعیت زائر و گردشگر مواجه میشویم، ممکن است نقصان و کمبودهایی در بخشهای خدماتی ایجاد شود. رفع این مشکل نیاز به برنامه ریزی مدون برای توزیع همگانی سفر در زمان و مکانهای مختلف دارد که برای این اتفاق به افزایش مقاصد گردشگری و سیاست هایی که به توزیع متناسب زمانی سفر منجر می شود، احتیاج است.

وی اضافه کرد: برای مثال سیاست هایی مانند تصویب تعطیلات آخر هفته پیوسته (پنجشنبه و جمعه) در سراسر کشور و اعطای تسهیلات خاص به اقشار مختلف برای ایام غیر پیک سفر می تواند در این حوزه راهگشا باشد؛ چرا که با این راهکار میتوان ظرفیت های خالی مقاصد گردشگری را در زمانهای مختلف سال پر کرد.