ثبت ملی دانش نوغان داری نطنز گامی برای توسعه گردشگری کشاورزی است

میراث آریا/ براساس آخرین گزارش های منتشر شده، ثبت ملی دانش نوغان داری نطنز گامی برای توسعه گردشگری کشاورزی است.

شهرستان نطنز با پهنه ای در حدود 3هزار کیلومترمربع در محور تاریخی و گردشگری شمال استان اصفهان و در امتداد محور مواصلاتی شمال به جنوب کشور که بیش از 4هزار سال قدمت دارد واقع شد، روی همین اصل، کاوش های باستان شناسی و بررسی های تاریخی بویژه در محدوده محوطه باستانی اریسمان حاکی است، پیشینه تاریخی و حیات متمدنانه نیاکان در این شهر به بیش از 6هزار سال قبل میرسد.

شهرستان نطنز دارای تنوع اقلیمی و آب و هوائی است بگونه ای که قرارگیری این شهر در دامنه های کوههای کرکس به عنوان بلندترین کوه های فلات مرکزی ایران از یکسو و همچنین قرار گرفتن این شهر در حاشیه کویر بزرگ مرکزی ایران باعث شد تا در این شهرستان سه گونه آب و هوایی سرد و کوهستانی، معتدل و گرم و خشک قابل لمس باشد، لذا از گذشته های دور تاکنون در دشتهای بزرگی که در مناطق سرد و کوهستانی و معتدل در محدوده این شهرستان واقع شده مزارع و بیشه های گسترده ای وجود دارد که تاکنون محل رشد و نمو انواع میوه های درختی و محصولات کشاورزی از جمله درخت توت بوده است.

نوغان داری، پرورش کرم ابریشم و تولید پیله ابریشم از دیرباز در نطنز به لحاظ شرایط آب و هوایی وجود داشته و این شهرستان یکی از مراکز مهم تولید و پرورش کرم ابریشم و تولید پیله بوده است. از سوی دیگر نزدیکی به شهرستان کاشان که مهمترین مرکز نساجی ایران و بزرگترین مصرف کننده ابریشم طبیعی در صنعت نساجی است، باعث توسعه و رونق تولید پیله ابریشم در این شهرستان شده است.

مصداق سابقه صنعت نوغان داری در نطنز، تأسیس اداره نوغان داری این شهرستان است که در سال 1328 تأسیس شد، و زیر نظر اداره کل نوغان داری شمال کشور فعالیت می کند.

بطورکلی فعالیت پرورش کرم ابریشم و تولید پیله تقریباً چهل روز زمان میبرد. از اول فروردین تا اردیبهشت جعبه های تخم کرم را بین متقاضیان توزیع و تا اواخر خرداد جمع می کنند. در واقع فعالیت نوغان داری یا پروش کرم ابریشم و تولید پیله، طی چهار مرحله، تفریخ تخم نوغان، پرورش لارو، تنیدن پیله و برداشت پیله در چارچوب دور تسلسل انجام می شود که تمام مراحل با ترتیب و نظامی به هم پیوسته با ظرافت و فنلوری خاص در پی یکدیگر انجام می شوند.

کرم برای تنیدن پیله به ابزار و وسیله ای حفره دار نیاز دارد تا بتواند با حرکت، فضای مناسبی برای تنیدن انتخاب کند. در واقع در شروع کار باید در فضایی به اصطلاح چهار دیواری قرار گیرد تا نخ تنیده شده را به دیواره های فضا بچسباند و محدوده پیله تنی را برای خودش مشخص کند.

بطور کلی روند تنیدن پیله بدین صورت است که کرم پس از 35 روز تغذیه، تار ابریشمی بسیار نازک و باریک ترشح می کند و به دور خودش می تند و با کمک ترشحاتی که چسبناک است پیله را بصورت سطح صافی به هم می چسباند.

تنها مرکز نوغان داری در مرکز و جنوب ایران که بیش از 70 سال است در حال فعالیت هست، شهرستان نطنز است که حتی ساختمانی با معماری خاص و الگو گرفته شده از بناها و ساختمان های استانهای شمالی کشور به دلیل ارتباط کاری، در دوره پهلوی اول در این منطقه بنا شده است که هم اکنون این بنا نیز در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.

خوشبختانه با توجه به اینکه این دانش در بین مردم شهرستان نطنز فراگیر بوده و یکی از مهارتهای آنها از گذشته تاکنون محسوب می شود، پرورش کرم ابریشم و دانش نوغان داری این شهرستان در فهرست میراث ناملموس کشور به ثبت ملی رسید.

با توجه به اینکه استان اصفهان به عنوان چهارمین استان پیشرو در حوزه صنعت نوغان داری بعد از استانهای گیلان، مازندران و خراسان رضوی محسوب می شود، از طرف دستگاه های مرتب تاکنون تسهیلات مناسبی به منظور تأمین مواد اولین واحدهای نوغان داری در این شهرستان ارائه شده است.

همانطور که گفته شد، یکی از مهمترین نیازهای اساسی واحدهای نوغان داری، برگ توت است که خوشبختانه با تدابیر اندیشیده شده توسط جهاد کشاورزی شهرستان، نهال های درخت توت بین کشاورزان و افراد شاغل در این صنعت توزیع شد تا با پرورش آن بتوانند تأثیر به سزایی در کاهش کمبودها و مشکلات در این حوزه داشته باشند.

شهرستان نطنز علاوه بر جاذبه های گردشگری، تاریخی، مذهبی و فرهنگی که گردشگران فراوانی را به خود جذب می کند، می تواند یکی از مقاصد اصلی گردشگران در حوزه گردشگری طبیعی و کشاورزی باشد، چرا که صنعت نوغان داری به تنهایی می تواند جاذبه ای قابل قبول در شهرستان باشد.