کاروانسرای شاه عباسی یکی از جاهای دیدنی نیشابور است

ایسکانیوز/ براساس آخرین خبرهای بدست رسیده، کاروانسرای شاه عباسی یکی از جاهای دیدنی نیشابور است.

کاروانسرای نیشابور مشهور به رباط شاه عباسی از ابنیه زیبای تاریخی نیشابور است که هر چند در گذشته در خارج از دروازه شهر نیشابور قرار داشت اما با گسترش شهر، حالا در مرکز این شهر قرار دارد. این کاروانسرا که در ابتدا موقعیت آن در خارج از حصار دروازه مشهد و خندق اطراف شهر قدیم قرار داشته، اکنون در حاشیه جنوبی خیابان امام خمینی (ره) و نزدیک به میدان خیام در قسمت شرقی بافت مرکزی شهر واقع شده است.

بنای این کاروانسرا را به دوره شاه عباس صفوی نسبت داده اند. از لحاظ وضع بنا، دیوارها، ایوان ها و سقف غرفه ها از آجر به صورت ضربی با ملات گچ و ماسه و سنگ لاشه در پی بنا ساخته شده و روکار آنها در تعمیرات مکرر بازسازی شده است. کاروانسرای شاه عباسی نیشابور یکی از بیشمار کاروانسراهایی است که شاه عباس در دوره فرمانروایی خود در ایران ساخته است. کاروانسرای شاه عباسی نیشابور در دوره قاجار مدتی محل نگهداری یتیمان و فقیران بود و در دوره پهلوی هم تبدیل به پادگان نظامی ژاندارمری شده بود تا اینکه در نهایت در سال 1367 در اختیار میراث فرهنگی قرار گرفت و بعد از چند سال بازسازی در سال 1374 به عنوان مجموعه فرهنگی و موزه فعالیت خود را آغاز کرد.

در مرکز بنا حیاطی مربعی شکل قرار گرفته که در احاطه چهار ایوان و بیست و چهار ایوانچه می باشد. اصطبل ها در ردیف دوم در گرداگرد حیاط ساخته شده اند و از فضاهایی ستون دار در گوشه های حیاط و فضاهای طویلی تشکیل شده اند که باعث ارتباط آنها به یکدیگر می شود. در طراحی این کاروانسرا فضای زیادی در اختیار اصطبل ها قرار گرفته و حجره ها نسبت به آنها سطح کمی را گرفته اند. ورود به اصطبل ها از طریق پخ های گوشه های حیاط و بدون هیچ واسطه ای انجام می شود، دسترسی که در کاروانسراهای دیگر کمتر بچشم می خورد. در چند سال اخیر با از بین رفتن بخشهایی، ایوان ها نیز به سمت اصطبل ها باز می شوند.

ورود به کاروانسرا از قسمت مرکزی ضلع شمالی انجام می شود. درست مثل شیوه معماری دوره صفوی، سردر بلند بنا از امتداد افقی نمای ضلع ورودی این جبهه به بیرون آمده است. در دو طبقه طرفین پخ خورده سردر، طاق نماهایی زیبا بچشم می خورد. ردیف طاق نماها در دو سمت سردر، تمایزی را بین ظاهر سمت ورودی از دیگر نماهای خارجی ایجاد کرده و بر روی سردر تاکیدی زیبا بوجود آورده است. در سه ضلع دیگر کاروانسرا هیچ تزئینی استفاده نشده و شیوه معماری آنها ساده است.

با آجرکاری هایی که در پیشانی و پشت بغل های سردر انجام شده، این قسمت زیبایی و تشخص بیشتری پیدا کرده است. سردر به سمت هشتی بزرگی منتهی می شود که دارای سقف رسمی بندی است. در گذشته در دو سمت هشتی، غرفه ها و اتاق هایی وجود داشت که امروز از بین رفته اند پس هشتی هم رو به به اصطبل های دو سمت این جبهه گشوده می شود. هشتی بطور مستقیم به ایوان جبهه شمالی و بعد از آن حیاط کاروانسرا راه پیدا می کند.