خانه های سرو و حکیم باشی از جاذبه های تاریخی کاشان هستند

میراث آریا/ براساس آخرین خبرهای منتشر شده، خانه های سرو و حکیم باشی از جاذبه های تاریخی کاشان هستند.

به کاشان می رویم و وارد خیابان فاضل نراقی می شویم، به نزدیک مسجد و مدرسه آقا بزرگ که می رسیم، خانه تاریخی حکیم باشی که یکی از کم نظیرترین خانه های تاریخی دوره قاجار در کاشان است، چشم نوازی می کند. این خانه تاریخی که دارای تزیینات بسیار زیبای نقاشی دیواری است، با مساحتی در حدود 2400 مترمربع به شماره 33495 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده و مالک اصلی آن شخصی بنام میرزا ابوالفضل خان حکیم باشی از معروف ترین اطبای دربار ناصرالدین شاه قاجار بوده است.

این خانه مشتمل بر پنج حیاط بزرگ، یک بارانداز وسیع، اندرونی، بیرونی، خدمه، باربند و طویله و فضاهای معماری مختلف است و تزئینات متنوع و زیبایی از قبیل آینه کاری، گچبری و نقاشی های زیبا و کم نظیر در آن بکار رفته است. به جرات میتوان گفت این خانه تاریخی یکی از کاملترین و دست نخورده ترین خانه های تاریخی کاشان است. قسمت اندرونی، بیرونی و گودال باغچه خانه حکیم باشی به شکل چهار طرف ساخت و در سه طبقه بنا شده است. از فضاهای مهم معماری این خانه میتوان به بهاربند، نارنجستان، سه سرداب وسیع، مهتابی، پنج دری، بیش از چهار شاه نشین، آینه خانه، هشتی ورودی، بارانداز و اصطبل روباز و روبسته اشاره کرد.

نمای شاه نشین اصلی و سرداب ها و حیاط بیرونی خانه حکیم باشی با آینه کاری، گچبری و یزدی بندی تزیین شده است. همچنین وجود نقاشی های ارزشمند و بی نظیر از میرزا عبدالوهاب غفاری از اساتید مشهور نقاشی در دوره قاجار و پسرعموی کمال الملک در سقف اتاق شاه نشین یکی از زیباترین قسمت های این خانه تاریخی است.

خانه تاریخی سرو که به شماره 33491 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده نیز در خیابان فاضل نراقی قرار دارد و با مساحتی بالغ بر 370 مترمربع از بناهای دوره قاجار با معماری گودال باغچه ی می باشد که با وجود مساحت کم، دارای فضاهای متعددی است.

این خانه در مجاورت محله درب باغ و در کنار آثار ارزشمندی چون خانه احسان، خانه بالاخانه چی و خانه کاج واقع شده است، معماری این خانه همچون بسیاری از بناهای دیگر محله، به ضرورت دسترسی به آب جاری قنات و مقابله با گرما و برودت آب و هوا و اقلیم به شیوه گودال باغچه بنا شده و امکان مناسبی برای زیست ساکنانش فراهم می آورده است.

خانه سرو در چهار طبقه و در جبهه شرقی، شمالی و غربی بنا شده و از سوی جنوب نیز با طاق بلندی های متحدالشکل به کوچه و ملک مجاور منتهی می شود. چشم نوازی بنا و طراحی استادانه پلان و نقشه و سایر ویژگی های معمارانه ی اثر چون سرداب و پس سرداب های دستکند و نقوش آن، ارزش مداری خاصی به این بنا بخشیده است.

در حال حاضر خانه تاریخی سرو با کاربری اقامتگاهی و خانه تاریخی کاج با کاربری موزه و کتابخانه به موسسه عام المنفعه و مردم نهاد میراث سرو سبز تعلق داشته و نخستین مجموعه فرهنگی اقامتی شهرستان کاشان بشمار می رود.

شهرستان کاشان با وجود حدود 700 خانه تاریخی ارزشمند به شهر خانه های تاریخی مشهور است و با ثبت این دو خانه تاریخی، تا کنون 112 خانه تاریخی شهرستان در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.

تاکنون بیش از 1700 اثر تاریخی واجد ارزش تاریخی در شهرستان کاشان شناسایی شده که از این تعداد 335 اثر در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.

امروزه بر کسی پوشیده نیست که حفاظت از آثار تاریخی و بهره مندی از این آثار در راستای توسعه بر مبنای صنعت گردشگری می تواند نقش مهمی در توسعه توامان اقتصادی و فرهنگی مردمان جوامع مختلف ایفا کند، لذا در طی دو دهه گذشته، نهضتی فراگیر در راستای شناسایی آثار تاریخی و حفاظت و تغییر کاربری آنها بویژه از منظر صنعت گردشگری در کاشان ایجاد شده است.

بی شک یکی از مهمترین راهکارهای حفاظت بهینه از آثار تاریخی، تلاش در راستای ثبت ملی و شناسنامه دار کردن این آثار است، لذا در حال حاضر با تلاشهای انجام شده، 234 اثر تاریخی در کاشان در فهرست میراث فرهنگی به ثبت رسیده که این خود گامی ارزشمند در راستای حفاظت از این آثار بشمار می رود.