ساخت و ساز غیرمجاز طی چند دهه گذشته در یزد به یک فرهنگ تبدیل شده است

خبرگزاری مهر/ براساس آخرین اخبار بدست رسیده، ساخت و ساز غیرمجاز طی چند دهه گذشته در یزد به یک فرهنگ تبدیل شده است.

روال ساخت و سازهای غیرمجاز در استان یزد بویژه شهر جهانی یزد به جایی رسید که استان یزد در زمره اولین استانهای دارای بیشترین آمار تخلفات ساخت و ساز قرار گرفت و نگرانی هایی که پیش از این بارها مطرح شده بود، تقویت شد.

آمارهای متعددی بین 70 تا 90 درصد بودن تخلف در ساختمان های شهر یزد مطرح بود که بخشی مربوط به آمار ساخت و سازهای بدون پروانه و بخشی نیز مربوط به ساختمانهایی است که پروانه می گیرند اما خلاف پروانه می سازند و به نوعی با تهیه دو نقشه، شهرداری ها را دور می زنند.

دست اندرکاران به این نتیجه رسیدند که باید با فرهنگسازی و گفتمان اجتماعی باورهای نهادینه شده در میان مردم و حتی برخی کارکنان شهرداری و دیگر دوایر دولتی اصلاح شود که این کار سخت و دشواری است.

شهرداری برای شروع نسبت به راه اندازی سامانه های متعدد برای کاهش مراحل صدور پروانه ساخت و ساز و برقراری ارتباط با سایر دستگاه های دارای نقش در این حوزه به صورت الکترونیکی وارد عرصه شد.

در ادامه، امور اجراییات شهرداری که مأمور شناسایی تخلفات ساخت و ساز برای برخورد بود را تقویت کرد یعنی برای ایجاد انگیزه، کار را به بخش خصوصی واگذار کرد.

این طرح در وهله اول در منطقه 4 شهرداری یزد اجرا شد و در حال تسری در سایر مناطق شهرداری است و همه اذعان دارند این گام، گامی مؤثر در کاهش تخلفات ساخت و ساز بوده است.

گزارش مرکز آمار ایران درباره وضعیت ساخت و سازها

اما این روزها مرکز آمار ایران گزارشی را درباره وضعیت ساخت و ساز و تعداد پروانه های صادر شده در شهرداری های کشور اعلام کرد که نشان از کاهش صدور پروانه های ساختمانی دارد.

این آمار نشان می دهد که در تابستان امسال، هزار و 609 پروانه ساختمانی توسط شهرداری تهران صادر شده که نسبت به فصل گذشته 15 درصد افزایش و نسبت به فصل مشابه سال گذشته 11.7 درصد کاهش داشته است، این تعداد پروانه حدود پنج درصد از کل پروانه های ساختمانی کشور را تشکیل می دهد.

براساس همین بررسی در تابستان امسال، 32 هزار و 136 پروانه ساختمانی توسط شهرداری های کشور صادر شده که نسبت به فصل گذشته حدود 14.9 درصد و نسبت به فصل مشابه سال گذشته 39.4 درصد کاهش داشته است.

از کل پروانه های صادرشده در شهرداری های کشور، 2 هزار و 492 پروانه یعنی 7.8 درصد مربوط به افزایش بنا و 29 هزار و 644 پروانه 92.2 درصد مربوط به احداث ساختمان بوده است.

به این ترتیب پروانه های صادر شده برای احداث ساختمان نسبت به فصل گذشته 14.7 درصد و نسبت به فصل مشابه سال گذشته 40.1 درصد کاهش داشته است.

نقش مهاجرپذیری در افزایش ساخت و ساز در یزد

معاون معماری و شهرسازی شهرداری یزد اما ارائه این آمار به صورت کل را ملاکی برای سنجش تخلفات ساخت و ساز در شهرها ندانست و افزود: در مسیر بررسی باید به این نکته بررسی کرد که شهرهایی که توسعه می یابند، تخلفات در آنها کاهش یابد.

مهدی شرافت با اشاره به مهاجرپذیر شدن یزد ادامه داد: اعتقاد دارم که شهر یزد به اندازه جمعیت بومی خود، مسکن دارد و نیاز به ساخت و ساز جدید ندارد و ساخت و سازهای جدید بیشتر از سوی مهاجران انجام می شود.

وی بیان کرد: با این حال میزان صدور پروانه های ساختمانی هم از لحاظ تعداد، هم متراژ و هم تعداد واحد نشان از رشد صدور پروانه ها در 9 ماهه امسال نسبت به مدتهای مشابه دو سال قبل دارد.

آمارهای نشان دهنده افزایش صدور پروانه

معاون معماری و شهرسازی شهرداری یزد افزود: براساس آمارها تعداد پروانه های صادرشده در 9 ماهه امسال 631 مورد بوده است که همین تعداد در سالهای 1399 و 1398 به ترتیب 593 و 381 مورد بوده است که رشد بسیار خوبی را نشان می دهد.

وی ادامه داذ: بطور قطع در سه ماهه آخر سال با توجه به افزایش هزینه های دریافت پروانه ساختمانی بویژه در ماههای بهمن و اسفند، تقاضا برای صدور پروانه افزایش قابل توجهی خواهد داشت.

شرافت به مقایسه مساحت پروانه های صادر شده در سال های 1398 تا 1400 پرداخت و گفت: در این سالها به ترتیب برای 200 هزار و 107 مترمربع، 383 هزار و 652 مترمربع و 459 هزار و 451 مترمربع پروانه صادر شده است که روند افزایشی قابل توجهی دارد.

وی با بیان اینکه یکی دیگر از شاخص های بررسی روند صدور پروانه های ساختمانی تعداد واحدهایی است که پروانه دریافت کرده اند، افزود: در سال 1398، برای 856 واحد، در سال 1399 برای هزار و 542 واحد و در سال جاری برای هزار و 928 واحد پروانه ساختمانی صادر شده که این هم رشد را نشان می دهد.

دلایل افزایش پروانه های ساختمانی

معاون معماری و شهرسازی شهرداری یزد، این افزایش را ناشی از نیاز به نوسازی و بهسازی همچنین نیاز به ساخت مسکن جدید برای مهاجران دانست و افزود: شهر یزد به اندازه جمعیتش، مسکن دارد و این روند افزایشی بنا به دلایل گفته شده بروز یافته است.

وی با بیان اینکه مهاجرپذیری برای تأمین نیروی کار مورد نیاز صنایع استان، یکی از دلایل افزایش تقاضا برای ساخت مسکن در شهر یزد است، اظهار داشت: این تقاضا در همه مناطق شهری وجود دارد اما در منطقه تاریخی روند افزایشی مشاهده نشده است.

کاهش تخلفات ساخت و ساز

معاون معماری و شهرسازی شهرداری یزد یکی از نشانه های افزایش صدور پروانه های ساختمانی را کاهش تخلفات ساخت و ساز و تعداد پرونده های ارجاعی به کمیسیون ماده 100 عنوان کرد.

شرافت بیان کرد: با اتفاقاتی که در حوزه نظارت بر روند ساخت و ساز با مشارکت بخش خصوصی و اهتمام شهرداری صورت گرفته است، کنترل ساخت و سازها به مراتب افزایش یافته و زمانی که زمینه برای تخلف کاهش یابد، تمایل به دریافت پروانه و سیر روال قانونی برای ساخت و ساز افزایش خواهد یافت.

وی با تاکید بر اینکه شهروندان یزدی در امر ساخت و ساز ضابطه مند شده اند، افزود: این تغییر را هم در افزایش صدور پروانه های ساختمانی و هم در تعداد پرونده های تخلفات ساخت و ساز میتوان به وضوح احساس کرد.

زخم ساخت و سازهای غیرمجاز بر معماری امروز شهر یزد

بطور قطع ترمیم زخم هایی که معماری امروز شهر یزد از ناحیه تخلفات ساخت و ساز خورده، سالها زمان برده و حتی جبران ناپذیر است اما اگر از همین الان هم شروع کنیم و جلوی تخلفات ساخت و ساز را بگیریم، دیر نیست.

تخلفات ساخت و ساز جدای از خسارتی که بر سیمای شهر ایجاد می کنند، شهر را غیرایمن ساخته و جان شهروندان را نیز در معرض خطر قرار می دهند.

ای کاش مردم آگاه شوند و بدانند هزینه های مستقیم و غیرمستقیمی که در ساخت و سازهای غیرمجاز برای دور زدن قانون و کم کردن هزینه و تسریع روند ساخت پرداخت می کنند به مراتب سنگین تر و بیشتر از هزینه هایی است که برای سیر روال قانونی می پردازند.