خانه تاریخی اقبالیان را نجات دهید

ایسنا/ براساس آخرین خبرهای بدست رسیده و گزارش های منتشر شده، خانه تاریخی اقبالیان را نجات دهید.

خانه اقبالیان (حوائجی) با قدمت نزدیک به 60 سال یک اثر معماری پیش رو و مدرن در همدان معرفی شده و با وجود آنکه دارای شاخص ثبت در فهرست میراث ملی کشور است، اما تا کنون از قلم ثبت جا افتاده و قصد تخریب آن را دارند.

هرچند معاون میراث فرهنگی همدان پس از نامه نگاری ها و اعتراض های متعدد بتازگی اعلام کرد که پرونده این خانه برای ثبت ملی در حال تهیه است و اخطار "عدم تخریب" به مالک داده شده است، اما تخریب سریالی خانه های تاریخی و واجد ارزش همدان در ماههای اخیر نشان داد که این اقدامات قدرت بازدارندگی از تخریب را ندارد، همانطور که خانه های «خانجانی»، «شیری»، «خوشبخت» و «مدرسه ظفر» به رغم دریافت اخطار عدم تخریب، در امان نماندند و شبانه خراب شدند و وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی هم پس از تخریب بخشی از این عمارت ها، نام بعضی از آنها را به فهرست آثار ملی کشور وارد کرد.

اینک با وجود وعده ثبت ملی خانه اقبالیان، جمعی از معماران در نامه ای خطاب به علی مالمیر، مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان همدان خواستند در حفظ آثار تکرار نشدنی معماران معاصر ایران کوشاتر عمل کند. در نامه ای پیرامون این موضوع که خانه تاریخی اقبالیان را نجات دهید آمد: «همانطور که اطلاع دارید زنده یاد مهندس محمود نیامی یکی از برجسته ترین دانش آموختگان معماری دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران بود. آثار معماری او از اصالت ویژه ای برخوردار است و جا دارد یکی از آثار برجسته او در زادگاهش، همدان به عنوان میراث معماری معاصر ایران در این شهر حفظ و نگهداری شود.

خانه اقبالیان یا حوائجی ترکیباتی بسیار مدرن دارد، پروفیل های فلزی اکسپوز با رنگ های شاخص، صفحات بزرگ سفید، کنسول های چشمگیر، تراس هایی با سقف گشوده به آسمان و متریال های سنگی و آجری، ترکیباتی از ویلا ساوا، خانه آبشار و خانه شرودر را به ذهن انسان متبادر می سازد. زنده یاد نیامی در این اثر هنری فاخر همزمان ما را به درون باغ در بام های لوکوربوزیه، کنسول ها و ترکیبات حجمی فرانک لوید رایت و چیدمان های رنگی ریتولد به پرواز درمی آورد و هنرمندانه یک اثر بی بدیل را به نمایش می گذارد.

ما امضاکنندگان این نامه از شما درخواست داریم اداره میراث فرهنگی به هنر معاصر توجه ویژه داشته باشد؛ چرا که آثار هنرمندان بزرگی مانند مهندس هوشنگ سیحون، مهندس محسن فروغی، مهندس محمود نیامی، مهندس ضیاالدین جاوید، مهندس محمد قهوه ای و مهندس علیرضا مددی مانند شخصیت هنری آنان تکرارناشدنی است و هیچ معمار متعهدی راضی به نابودی این سرمایه های هنری و فرهنگی نیست.

بنابراین در زمانه ای که معماری معاصر ما از نبود اصالت ، هویت و فرم رنج می کشد، خانه اقبالیان برای جامعه معماری، یک کلاس درس و بسیار ارزشمند است و از میراث فرهنگی، شهرداری و هر نهاد یا انسان حقیقی و حقوقی در این شهر می خواهیم که برای تاریخ اندیشه و هنر ارزش قائل شوند و جلو این فاجعه بزرگ را بگیرند.»

خانه اقبالیان، در خیابان جهان نما، نبش کوچه قبادِ امروزی و توسط محمود نیامی ساخته شده است. او یکی از شاگردان هوشنگ سیحون بود و در چند طرح ملی مانند شهرک ذوب آهن اصفهان، شهرک غرب تهران، پارک طالقانی و طرح فلکه دور حرم مطهر امام رضا (ع) نیز شرکت داشت.

نیامی در دهه 1340 به عنوان مدیر کل در اداره مهندسی ذوب آهن اصفهان فعال بود و در دهه 1350 به عنوان سرپرست نظارت در پروژه شهستان در دوره پهلوی شرکت داشت.

در نامه هنرمندان خطاب به مدیرکل دفتر ثبت آثار تاریخی نیز یادآوری شد که «خانه اقبالیان یکی از باارزش ترین خانه های دوره مدرن در شهر همدان است که دقیقاً همگام با جریان روز حاکم بر معماری جهان طراحی شده است؛ لذا یک اثر پیش رو در سطح جهانی بشمار می رود. این خانه را میتوان برگرفته از سبک «دستیل» دانست که در سال 1917 توسط «تئووان دوسبرگ» متأثر از آثار «پیت موندریان» و نقاشان دیگر بوجود آمده است.