بررسی تاریخچه برگزاری اکسپوها طی سالهای مختلف

ایسنا/ این خبر پیرامون بررسی تاریخچه برگزاری اکسپوها طی سالهای مختلف برای شما مخاطبان گرامی نوشته شد.

علیرضا بهرامی، پژوهشگر و نویسنده کتاب دنیای شیشه ای و علی حدیدی فرد، کارشناس فرهنگی و گردشگری با حضور در برنامه بی چارچوب درباره تاریخچه برگزاری اکسپو و هدف برگزاری آن به گفت وگو نشستند.

علی حدیدی فرد درباره دلیل برگزاری «اکسپو 2020» دبی که در سال 2021 برگزار شد، گفت: بدلیل کرونا برگزاری این رویداد یک سال به تاخیر افتاد، چون هر پنج سال یک بار این رویداد برگزار می شود و چون شرایط بسیار ویژه ای پیش آمده بود و یک سال به تاخیر افتاد، همه توقع داشتند که نام آن اکسپو 2021 باشد اما به دلیل همان که هر پنج سال این نامگذاری با عدد سال همراه است و برای نامگذاری های بعدی به مشکل بر می خوردند، همان اسم را نگه داشتند ولی با یک سال تاخیر در دبی آن را برگزار می کردند.

وی همچنین درباره حضور ایران در این رویداد توضیح داد: ایران از اولین روز برگزاری این اکسپو در این رویداد حضور خوبی داشته و امیدواریم تا انتها هم اتفاق خوبی برای کشورمان بیفتد.

مفهوم اکسپو و نحوه برگزاری آن

علیرضا بهرامی اظهار کرد: نمایشگاه های صنعتی جهان، بعد از انقلاب صنعتی از 1791 شکل گرفتند. آن زمان کشوری مثل آمریکا که در معادلات سیاسی جهان نوظهور بود، سعی میکرد قدرت خود را به نمایش بگذارد و فاصله ارتباط با آمریکا را هم بشکند. در آن زمان موضوعات صنعتی مثل شیلات، کشاورزی، فولاد و توربین های صنعتی موضوع نمایشگاه هایی بود که بیشتر در آمریکا برگزار میشد. از 1851 یعنی 60 سال بعد، کشور انگلستان که با آمریکا احساس رقابت هم داشت و حس می کرد در حال واگذاری عرصه به کشوری نوظهور است، مدل فرهنگی این نمایشگاه را زیر عنوان اکسپو و با افزودن وجهه فرهنگی طراحی کرد که به نوعی المپیک هم فرض می شود.

وی ادامه داد: در آنجا کشورهایی مثل ایران هم محلی از اعراب پیدا می کردند، چون قرار بود کشورها گذشته فرهنگی را هم به نمایش بگذارند، یعنی گذشته، حال و آینده را در آن جا به نمایش بگذارند. ایران از سال 1851، سابقه حضور متناوب در اکسپو را دارد که در دوره قاجار چهار نوبت، در دوران پهلوی تنها یک نوبت و بعد از پیروزی انقلاب و جنگ تحمیلی هم تاکنون هشت نوبت در اکسپوهای جهانی حضور پیدا کرده ایم.

بهرامی درباره نگارش و تحقیق کتاب دنیای شیشه ای که از «اکسپو» سال 1851 آغاز می شود، نیز توضیح داد: در زمینه اکسپو تا زمانی که من جلد اول کتاب دنیای شیشه ای را به نگارش درآوردم، کتابی منتشر نشده بود. در این دو جلد کتاب دنیای شیشه ای که یکی از آنها 7ـ6 سال پیش و دومی امسال منتشر شد، نگاهی به تاریخچه اکسپوها از سال 1851، انواع اکسپوها، سابقه حضور ایران و مستندنگاری چند اکسپو اخیر داشته ایم و همینطور این کتاب بخش ویژه ای هم دارد که سابقه حضور ایران در اکسپوهای جهانی به روایت کارت پستال های خارجی است.

نویسنده کتاب دنیای شیشه ای درباره مدت زمان نگارش این کتاب نیز توضیح داد: من از 11 سال پیش به اکسپوها سفر و مستندنگاری کردم و در نهایت حدود هفت سال پیش جلد اول کتاب منتشر شد و پس از آن با بخشی از اطلاعات 11 سال گذشته، در سال 1400 جلد دوم دنیای شیشه ای منتشر شد.

امارات و به رخ کشیدنش در اکسپو

در ادامه، حدیدی فرد درباره دلیل برگزاری اکسپوها بیان کرد: این اکسپویی که در حال حاضر در حال برگزاری است، به مدت 6 ماه در پنجاهمین سالگرد تاسیس کشور امارات برگزار می شود و تا فروردین هم ادامه دارد. کشور امارات برای اینکه در پنجاهمین سالگردش بتواند این اکسپو را برگزار کند، خیلی تلاش کرد و توانست این میزبانی را از آن خودش کند. پیش بینی که شده این است که در این مدت 6 ماه برگزاری، حدود 25 میلیون نفر از این اکسپو بازدید کنند.

او سپس درباره محل برگزاری اکسپو نیز گفت: چیزی حدود 480 هکتار مساحت محل برگزاری این اکسپوهاست و پس از اتمام این رویداد، از آن استفاده های مختلف فرهنگی و مسکونی هم می شود. با اتفاقاتی که برای ساخت اکسپو افتاده است، کشور امارات توانایی خودش را در پنجاهمین سال تاسیسش به رخ می کشد و سعی کرده با تم های قبلی و تم حال حاضر اکسپو همگون باشد؛ به عنوان مثال برای تامین نیروی برق داخل اکسپو، خودش انرژی را از انرژی خورشیدی تامین می کند. در بحث محیط زیستی آسفالتی که آنجاست، 80 تا 85 درصد قابل بازیافت است. کسی که اکسپو را برگزار می کند، علاوه بر دستاوردهای مالی، توانایی خودش را در تاریخ ثبت می کند که در این برهه از تاریخ چه توانایی هایی را داشتم و چه کارهایی را توانستم انجام بدهم.

این کارشناس گردشگری در ادامه این بحث خاطرنشان کرد: یکی از کارهایی که در اکسپوها انجام می شود، استفاده از هوش مصنوعی، تکنولوژی های بسیار پیشرفته چه در بحث مدیا و چه در سایر مباحث است و از لحاظ اقتصادی و گردشگری، فرهنگی و تکنولوژی دبی خودش را وارد فصل جدیدی کرده است. میتوان به این نتیجه رسید که با برگزاری اکسپو، جهان وادار شده که به امارات احترام بگذارد.

نهاد مربوط به اکسپو در کشور نداریم

علیرضا بهرامی هم در پاسخ به این پرسش که با توجه به زیرساخت ها، ایران هم روزی می تواند اکسپو برگزار کند؟ اظهار کرد: اولین باری است که اکسپو به خاورمیانه آمده و دومین باری است که در یک کشور اسلامی «اکسپو» میزبان می شود و این امتیاز خوبی است. به نظرم هیچ چیزی نشدنی نیست اما ابزاری نیاز است و باید هدفی هم طبق برنامه ای مشخص شود. اگر ما بعد از این همه سال در اکسپو به صورت معیوبی حضور پیدا می کنیم، دلیلش این است که مانند کشورهای دیگر نهاد مربوط به اکسپو در کشورمان نداریم.

او پیرامون بررسی تاریخچه برگزاری اکسپوها طی سالهای مختلف ادامه داد: ما وقتی دفتری برای تحقیق و مطالعه، طراحی و برنامه ریزی و همچنین مستندنگاری نداشته باشیم، نمی توانیم چنین توقعی داشته باشیم. اگر این گام نخست را برداریم، گامهای بعدی هم تعریف می شود. ما از برخی کشورهای دیگر چیزی برای برگزاری این رویداد کمتر نداریم اما کشورهای دیگر با طی کردن مسیرهای منطقی به هدف خودشان رسیده اند.

وی همچنین درباره اینکه 5 سال آینده اکسپو در کدام کشور برگزاری می شود؟ گفت: اکسپو 2025 در ژاپن برگزار می شود ولی میزبان 2030 مشخص نیست.

بهرامی در پایان در پاسخ به اینکه چه نهادی مشخص می کند که اکسپو در کدام کشور برگزاری می شود؟ توضیح داد: در سال 1928 بیانیه جهانی در یکی از اکسپوها امضا و چندین بار اصلاح شد و از سال 1972 نهادی به نام (BIE) که مقر آن در پاریس است، تشکیل شد که در آنجا تعیین می شود که چه کشوری میزبان اکسپو خواهد بود و بر عملکرد کشور میزبان نظارت می شود.