پژوهش در محصولات عکاسی پایه شیشه ای آلبوم خانه کاخ گلستان

ایرنا/ براساس آخرین خبرهای بدست رسیده، پژوهش در محصولات عکاسی پایه شیشه ای آلبوم خانه کاخ گلستان صورت پذیرفت.

سحر نوحی، پژوهشگر حوزه حفاظت و مرمت آثار تاریخی فرهنگی گفت: همواره حفاظت از اشیای مرکبی که از بیش از یک نوع ماده تشکیل شده اند، دارای پیچیدگی هایی بوده است، زیرا هر یک از مواد موجود می توانند در محیط های مختلف واکنش های متفاوتی از خود بروز دهند.

او افزود: در مواردی، شرایطی که برای یک ماده موجود در ترکیب اثر مناسب به نظر می رسد، می تواند برای جز دیگر آسیب رسان باشد و به همین علت در چنین شرایطی برقراری یک حالت میانی و بهینه ضروری است که کار البته چندان ساده ای نیست.

نوحی با بیان اینکه عکس ها نیز اشیای مرکبی هستند که از این قاعده مستثنی نبوده و اغلب به دلیل ماهیت آسیب پذیرشان در بسیاری از موارد از آسیب های جدی در امان نیستند، تصریح کرد: آثار عکاسی پایه شیشه ای نوعی از آثار عکاسی هستند که در هر دوره ای به شیوه ای متفاوت تولید شده اند.

این پژوهشگر حوزه حفاظت و مرمت آثار تاریخی فرهنگی اظهار کرد: این آثار به عنوان ساختارهای چند لایه متشکل از یک لایه پشتیبان یا تکیه گاه (شیشه) و یک لایه چسباننده شفاف (سفیده تخم مرغ، کلودیون یا ژلاتین) که ماده تولید کننده تصویر نهایی یا همان نقره، در آن به حالت تعلیق درآمده است، شناخته می شوند.

نوحی با بیان اینکه این دسته از آثار گه گاه دارای لایه ورنی و یا رتوش هایی هستند که با استفاده از مواد چسبی (اعم از گیاهی و حیوانی)، رنگ های جسمی، کاغذ و... انجام گرفته اند خاطرنشان کرد: با توجه به همین بررسی اجمالی از ساختمان این آثار و آگاهی نسبت به مواد بکار رفته در آنها میتوان حدس زد این دسته از آثار تا چه اندازه در معرض آسیب قرار دارند: از طرفی مرمت آثار عکاسی فرآیندی بسیار زمانبر و در بسیاری موارد ناشدنی است و بر این اساس، حفاظت پیشگیرانه در خصوص آنها همانند سایر آثار و حتی بیشتر اهمیت پیدا می کند.

این کارشناس نخستین گام در حفاظت از این دسته از آثار را شناسایی نوع اثر اعلام کرد و گفت: در مورد آثار عکاسی پایه شیشه ای اگرچه شناسایی آنها به ظاهر ساده بنظر می رسد، اما در بسیاری موارد اینطور نیست و با توجه به اتفاقات یا کاستی هایی که در مراحل تولید این آثار امکان وقوع دارند، عوامل متعدد و متنوعی وجود دارند که تولید آسیب کرده و ظاهر اثر را دستخوش تغییر قرار می دهند.

او با اشاره به این مطلب که در بسیاری موارد شناسایی این عوامل نیازمند بررسی های دقیق بصری و آزمایشگاهی به صورت توأمان است، تصریح کرد: در مطالعه ای که بر روی آسیب های آثار متعلق به مجموعه کاخ گلستان انجام گرفته است، سعی شد تا با تکیه بر نتایج مطالعات آزمایشگاهی صورت گرفته، روندنماهایی تدوین شوند که قادر به شناسایی بصری این آثار، با درصد بالایی از اطمینان و بدون نیاز با کمترین نیاز به انجام آزمایشات باشند.

نوحی هدف بعدی را شناسایی عوامل آسیب زا عنوان کرد و افزود: شرایط محیط نگهداری، مواد بسته بندی، جابجایی و شرایط قفسه بندی و البته در برخی موارد، وجود باقیمانده مواد شیمیایی که برای پردازش عکس یا نگاتیو در زمان تولید آن استفاده شده، چهار عامل اصلی اند که در تخریب آثار عکاسی نقش اساسی دارند.

مجری طرح با بیان اینکه هر یک از این عوامل به تنهایی و یا به شکل هم افزایی می توانند در اثر تولید آسیب کنند، گفت: در بررسی آثار مورد مطالعه در این تحقیق، تمامی عوامل ذکر شده مدنظر بوده و مورد بررسی قرار گرفت و ضمنا مشخص شد، برای بررسی آسیب های وارد آمده به آثار عکاسی پایه شیشه ای، همان اندازه که موارد یاد شده و جزئیات آنها اهمیت دارند، آگاهی از تکنیک ساخت اثر، روش های هنری بکار گرفته شده در زیباسازی بیشتر آن و همچنین درمان هایی که برای نواقص پیش آمده به هنگام تولید اثر و پس از آن بکار گرفته شده حائز اهمیت است.

او خاطرنشان کرد: به علاوه، توجه به احتمال هم افزایی عوامل ایجاد آسیب و ایجاد چند آسیب با یک عامل، برای بررسی آسیب های مرتبط با آثار عکاسی ضروری است که بر این اساس، روندنماهایی برای شناسایی عوامل تخریب در شرایط متعدد ارائه شد.