تنگه بهرام چوبین | آمیزه ای از طبیعت و تاریخ

تنگه ای واقع در استان ایلام وجود دارد با نام تنگه بهرام چوبین، که روزگاری ،حکم یک مخفیگاه و شکارگاه را برای این سردار دلیر ساسانی داشت.استان ایلام واقع در غرب ایران، یکی از استان هایی است که با جاذبه های طبیعی فراوانش مشهور می باشد. در هر گوشه ای از این استان می توان به طبیعتی دیدنی و جالب دست یافت. یکی از این چندین جاذبه طبیعی، تنگه ای معروف به تنگه بهرام چوبین دره شهر نام دارد که در اطراف شهر دره شهر قرار دارد. دره شهر، شهری در کوهپایه کبیرکوه و در حاشیه رود سیمره است که با شهر ایلام، حدود 240 کیلومتر فاصله دارد.برای تماشای این تنگه بهرام چوبین دره شهر ، کافی است مسافتی 12 کیلومتری به سمت شرق دره شهر را بپیمایید.

بهرام چوبینکه بود؟

بهرام ششم عضوی از خاندان مهران و پسر بهرام گشنسب بود که یکی از هفت خاندان ممتاز ساسانی محسوب می شد. بهرام از مردم شهر ملایر بود و به دلیل قد بلند و هیکل لاغری که داشت، به او لقب چوبین داده بودند. او یک سردار و مبارز شجاع بود و در جنگ های زیادی شرکت کرده بود. به عنوان مثال، با خسروپرویز جنگ کرد، که این جنگ دلیل اصلی ساخت تنگه بهرام چوبین به شمار می رود. در واقع بهرام این تنگه بهرام چوبین را تبدیل به پناهگاهی برای خود و یارانش کرد.

تصویری از نبرد بهرام چوبین و خسروپرویز در شاهنامه

آشنایی با تنگه

در محدوده داخلی تنگه بهرام چوبین و همچنین پشت این محل، محیط بکر و بسیار مناسبی برای حضور حیوانات متعدد و پرندگان مختلف به وجود آورده است. بر اساس روایت های قدیمی، بهرام، سردار ساسانی در روزگاران قدیم برای شکار به این تنگه می آمده و همچنین این تنگه در یکی از مناطق سرسبز و خوش آب و هوای استان ایلام واقع شده است، از این جهت بهرام برای خوش گذرانی و تفریح،همچنین به همراه شکار ،این منطقه را مقصدی جذاب و سرگرم کننده، برای خود می دیده است.

علاوه بر این که این تنگه یک اثر منحصر بفرد و طبیعی به شمار می رود، مجموعه ای از آثار تاریخی را نیز در خود جای داده است.

پناهگاهی امن

تنگه یاد شده، از نظر نظامی هم حائز اهمیت زیادی بوده است. این را از دیوارهای تاریخی ساخته شده بر روی صخره های این تنگه که آن را تبدیل به دژی امن و قابل اطمینان کرده اند، می توان دریافت. در حقیقت، بهرام برای خودش در این تنگه مخفی گاهی مستحکم ساخته بود که در زمان شورش علیه خسروپرویز ،بتواند برای مدتی با اطمینان ، در آنجا پناه بگیرد.

دژی غیر قابل دسترس

بر روی صخره های این تنگه دیوارهایی ساخته شده است که آن را تبدیل به یک قلعه امن کرده است به طوری که دشمنان به راحتی نتوانند وارد این تنگه شوند. این دیوارها از سنگ و گچ ساخته شده اند. یکی از نکات عجیب و باورنکردنی این است که این دیوارها چگونه بر فراز این صخره ها بر روی هم چیده و ساخته شده اند، در حالی که واقعا صعود از این صخره ها کاری دشوار است. گویا بهرام برای حفظ جان خود، دست به سخت ترین کارها می زده است! تنگه بهرام چوبین، آثار دیدنی زیادی را در دل خود جای داده است که متاسفانه برخی از آن ها به مرور زمان فرسوده و ویران شده اند. به عنوان نمونه، در داخل تنگه آثاری از یک سری پلکانهای سنگی یافت شده است که بر روی دیوارهای سنگی قرار گرفته بوده اند.

آب آشامیدنی در داخل تنگه

چهار عدد آب انبار، از مهم ترین آثار به جای مانده در این تنگه محسوب می شوند که در کمال تعجب، در داخل این آب انبارها آب آشامیدنی هم وجود دارد. این حکایت از این دارد که بهرام چوبین به نگهداری طولانی مدت از آب هم اهمیت زیادی میداده است. ساخته شدن چنین آب انبارهای طبیعی زیبا، واقعا در نوع خود شاهکار به حساب می آید.

آثار بجا مانده

بناهای دیگری در داخل تنگه، همچون بنای شاه نشین و اماکن مسکونی وجود داشته است که البته در گذر زمان نابود شده اند و در حال حاضر، آثار زیادی از آن ها باقی نمانده است. اگر به بالای صخره ها بروید، علاوه بر دیوارهایی که ذکر شد، قلعه اصلی بهرام چوبین را هم می توانید مشاهده کنید که به احتمال قریب به یقین، محل استقرار خود بهرام بوده است. این قلعه هم همچون آثار دیگر در طول زمان دچار تخریب و فرسایش شده است.در نهایت ،نتیجه این است که بهرام ،هم برای تفریح و خوش گذرانی خود مکان زیبا و مناسبی را انتخاب کرده بود و هم با هوش و تدبیر فراوانی که داشت، این منطقه را به شکل مکانی امن برای پناه گرفتن خود و یارانش ساخته بود و امکانات لازم برای زندگی در این مکان را هم فراهم آورده بود.

قسمتی از دیوار قلعه که تا حدودی تخریب شده است

چشیدن طعم بی مهری

این مکان به همراه قلعه ها، آب انبارها، دیوارها، سنگ ها و همه آثار و بقایای تاریخی اش، تلفیق جالبی از تاریخ و طبیعت راتوامان در دل خود جای داده است. با این که این تنگه با جذابیت طبیعی و تاریخی زیادی که دارد، می تواند یک مکان ایده آل برای جذب گردشگر در استان ایلام به شمار آید، ولی متاسفانه هیچگاه آن میزان که درخور و شایسته آن است مورد توجه قرار نگرفته است. همچنین، خیلی از آثار باستانی ارزشمند موجود دیگر، در این تنگه در اثر زمان از بین رفته اند که این نشان از عدم توجه کافی مسئولین مربوطه به حفظ و نگهداری از این اثر ارزشمند است. جالب اینجاست که نام تنگه بهرام چوبین در فهرست آثار ملی کشور به ثبت هم رسیده است ولی به آن میزان که شایسته این اثر ارزشمند است، به آن توجه نمی شود. البته در حال حاضر، در تنگه مسیری برای عبور بازدید کنندگان احداث شده است و تابلوی راهنمایی هم در نزدیکی تنگه قرار داده شده تا این اثر را به طور مختصر معرفی کرده باشد. شهرستان دره شهر و به طور کلی ،استان ایلام ،آثار طبیعی فراوانی را همچون تنگه بهرام چوبین دره شهر در خود نهفته دارد که نیاز دارد توجه بیشتری به آن ها شود. امید است با خواندن این مطلب، شما هم کنجکاو و مشتاق شده باشید تا برای بازدید از این تنگه جالب که داستان بهرام چوبین را حکایت می کند ،سفر به دره شهر را در لیست مسافرت های خود جای داده باشید.