آشنایی با شماری از جاذبه های گردشگری مشهور دماوند

دماوند از معدود مناطقی است که نام آن آمیخته با فرهنگ اساطیری مردم این مرز و بوم، پیوسته در اذهان جاری شده و مظهر آزادی و دربند کردن ظلم و بیداد ضحاک به دست کاوه آهنگر بوده است. به جرات میتوان گفت کمتر ایرانی هست که عظمت قله دماوند او را شیفته خود نکرده باشد. همان گونه که گفته شد، شهرستان دماوند با جمعیتی حدود 100 هزار نفر از شمال با استان مازندران، از شرق با شهرستان فیروزکوه، از جنوب با سمنان و از غرب با لواسانات و تهران همسایه بوده و از دو بخش مرکزی و رودهن تشکیل شده است. با ما در مقاله بهترین جاذبه های دیدنی دماوند همراه شده تا شما را با شماری از جاذبه های گردشگری مشهور دماوند آشنا نماییم. قطعا، آشنایی با معروف ترین جاهای دیدنی دماوند برایتان جالب خواهد بود.

رشته کوههای واقع در شهرستان دماوند

اگر شما از علاقمندان کوهنوردی هستید، شهرستان دماوند و روستاهای دماوند منطقه خوبی برای شماست. در حقیقت، تمامی نقاط شهری و روستایی دماوند در میان کوهها، دره ها و تپه ماهورها قرار دارند. همین ویژگی جغرافیایی سبب شده که از ده هزار سال پیش دماوند پذیرای جمعیت انسانی باشد بگونه ای که عمده جمعیتهای پیش از تاریخ حاشیه فلات مرکزی ایران بخصوص جلگه های ورامین، کرج و ری در فصل تابستان به دماوند کوچ میکرده اند. مهمترین این کوهها عبارتند از:

• رشته کوه قره داغ که در ضلع شمالی شهرستان مانند دیواری بلند در امتداد امامزاده هاشم (ع) به طرف فیروزکوه کشیده شده و دارای 11 قله بالای 4000 متر است.
• زرین کوه در ضلع جنوبی دریاچه تار با ارتفاع 3850 متر
• شاه نشین در انتهای دره ورین با ارتفاع 3500 متر
• گله وار در غرب تیزآب با ارتفاع 3100 متر
• کوه اشته با ارتفاع 3050 متر در شرق روستای اشندر
• کوه شل واقع در ضلع شرقی زرین کوه با ارتفاع 3650 متر
• چمنداب در ضلع جنوبی روستای هویر با ارتفاع 3300 متر
• تل کمر در غرب شهرستان دماوند با ارتفاع 2850 متر

قله دماوند

قله دماوند که مرتفع ترین قله ایران است، به بام ایران هم شهرت دارد و در 75 کیلومتری شمال شرقی شهر تهران با ارتفاع 5671 متر از سطح آبهای آزاد قرار گرفته است. مسیرهای صعود به دماوند 4 طریق هست:

• جبهه جنوبی: جاده هراز، پلور، رینه
• جبهه غربی: جاده هراز، پلور، جاده سد لار، دشت ورارو
• جبهه شمالی: جاده هراز، آبگرم، لاریجان، ده نان دل، منطقه چمن، گوسفند سرا
• جبهه شمال شرقی: جاده هراز، پلور، آب گرم لاریجان، ده گزنک

برج یادمان شیخ شبلی

هنگام دیدار از بافت قدیم شهرستان دماوند، متوجه یک بنای هشت ضلعی بر روی ارتفاعات طبیعی مشرف به شهر دماوند می شوید که همان برج شبلی است و در زمره یادگارهای قرون 4 و 5 هجری قمری قرار میگیرد. این مورد از بهترین جاذبه های دیدنی دماوند ابتدا به صورت ساده و هشت ضلعی ساخته شده و سپس با تزیینات آجر کاری نمای آن به شیوه سلجوقی آراسته شده است. این مورد از جاذبه های گردشگری مشهور دماوند به شماره 920 و تاریخ 29/3/1351 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

مجموعه تاریخی مذهبی محله درویش

این مجموعه ارزشمند در محوطه ای محصور قرار دارد و شامل امامزادگان عبدالله و عبیدالله (ع)، مسجدی در ضلع شمال و تکیه ای در ضلع جنوب آن است. برای دیدن مجموعه تاریخی مذهبی محله درویش کافیست 550 متر از سمت شمال مسجد جامع دماوند دور شوید تا به آن برسید. قدیمی ترین بنای این مجموعه متعلق به امامزادگان عبدالله و عبیدالله (ع) است که متعلق به دوره ایلخانی بوده و مرتفع ترین برج آرامگاهی نواحی شرق استان تهران محسوب می شود. این برج با مصالحی از جنس آجر و ملاط گچ ساخته شده و نمای بیرونی آن به صورت پرده دار است که گنبدی دوپوش آن را در بر گرفت. تزیینات بنا شامل گچ بری و کاشی کاری در نمای داخلی و خارجی است.

مسجد کنونی واقع در ضلع شمال امامزاده متعلق به دوره قاجاریه از مساجد ستون دار ولی بنای اصلی آن از دوران صفوی است. تکیه واقع در ضلع جنوب امامزاده که امروزه بنایی کاملا نوساز بشمار می رود، در واقع با تخریب تکیه قدیمی برپا شده است. عمده شهرت تکیه محله درویش وجود یک علم فلزی در داخل آن بوده که منسوب به حضرت ابوالفضل (ع) هست و بسیار مورد احترام مردم منطقه و مناطق همجوار قرار دارد. از جذابیت های این مجموعه، وجود برخی آثار هنری و تاریخی از جمله صندوق های چوبی با تزیینات منبت، کتیبه متعلق به امامزاده و اشیای مورد استفاده متعلق به تکیه قدیمی محله درویش است که هم اکنون در داخل تکیه فعلی به نمایش گذاشته شده اند.

مسجد جامع دماوند

در مرکز بافت قدیم شهرستان دماوند در محله قاضی، مسجد جامع دماوند قرار گرفته که از قدیمی ترین مساجد تاریخی استان تهران و نخستین مساجد ساخته شده در قرن 5 هجری قمری است. تنها مناره مسجد در ضلع شمال شرقی واقع شده است. این مسجد تاکنون بارها مرمت شده و در هنگام ورود به این مسجد دو سنگ را می بینید که در یکی فرمان شاه عباس صفوی و دیگری تاریخ طاعون ثبت شده است. در قسمت شمال مسجد و در زیرزمین آن، شبستان زمستانه مسجد وجود دارد که متعلق به دوره صفوی است. به استناد شواهد معماری، مسجد جامع دماوند طی دوره های مختلف اسلامی از سلجوقی تا قاجاریه به تدریج شاهد افزودن اجزا و عناصری به خود بود. این مورد از معروف ترین جاهای دیدنی دماوند در سال 1314 شمسی با شماره 230 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

امامزادگان عبدالله و خلیل الله (ع)

در مرکز شهرستان دماوند بنای عظیمی به صورت برج آرامگاهی ترک دار واقع شده که قدمتش به دوره ایلخانی بر می گردد. این آرامگاه با شالوده قلوه سنگ و ملات گچ و در ارتفاع بالاتر با آجرکاری بسیار زیبایی ساخته شده و در مجموع شاید بتوان با توجه به وسعت زیادی که از نظر معماری در این بنا وجود دارد، آن را در زمره بزرگترین امامزادگان حوزه شهرستان بشمار آورد. اهمیت و زیبایی این بنا سبب شده تا در دوران صفویه و قاجار نیز توجه خاصی به آن شود. به عنوان مثال، در عصر صفویه صندوق چوبی منبت کاری شده و کتیبه ای را به احترام امامزاده بر روی آن نصب کرده اند. در دوره قاجاریه هم بنای دیگری را به همراه مسجد در ضلع شمالی آن احداث و به بنای اصلی ملحق کرده اند. این مورد از بهترین جاذبه های دیدنی دماوند در تاریخ 25/3/1351 به شماره 921 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

محوطه تاریخی ولیران

این محوطه تاریخی متعلق به دوره اشکانی و ساسانی است که در سال 1385 شمسی پس از شناسایی، مورد کاوشهای باستان شناسی قرار گرفت و نتیجه آن، کشف گورستانی متعلق به دوره اشکانی و بقایای قلعه ای متعلق به دوره ساسانی شد. از نتایج مهم کاوش این محوطه، کشف ظروف سفالی و فلزی متعلق به دوره های اشکانی و ساسانی است که برخی نمونه های آن در دنیا بی نظیر هستند. این مورد از معروف ترین جاهای دیدنی دماوند به شماره 16118 و تاریخ 20/6/1385 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

مسجد جامع کیلان

شهر کیلان در 26 کیلومتری جنوب شرقی شهرستان دماوند و در مسیر جاده دماوند به ایوانکی و گرمسار واقع شده و قدمت بنای مسجد جامع آن به دوره ایلخانی باز می گردد. در این بنا 15 ستون قطور وجود دارد که بار سقف را تحمل می کنند و سرستون هایشان مکعب مستطیل چوبی است که روی آن را با گچ سفید کرده اند. این مورد از جاذبه های گردشگری مشهور دماوند در تاریخ 9/2/82 به شماره 8512 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

بقعه سید گته میر

در 18 کیلومتری جنوب شرق شهرستان دماوند، شهر آبسرد واقع شده که بنای این بقعه در آن شهر قرار گرفته است. مکان دقیق بقعه سید گته میر بر روی تپه ای نه چندان بلند هست که قبرستان قدیمی آبسرد آنجا قرار گرفت. این بنای زیبا به صورت چلیپایی و شامل دو مستطیل متقاطع است که پس و پیش رفتگی های زوایای آن با گوشواره های تزیینی و گچ بری های فوق العاده تزیین یافته اند. بقعه دارای گنبد زیبایی نیز هست. این مورد از بهترین جاذبه های دیدنی دماوند به شماره 8685 و تاریخ 10/3/1382 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

چشمه اعلاء

در سفر به دماوند نوشیدن جرعه ای آب گورا را هرگز فراموش نکنید. در دامنه ارتفاعات شمال غربی شهر دماوند و در میان یکی از دره هایی که آبریز آن از غرب به شرق امتداد دارد، چشمه ای است که سرمنشا حیات در این منطقه به شمار می رود. آب معدنی چشمه اعلاء بسیار گوارا بوده و صفای خاصی را به آن منطقه بخشیده است.

هتل آبعلی

در فاصله 45 کیلومتری جاده تهران- آمل (هراز) و در دامنه غربی ارتفاعات شرقی مشرف به شهر آبعلی، در فاصله تقریبی 3 کیلومتری شرق امامزاده حمزه مبارک آباد و دامنه غربی ارتفاعاتی که پیست اسکی آبعلی بر فراز آن قرار دارد، ساختمانی سه طبقه وجود داشته که هتل آبعلی نامیده می شود. از خصوصیات برجسته این مورد از معروف ترین جاهای دیدنی دماوند میتوان به فضاها و طراحی معماری تزیینات داخلی و از مهمتر بستر محیطی زیبا و منحصر بفرد آن اشاره کرد. هر چند امکان بازدید از داخل این بنا فراهم نیست اما موقعیت استثنایی آن در کنار جاده هراز چشم تمام مسافران را به خود میخواند. این بنا به شماره 9482 و تاریخ 14/5/1382 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

پل نمیر

این پل در جبهه شرقی شهر رودهن واقع شده و ساکنین محلی آن را به نام پل زنجیر می شناسند. آثار دوره های سلجوقی و صفوی در مرمتهای انجام شده دیده می شود. این پل در روزگار قدیم یکی از محورهای مهم ارتباطی منطقه بوده است. این مورد از جاذبه های گردشگری مشهور دماوند به شماره 10416 و تاریخ 1/7/1382 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

امامزاده حمزه مبارک آباد

در فاصله 30 کیلومتری جاده هراز (از سمت تهران)، در یکی از روستاهای دماوند به نام روستای مبارک آباد و در کنار سه چنار کهنسال چهارصد ساله، امامزاده ای وجود دارد که به نام امامزاده حمزه مشهور است. فاصله این امامزاده تا کنار جاده چند متری بیشتر نیست. این اثر تاریخی در تاریخ 9/2/1382 به شماره 8513 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

پیست اسکی آبعلی

این پیست در 50 کیلومتری شهر تهران در کنار جاده هراز قرار گرفته و می توانید اوقات خوشی را در فصل زمستان با خانواده در این مجموعه ورزشی و تفریحی داشته باشید. امکاناتی چون آموزش اسکی، رستوران و چند پیست خصوصی در این مجموعه وجود دارد.

امامزاده عبدالله روستای آئینه ورزان

روستای آئینه ورزان از روستاهای دماوند بوده که سرزمینی عرفانی است. امامزاده عبدالله روستای آئینه ورزان هم یکی از همین بناهای ارزشمند تاریخی بوده که به صورت آرامگاهی 8 ضلعی با گنبدی مخروطی ساخته شد. مصالح بکار رفته در این مورد از جاذبه های گردشگری مشهور دماوند از جنس قلوه سنگ و ملات گچ بوده و کاشی کاری های فیروزه ای داخل آن بسیار نفیس و چشم نوازند. بنای این امامزاده در تاریخ 30/1/1366 به شماره 1724 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

درخت کهنسال روستای چنار غرب

این درخت که بیش از 300 سال قدمت دارد، نزد اهالی روستا محترم است. ایشان بر این اعتقادند که در زیر این درخت دو نوجوان سید دفن شده اند. روستای چنار غرب از روستاهای دماوند بوده که بازدید از آن خالی از لطف نیست.

غار رودافشان

در ارتفاعات شمال شرقی مشرف به یکی از روستاهای دماوند، غاری است که دهانه آن 29 متر هست. اگر خواستید قندیل ها، استالاکتیت ها و استالاگمیت های غار رودافشان را ببینید، کافی است از طریق جاده خاکی روستا به طرف آن بروید. در ارتفاع 1945 متری از سطح دریا غار در انتظار شماست. این غار به شماره 12213 و تاریخ 30/4/1384 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

پل فردوسی

در کیلومتر 97 جاده تهران به فیروزکوه، پلی سنگی است که 5 دهانه دارد. اگر به قسمت شمال غربی و جنوب شرقی این مورد از معروف ترین جاهای دیدنی دماوند نگاه کنید، کتیبه ای را خواهید دید که نام پل و سال احداث آن را نشان می دهند. مصالح این پل همانند سایر پلهای آن دوره از جنس سنگ تراشه و سیمان است. این پل به شماره 8687 و تاریخ 10/3/1382 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

دریاچه تار

در شرق شهر دماوند و ارتفاع بالای 3230 متر از سطح دریا یکی از عجایب خلقت وجود دارد که همان دریاچه تار است. اگر می خواهید به این دریاچه بروید، بهتر هست حداقل یک روز را به آن اختصاص دهید تا از زیبایی های طبیعی آن هر چه بیشتر بهره ببرید. برای رسیدن به این مورد از بهترین جاذبه های دیدنی دماوند دو راه وجود دارد؛ یا از طریق دماوند و مسیر دامداری هومند آبسرد که حدود 20 کیلومتر راه است یا از طریق راهی که در کیلومتر 98 جاده تهران فیروزکوه به نام دلیچائی منشعب می شود.