شش دلیل اینکه صبح ها اشتها ندارید
تبیان/ همه ما شنیده ایم که صبحانه، مهم ترین وعده غذایی روز است. اما صرفاً به این دلیل که چنین جمله ای معروف است نمی توان گفت حتماً باید صبح ها گرسنه باشید و اشتها داشته باشید. اگر میلی برای خوردن صبحانه نداشته باشید، خوردن یک صبحانه سالم، سخت خواهد بود.
هر چند در برخی موارد، بی اشتهایی صبحگاهی می تواند نشان دهنده ی وجود مشکلی در سلامتی باشد، اما در بیشتر موارد کاملاً طبیعی بوده و جای نگرانی ندارد. در این مطلب به معمول ترین دلایل بی اشتهایی شما در زمان صبح می پردازیم.
شب قبل شام سنگینی خورده اید یا دیروقت چیزی خورده اید
یکی از اصلی ترین علت های اینکه ممکن است صبح بی اشتها باشید این است که شب قبل شام سنگین و حجیمی خورده اید، خصوصاً یک شام پُر از پروتئین و چربی، یا نیمه شب بیدار شده اید و چیزی خورده اید. پروتئین و چربی شما را برای مدت طولانی تری سیر نگه می دارند، حتی تا صبح روز بعد. ضمناً پروتئین می تواند به میزان قابل توجهی، سطح هورمون های تنظیم کننده ی اشتها و گرسنگی را تغییر دهد، یعنی هورمون های گرلین، پپتید – 1 شبه گلوکاگون، پپتید YY و کوله سیستوکین.
همچنین غذاهای پُرچرب می توانند سطح برخی از هورمون های مرتبط با اشتها و احساس سیری را تغییر دهند و منجر به کاهش گرسنگی شوند.
سطح هورمون هایتان در طول شب تغییر می کنند
طی شب و طی خواب، سطح تعدادی از هورمون ها در بدنتان دچار نوسان می شوند و این مسئله می تواند بر اشتهایتان اثر بگذارد. تحقیقات نشان می دهد سطح اپی نفرین که به آن آدرنالین هم می گویند، معمولاً صبح ها بیشتر است.
گفته می شود این هورمون با کاستن از سرعت تخلیه ی معده و افزایش تجزیه ی کربوهیدرات های ذخیره شده در کبد و عضلاتتان جهت سوخت رسانی به بدن، اشتهایتان را سرکوب می کند.
مطالعه ای نشان داد سطح هورمون گرلین یا هورمون گرسنگی، در صبح پایین تر از شب قبل است. همین می تواند توجیه کننده ی این باشد که چرا شما وقتی از خواب بیدار می شوید کمتر احساس گرسنگی می کنید.
بعضی از پژوهش ها ثابت کرده اند سطح لپتین، هورمونی که احساس سیری را بیشتر می کند نیز ممکن است در صبح بالاتر باشد.
نوساناتی که این هورمون ها طی شبانه روز دارند کاملاً طبیعی بوده و معمولاً جای نگرانی ندارد؛ اما اگر دچار تغییرات ناگهانی یا شدید در میزان گرسنگی و اشتهایتان شدید، به پزشک مراجعه نمایید.
احساس اضطراب یا افسردگی می کنید
هم اضطراب و هم افسردگی می توانند تأثیر چشمگیری بر سطح گرسنگی تان بگذارند. افسردگی علاوه بر علائمی مانند اختلال در خواب و از دست دادن علاقه به چیزهایی که زمانی مورد علاقه بوده اند می تواند اشتها را نیز تغییر دهد. همچنین اضطراب می تواند سطح یک سری از هورمون های استرس را که کاهنده ی اشتها هستند افزایش دهد.
اما اضطراب و افسردگی روی همه ی افراد اثر مشابه ندارند. برخی مطالعات دریافته اند این عوارض در برخی از افراد با افزایش اشتها و مصرف غذا همراه هستند.
اگر دچار اضطراب یا افسردگی هستید و تردید دارید ممکن است این عوارض بر اشتها یا دیگر جنبه های سلامتی تان اثر بگذارند، با پزشک مشورت کنید.
باردار هستید
ویار صبحگاهی، مسئله ای رایج در زمان بارداری است که با تهوع و استفراغ همراه است و تقریباً 80 درصد از خانم ها در دوره بارداری آن را تجربه می کنند.
هر چند ویار می تواند در هر زمانی از روز باشد اما اغلب صبح ها دیده می شود. ویار صبحگاهی در بیشتر موارد بعد از هفته ی چهاردهم بارداری کاهش یافته یا برطرف می شود.
ویار صبحگاهی می تواند اشتها را کاهش دهد. در مطالعه ای که روی 2270 خانم باردار انجام شد، 34 درصد از آن ها گفتند که در دوره بارداری، کمتر غذا می خورند.
بارداری علاوه بر ویار صبحگاهی می تواند به دلایل دیگری نیز اشتها را کم کند، مانند بدهضمی، نفخ و به تأخیر افتادن تخلیه معده.
آب بنوشید، وعده های کوچک تر بخورید، خوب بخوابید و هوای خانه را به خوب تهویه کرده و از بوهای تند که حالت تهوع ایجاد می کنند اجتناب کنید تا علائمتان کاهش یافته و اشتهایتان بهتر شود.
بیمار هستید
احساس ناخوشی و بیماری نیز اغلب اشتها را کم می کند. خصوصاً عفونت های تنفسی مانند سرماخوردگی معمولی، آنفلوانزا و سینه پهلو باعث کم اشتهایی می شوند. در برخی موارد، این عفونت ها، قدرت حس بویایی و چشایی را کاهش داده و از این طریق نیز اشتها به غذا را کم می کنند. یک سری از عفونت ها مانند آنفلوانزا می توانند علائمی ایجاد کنند که کاهش دهنده ی اشتها هستند، مانند تهوع و استفراغ.
یادتان باشد هیدراته نگه داشتن بدن و تأمین مواد مغذی مورد نیاز بدن در زمانی که بیمار هستید بسیار اهمیت دارد، حتی اگر احساس گرسنگی نکنید. سوپ، چای گرم، موز و پوره سیب چند نمونه از غذاهای مناسبی هستند که اگر احساس ناخوشی می کنید می توانید بخورید.
دیگر علت ها
علاوه بر عواملی که در بالا گفته شد، علت های ممکن دیگری هم وجود دارند که می توانند دلیل بی اشتهایی در صبح باشند:
. داروهایی مصرف می کنید: خیلی از داروها از جمله ادرارآورها و آنتی بیوتیک ها می توانند اشتها را کم کنند.
. سنتان بالا رفته است: کاهش اشتها در میان افراد سالمند شایع بوده و می تواند ناشی از تغییر در میزان انرژی مورد نیاز، تغییر سطح هورمون ها، تغییر حس بویایی و چشایی و شرایط پیرامون باشد.
. مشکلی در تیروئیدتان وجود دارد: کاهش اشتها می تواند علامت کم کاری تیروئید باشد.
. در فاز تخمک گذاری هستید: استروژن که هورمون جنسی زنانه است در دوره تخمک گذاری افزاش می یابد و می تواند اشتهایتان را سرکوب کند.
. بیماری مزمنی دارید: برخی از بیماری ها مانند بیماری کبد، نارسایی قلبی، بیماری کلیوی، HIV و سرطان می توانند فرد را کم اشتها کنند.
اگر شک دارید که ممکن است عارضه یا بیماری خاصی دلیل کم اشتهایی تان باشد، با پزشک مشورت کنید.
چه باید بکنید؟
اگر صبح ها بعد از بیدار شدن از خواب احساس گرسنگی نمی کنید و میل به خوردن صبحانه ندارید، اشکالی ندارد کمی صبر کنید. گاهی بعد از یک دوش گرفتن، لباس پوشیدن و کمی آماده شدن برای شروع یک روز، احساس گرسنگی و میل به خوردن صبحانه به سراغتان می آید.
اگر همچنان احساس گرسنگی نمی کنید می توانید یک چیز کوچک و مغذی بخورید تا اشتهایتان تحریک شود. تنوع دادن به صبحانه و امتحان کردن خوراکی های جدید هم می تواند به شما هیجان داده و اشتهایتان را برانگیخته کند.
خلاصه این که:
بی اشتهایی شما برای خوردن صبحانه دلایل زیادی می تواند داشته باشد. در برخی موارد ناشی از شام سنگینی است که شب قبل خورده اید و یا نوسانات هورمونی، بارداری و یا ناخوش بودن. گاهی هم اشتها نداشتن برای صبحانه نشان دهنده ی مشکل جدی تری مانند اضطراب یا افسردگی و یا دیگر عوارض است که اگر درباره شان مطمئن نیستید باید به پزشک مراجعه کنید.
کمی صبر کردن قبل از خوردن صبحانه، تجربه ی غذاها و مزه های جدید یا انجام کارهای دیگر برای شروع روز مثلاً دوش گرفتن هم می تواند میل به خوردن صبحانه را در شما ایجاد کند.