کدام شیوه برای زایمان سزارین بهتر است؟

سالانه مادران زیادی برای به دنیا آوردن فرزند خود از عمل سزارین استفاده می کنند. محققان در پژوهشی جدید اثرات بیهوشی عمومی یا بی حسی موضعی را برای انجام این عمل بررسی کرده و نوع مناسب تر را توصیه کرده اند.

طــی دهه های اخیــر بــا پیشــرفت علــم و تکنولــوژی، بشــر بـه راه هایی دست یافته تـا در مـواردی کـه جـان مـادر یـا جنیـن در خطـر اسـت بـه کمـک اعمـال جراحـی بتوانـد بـه کمـک آن ها بشـتابد. سـزارین به عنوان یکی از این راه ها، عبـارت اسـت از روش جراحـی کــه به وسیله آن نــوزاد از طریــق بــرش روی دیــواره شــکم و بــرش جــدار رحــم متولــد می شود. امروزه عمل سزارین به شکل قابل توجهی روبه افزایش است و کشور ما نیز از این موضوع مستثنی نیست. بـر طبـق آمارهــای اعلام شده از ســوی وزارت بهداشــت، درمــان و آمـوزش پزشـکی، شـیوع سـزارین در ایـران در حـال حاضر 40 درصــد اســت.

اما به نقل از متخصصان، ســزارین یــک عمــل بســیار خطرنــاک بــرای مــادر و جنیــن بـوده کـه ایمنـی آن بسـیار کمتـر از زایمـان طبیعـی اسـت و ایــن امــر می تواند به دلیل عوارضــی نظیــر خونریــزی در حــد دو برابـر یـک زایمـان طبیعـی، افزایـش احتمـال بـروز عفونـت رحمـی بعـد از زایمـان، درد بیشـتر پـس از زایمـان و عواقـب بیهوشــی در مــادر و جنیــن باشــد. علاوه بــر ایــن، حاملگــی در مــادر بــارداری کــه زایمــان قبلــی وی بــه روش ســزارین انجام شده، جــزو حاملگی های پرخطــر طبقه بندی می شود. چراکه خطــر پارگــی رحــم، آســیب بــه مــادر و نـوزاد، طولانی شـدن مـدت عمـل بـه دلیـل چسبندگی های داخلــی شــکمی، خونریــزی حیــن و بعــد از عمــل، احتمــال عفونـت و موارد دیگر بیشتر است.

اما نکته مهم دیگری که در عمل های سزارین قابل توجه است، انتخاب بی هوشی کامل یا بی حسی موضعی برای انجام این عمل است، به طوری که کمترین عوارض ممکن را روی مادر و جنین داشته باشد.

به منظور بررسی عمیق تر این موضوع، یک تیم پژوهشی هفت نفره از دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز اقدام به انجام مطالعه ای کرده اند که در آن، پیامدهای ایجادشده روی نوزاد و مادر پس از سزارین با دو روش بیهوشی عمومی و بی حسی نخاعی ارزیابی شده اند.

این مطالعه تحلیلی در سال 1398 بر روی 110 نفر از زنان باردار 35-20 ساله که جهت ختم حاملگی خود، کاندید سزارین در بیمارستان های آموزشی شهر اهواز بودند، انجام شده است.

یافته های این پژوهش نشان می دهند که استفاده از روش بی حسی نخاعی جهت انجام عمل سزارین در مقایسه با بیهوشی عمومی با درد کمتر، مصرف مسکن کمتر، وضعیت خونی بهتر، عدم گلودرد و درکل رضایت مندی بیشتری همراه است. هرچند عوارضی چون تهوع، استفراغ و سردرد را نیز به همراه دارد.

آن گونه که حمید یزدانی نژاد، محقق هوشبری دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز و همکارانش می گویند: «با توجه به نتایج مطالعه انجام شده توصیه می شود تا در زایمان به روش سزارین تا جایی که ممکن است از روش بی حسی نخاعی استفاده شود».

آن ها می افزایند: «اگرچه نبایــد فرامـوش کـرد کـه انتخـاب بیمـار پیرامـون روش بی هوشی یـا بی حسی بایـد مـورد احتـرام قـرار گیـرد و نقـش وی را نبایـد در انتخــاب روش بیهوشــی نادیــده گرفــت. ولی با آگاه کردن او می توان روش درست را انتخاب نمود».

به طورکلی انتخـاب نـوع بیهوشـی بـرای سـزارین بـه عواملـی همچـون علـت عمـل، درجـه اورژانسـی بـودن عمـل و تمایل خـود بیمار بسـتگی دارد.