رمزگشایی از کتیبه تاریخی در خرم آباد

ایسنا/ براساس آخرین خبرهای بدست رسیده، رمزگشایی از کتیبه تاریخی در خرم آباد صورت گرفت.

داستان چیست؟

از ایران باستان سنگ نوشته های بیشماری در نقاط مختلف تاریخی کشور به یادگار مانده است. کتیبه سنگ نوشته خرم آباد یکی از این کتیبه های کهن و فرهنگی است که افشاگر راز قدمت، تاریخ، فرهنگ و سیر و سلوک سبک زندگی ایرانیان باستان است.

سنگ نوشته خرم آباد یادمانی فرهنگی و تاریخی به تاریخ 513 هجری قمری از قرن ششم هجری است. این اثر مربوط به زمان حمکرانی طغرل تکین ابوسعید از حمکرانان ملک شاه سلجوقی در قرن ششم هجری است که حاکم شهر شاپورخواست بود.

آل برسق در قرن ششم هجری در لرستان حکومت گسترده و قدرتمندی داشته اند و کتیبه سنگ نوشته از این گروه در شهر قدیم شاپورخواست (خرم آباد کنونی) به یادگار مانده است. سنگ نوشته سندی معتبر بر اثبات موجودیت شهر شاپورخواست در این مکان است که بقایا و عناصر معماری این شهر هنوز هم در چند صد متری جنوب خرم آباد در آثاری چون مناره آجری و آسیاب گبری موجود است.

زبان سنگ نوشته

کتیبه سنگ نوشته به خط کوفی و با زبان فارسی در چهار سطر نوشته شده است. بطوریکه سطور دور تا دور سنگ نوشته مکعبی شکل را دربر می گیرند. بر روی این سنگ نوشته قوانین شهر نوشته شده است.

قوانین حک شده بر روی سنگ نوشته

از جمله قوانین مهم که بر روی این سنگ نوشته حک شده است می توان به بخشش علف چر یا تعیین محدوده چراگاه برای ایلات در منطقه گرکاه در جنوب شهر خرم آباد اشاره کرد و با توجه به اینکه ایل راههای باستان در عبور از کرگاه ملزم به رعایت قانون حفظ مراتع لرستان برای نسل آینده بودند، این سنگ نوشته اولین و کهن ترین سند منابع ملی در ایران محسوب می شود. در کنار این قانون، قوانین دیگری از حاکم شهر در آن زمان روی این سنگ نوشته به تحریر درآمده که مردم شهر شاپورخواست در قرن ششم هجری ملزم به اجرای آن بوده اند.

سنگ نوشته، کتیبه ورودی شهر

در اواخر دهه 80 در قسمت غربی این سنگ نوشته بقایای یک دیوار سنگی بدست آمد که احتمالاً بیانگر این است که دیوار ورودی شهر در این قسمت بوده است. یعنی کسانی که قصد ورود به شهر شاپورخواست را داشتند ابتدا باید از این دروازه عبور می کردند و در بدو ورود با کتیبه قوانین شهر مواجه می شدند و ملزم به اجرای این قوانین بودند.

جنس کتیبه سنگ نوشته

کتیبه سنگ نوشته بخشی از صخره منفرد از کوه مدبه خرم آباد است که در حال حاضر در کنار جاده سراسری خرم آباد به تهران قرار گرفته و در منظر عموم گردشگران قرار دارد. ارتفاع سنگ نوشته نیز با احتساب دو پله در چهار ضلع آن به حدود 2 و نیم متر می رسد. این اثر فرهنگی- تاریخی در خیابان شریعتی شهر خرم آباد قرار دارد و به شماره 398 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.