عرق کردن برای سلامت بدن مفید است؟

تبیان/ چرا عرق می کنیم؟برای اینکه واقعاً عرق کنید، باید فعالیتی انجام دهید که ضربان قلبتان را بالا ببرد، تنفستان تند شود و عضلاتتان درد بگیرد. یا اینکه در یک روز خیلی گرم تابستانی به سر ببرید.

انسان ها حین فعالیت بدنی و وقتی در معرض گرمای زیاد قرار می گیرند، عرق می کنند. بدنتان را مانند یک موتور تصور کنید. یک موتور اگر خیلی داغ شود، عملکرد آن دچار اختلال خواهد شد. بدن شما درست مانند یک اتومبیل در صورت زیاد داغ شدن، از کار می افتد.

اما عرق دقیقاً چطور بدن را خنک می کند؟ این فرایند نسبتاً ساده است. وقتی عرق، منافذ پوستتان را پُر می کند و با هوا تماس پیدا می کند، تبخیر می شود که اثر خنک کنندگی فوری بر بدن دارد.

اگر در آب و هوای مرطوب زندگی کنید به نظرتان می رسد عرق کردن اغلب مؤثر نیست (زیرا عرق به خوبی تبخیر نمی شود و پوستتان را مرطوب و چسبناک خواهد کرد). لباس هایی که از پارچه هایی مانند نایلون و پلی استر درست شده اند می توانند به این امر کمک کنند.

هرچند گرما و فعالیت بدنی، عوامل اصلی درآوردن عرق شما هستند اما عوامل دیگری هم برای این اتفاق وجود دارند. هیجاناتی مانند ترس، اضطراب و نگرانی نیز می توانند منافذ پوستتان را مرطوب کنند. برخی از افراد در واکنش به غذاهای تند، نوشابه های الکلی یا کافئین نیز عرق می کنند. مبارزه با عفونت، خصوصاً همراه با تب هم می تواند باعث شود عرق کنید.

عرق کردن فرایندی طبیعی است و زمانی رخ می دهد که فیزیولوژی بدن از حالت توازن خارج می شود. یعنی زمانی که چیزی در بدن در حالت تعادل نیست. این تعریق معمولاً در تلاش برای پایین آوردن دمای بدن روی می دهد.

عرق از چه چیزی تشکیل شده است؟

عرق اساساً آب است؛ اما حاوی مقادیر کمی نمک، دیگر الکترولیت ها و مواد معدنی (شامل پتاسیم، کلر، منیزیم، زینک و مس)، پروتئین ها، اوره و آمونیاک نیز می باشد.

شما باید بعد از یک تمرین سخت، الکترولیت های از دست رفته را جبران کنید؛ اما دیگر مواد، ضایعات هستند و عرق کردن یکی از راه هایی است که بدن این ضایعات را دفع می کند.

چرا عرق بو می دهد؟

واقعیت این است که خود عرق بویی ندارد و در واقع بدون بو است؛ اما چرا وقتی عرق می کنید بو می گیرید؟

وقتی عرق به سطح پوستتان می رسد، با باکتری ها ترکیب شده و واکنش های شیمیایی رخ می دهد. فرآورده های جانبی این واکنش های شیمیایی شامل ترکیباتی است که واقعاً بدبو هستند؛ مثلاً عرق زیر بغلتان از غدد آپوکرین ترشح می شوند که باکتری هایی تولید می کنند که در ترکیب با عرق تکثیر شده و عرق را به اسیدهای بدبویی تجزیه می کنند.

این اتفاق اساساً توسط غدد آپوکرینی رخ می دهد که در اطراف فولیکول های مو جمع شده اند، زیرا عرقی تولید می کنند که نسبت به عرق رقیق تر تولید شده از غدد اکرین، چرب تر است. به همین دلیل است که عرق زیر بغلتان خیلی بودارتر از عرق مثلاً پیشانی تان است.

آیا عرق کردن برایتان خوب است؟

بله، به طور کلی عرق کردن به نفعتان است. اگر شما عرق نکنید، فوراً گرمازده می شوید و از حال می روید یا دچار مشکلات دیگری در ارتباط با حرارت بدن می شوید. ممکن است عضلاتتان به شدت بگیرند، احساس ضعف شدید کنید و پوستتان بسیار برافروخته شود. زمانی که اصلاً عرق نکنید یا عرقتان برای خنک کردن بدن کافی نباشد، به آن هیپوهیدروز می گویند.

کارشناسان به طور کلی عرق کردن را اتفاق خوبی می دانند زیرا بیشتر افراد حین انجام فعالیت هایی عرق می کنند که برای سلامتی شان مفید است. فعالیت بدنی دارای فواید ثابت شده ای برای سلامتی است. تمام انواع ورزش ها می توانند عرقتان را دربیاورند؛ از پیاده روی گرفته تا بدن سازی و تمرینات تناوبی پُرشدت.

آیا واقعاً عرق کردن باعث سم زدایی بدن می شود؟

به نوعی بله، عرق کردن به بدن در دفع ضایعاتش کمک می کند، اما مقدار آن این قدر کم است که بیشتر کارشناسان، عرق کردن را سم زدایی از بدن محسوب نمی کنند.

اما یک سری پژوهش ها دریافته اند که عرق کردن می تواند در دفع یک سری از سموم از بدن مؤثر باشد، مثلاً بیسفنول A و بی فنیل های پلی کلرشده.

طبق برخی از مطالعات محدود، عرق کردن ممکن است به دفع فلزات سمی سنگین از بدن نیز کمک کند.

بنابراین هرچند ممکن است بعد از تمرین و ورزش، احساس سبُکی و نشاط کنید؛ اما این احساس خوب به دلیل سم زدایی ناشی از تعرق نیست. بلکه نتیجه ی اندورفین هایی است که در جواب به ورزش در بدنتان ترشح شده است.

آیا ممکن است بیش از اندازه عرق کنید؟

درست همان طور که ممکن است خیلی کم عرق کنید، بیش از اندازه عرق کردن نیز می تواند خطراتی برای سلامتی داشته باشد. عرق زیاد که در پزشکی به آن هایپرهیدروز گفته می شود می تواند در صورت جایگزین نکردن مایعات از دست رفته از بدن، منجر به دهیدراته شدن بدن شود. هر بار که مقدار زیادی عرق می کنید، مثلاً حین ورزش یا در یک روز بسیار گرم، باید مایعات فراوان الکترولیت دار بنوشید.

نسبت به علائم دهیدراسیون بدن آگاه باشید:

. سردرد

. خستگی

. ضعف

. گرفتگی عضله

. خشکی دهان و لب ها

. سرگیجه و احساس سبُکی در سر

. کاهش دفعات ادرار کردن

. تیرگی ادرار

دهیدراسیون خفیف با نوشیدن مایعات کافی، کاهش فعالیت بدنی و از آفتاب به سایه رفتن قابل حل است؛ اما دهیدارسیون شدید ممکن است نیاز به تزریق مایعات داشته باشد. اگر فکر می کنید دچار دهیدراسیون شدید شده اید، به اورژانس مراجعه کنید.