10 نکته جالب در مورد سنگ کلیه

تبیان/ حتماً بارها و بارها شنیده اید که سنگ کلیه به اندازه وضع حمل کردن دردناک است اما آیا می دانید سنگ کلیه از چه چیزی ساخته شده تا جلوی تشکیل آن ها را بگیرید؟ در این مطلب نگاهی می اندازیم به واقعیت هایی عجیب و جالب درباره سنگ کلیه.

1- بیش از یک نوع سنگ کلیه وجود دارد

چهار نوع اصلی سنگ کلیه وجود دارد: سنگ های کلسیمی، سنگ های استروویتی، سنگ های اوریک اسیدی و سنگ های سیستینی.

سنگ های کلسیمی شایع ترین نوع سنگ های کلیه بوده و تقریباً 80 درصد موارد سنگ کلیه، کلسیمی هستند.

سنگ های استروویت گاهی بعد از عفونت های مکرر ادراری تشکیل می شوند.

سنگ های اوریک اسید زمانی شکل می گیرند که ادرار زیادی اسیدی می شود.

سنگ های سیستین نیز که نادرترین نوع سنگ کلیه اند، در اثر یک اختلال ژنتیکی تشکیل می شوند.

یکی از دلایل اینکه احتمال تشکیل سنگ کلیه رو به افزایش است می تواند چاقی باشد که یک ریسک فاکتور محسوب می شود. علاوه بر چاقی، دیابت، اختلالات متابولیکی، عفونت های مکرر ادراری و بیماری پاراتیروئید نیز با تشکیل سنگ کلیه مرتبط اند

سنگ های کلسیمی و سیستینی، سخت هستند. سنگ های استروویتی معمولاً نرم تر و بزرگ ترند و گاهی تمام قسمت هایی که ادرار در کلیه جمع می شود را پُر می کنند. این سنگ ها، شاخ گوزنی نامیده می شوند زیرا شبیه شاخ های گوزن هستند.

تشخیص سنگ های اوریک اسیدی بدون ابزارهای مناسب می تواند سخت باشد. سنگ های اوریک اسیدی و کلسیمی هر چند اغلب از جهت ظاهری شبیه اند، اما سنگ های اوریک اسیدی در عکس با اشعه ایکس دیده نمی شوند و معمولاً با سی تی اسکن می تواند وجود این سنگ ها را تشخیص داد.

2- سنگ های کلیه می توانند تقریباً به هر رنگی باشند

هرچند سنگ های کلیه می توانند رنگ های گوناگونی داشته باشند اما بیشتر آن ها ظاهری زردرنگ دارند. برخی از این سنگ ها در قسمت داخلی خود تیره ترند. سطح سنگ کلیه ممکن است صاف و مسطح و یا نامسطح باشد.

3- سنگ های کلیه می توانند اندازه های گوناگون داشته باشند

شاید شنیده باشید که دفع یک سنگ کلیه خیلی خیلی دردناک است و هر چند این مسئله در برخی موارد درست است اما میزان درد ناشی از دفع سنگ کلیه، به شکل و اندازه ی سنگ بستگی دارد.

سنگ های کلیه می توانند به اندازه یک نخود باشند یا به اندازه ی یک نارنگی رشد کنند (البته نادر است). بزرگ ترین سنگ کلیه ای که تاکنون ثبت شده، در پهن ترین قسمت خود به اندازه ی دوازده سانتیمتر و هفت میلی متر بوده است. سنگ های بسیار ریز کلیه می توانند بدون اینکه متوجه شوید دفع شوند، اما هر چه سنگ بزرگ تر باشد، دفع دردناک تری دارد.

4- یکسری از غذاها می توانند سبب تشکیل سنگ کلیه شوند، اما کلسیم نه

درست است که سنگ های کلیه اغلب از کلسیم درست شده اند، اما کلسیم به خودی خود منجر به تشکیل سنگ کلیه نمی شود. کلسیم معمولاً بر ایجاد سنگ کلیه اثر نمی گذارد، مگر اینکه خیلی خیلی بیشتر از میزان توصیه شده کلسیم مصرف کنید.

پزشکان به بیشتر بیمارانی که سنگ کلیه دارند می گویند به اندازه ی توصیه شده روزانه کلسیم مصرف کنند. پس چه غذاهایی منجر به تشکیل سنگ کلیه می شوند؟

نمک زیاد و پروتئین حیوانی غیرلبنی (همه ی انواع گوشت قرمز، گوشت گوساله، مرغ و ماهی)، همگی با افزایش احتمال سنگ کلیه ارتباط دارند. نمک، مانع جذب کلسیم توسط بدن می شود.

ضمناً غذاهایی که اگزالات زیاد دارند مانند آجیل، شکلات، اسفناج و چای، می توانند احتمال سنگ کلیه را بیشتر کنند.

5- آب می تواند جلوی تشکیل سنگ کلیه را بگیرد

نمک می تواند منجر به ایجاد سنگ کلیه شود اما آب یا همان H2O دوست داشتنی، جلوی تشکیل سنگ کلیه را می گیرد. میزان آبی که روزانه می نوشید، مهم ترین ریسک فاکتور تشکیل سنگ کلیه است. ننوشیدن آب کافی می تواند تا پنجاه درصد در ایجاد سنگ کلیه نقش داشته باشد. به بیماران توصیه می شود روزانه آب کافی بنوشند تا دو و نیم لیتر ادرار کنند، یا اینکه سعی کنند ادرارشان به رنگ زرد بسیار روشن و شفاف باشد.

6- سنگ کلیه در تابستان و آب و هوای گرم تر شایع تر است

اینکه به تابستان، فصل سنگ کلیه می گویند دلیل دارد. هوای گرم منجر به دهیدراته یا کم آب شدن بدن شده و باعث می شود در آب و هوای گرم، احتمال تشکیل سنگ کلیه بیشتر باشد. آب زیاد بنوشید، خصوصاً اگر هوا گرم است. اگر حین ورزش زیاد عرق می کنید، حتماً بدنتان را خوب آبرسانی نمایید.

7- بیش از یک دهم افراد زمانی در زندگی خود دچار سنگ کلیه می شوند

متأسفانه، سنگ کلیه شایع است. تخمین زده شده بیش از یک دهم افراد در طول عمر خود دچار سنگ کلیه می شوند و این رقم رو به افزایش است. سنگ کلیه در زنان نسبت به مردان شیوع کمتری دارد.

8- اگر یک سنگ کلیه داشته باشید، احتمال اینکه سنگ دیگری هم داشته باشید بیشتر می شود

داشتن یک سنگ کلیه می تواند احتمال تشکیل یک سنگ کلیه دیگر در پنج تا هفت سال آینده را تا 50 درصد بیشتر کند. بنابراین اگر یک سنگ کلیه را تجربه کردید، عمل کردن طبق توصیه پزشکتان اهمیت بیشتری پیدا می کند.

9- سنگ کلیه با دیگر عوارض نیز ارتباط دارد

یکی از دلایل اینکه احتمال تشکیل سنگ کلیه رو به افزایش است می تواند چاقی باشد که یک ریسک فاکتور محسوب می شود. علاوه بر چاقی، دیابت، اختلالات متابولیکی، عفونت های مکرر ادراری و بیماری پاراتیروئید نیز با تشکیل سنگ کلیه مرتبط اند.

10- سنگ کلیه با امواج ضربه ای قابل درمان است

یکی از راه های درمان سنگ کلیه، استفاده از سنگ شکن است که در آن از امواج صوتی با انرژی بالا به عنوان روشی غیرتهاجمی برای شکستن سنگ های کلیه کمک گرفته می شود تا خرده سنگ ها راحت تر دفع شوند. پیش از این عمل نیاز به بیهوشی وجود دارد.