نیازمند شیوه انتقال جذاب مفاهیم در موزه ها هستیم

ایرنا/ براساس سخنان مدیرکل موزه ها و اموال منقول تاریخی، نیازمند شیوه انتقال جذاب مفاهیم در موزه ها هستیم.

قضیه چیست؟

ناصرالدین شاه پس از سفر به اروپا و دیدار از موزه های کشورهای روسیه، فرانسه، انگلیس، ایتالیا، سوئیس، آلمان و اتریش، به تقلید از آن ها دستور داد گوشه ای از کاخ گلستان را به شکل موزه درست کنند؛ البته این موزه مختص شاه و اطرافیانش بود.

این موزه پس از مدتی از بین رفت و جواهرات آن به خزانه بانک ملی و سلاح های موجود در آن، به موزه دانشکده افسری سپرده شد. در دوره مشروطه و به دستور وزیر معارف (صنیع الدوله)، دایره ای به نام اداره عتیقات به وجود آمد که کارش سر و سامان دادن به وضع نابسامان حفاری های غیر مجاز بود.

در همین زمان بود که موزه ایران معارف تأسیس شد. این موزه، در برگیرنده اشیای عتیقه، کاشی، سفال، سکه و سلاح بود که به عنوان اولین گام مؤثر در تاریخ موزه داری ایران بشمار می رود. بیشترین جلوه تاریخ موزه داری ایران را در ایجاد موزه ایران باستان باید جستجو کرد.این موزه، با 2 هزارو 744 متر زیربنا، به دلیل قدمت اشیا در زمره یکی از موزه های مادر دنیا محسوب می شود که در سال 1316 هجری شمسی افتتاح شد.

در مجموعه موزه ملی ایران، به عنوان بزرگترین، مهمترین و قدیم ترین موزه کشور بیشترین یافته های باستان شناسی حاصل از کاوش های علمی از دوران پارینه سنگی تا اسلامی در قالب دو موزه «ایران باستان» و «دوران اسلامی» به نمایش درآمده است. موزه ملی ایران در اولین بنای موزه ای کشور گشایش یافت.

این بنا را آندره گدار، معمار فرانسوی با الهام از طاق کسری طراحی کرد و دو معمار ایرانی، عباسعلی معمار و استاد مراد تبریزی اجرای آن را به عهده گرفتند. موزه ایران باستان شامل دو موزه پیش از تاریخ ایران با آثاری از دوران پارینه سنگی قدیم تا اواخر هزاره چهارم و در موزه دوران تاریخی آثاری از اواخر هزاره چهارم پیش از میلادی تا پایان دوران ساسانی به نمایش گذارده شده است.

موزه باستان شناسی و هنر اسلامی ایران براساس پلانی الهام گرفته از کاخ ساسانی بیشابور به صورت چلیپایی هشت ضلعی با مساحتی حدود 4 هزار متر مربع و در سه طبقه ساخته شد.

این بنا به منظور تأسیس موزه باستان شناسی و هنر اسلامی ایران تجهیز و در سال 1375 افتتاح شد. در اول تیر 1385 با هدف اصلاح و تکمیل تأسیسات، گسترش برخی فضاها و بازنگری در چگونگی نمایش آثار این موزه برای بازسازی تعطیل شد و بار دیگر در سال 1394 با تغییراتی در فضاهای داخلی و چیدمان بازگشایی شد.

حسن روحانی در آئین افتتاح برخی پروژهای گردشگری و میراثی استان بوشهر گفت: در بخش میراث فرهنگی در این دولت، بیش از 200 موزه افتتاح شده که تحول بسیار بزرگی است، چرا که وقتی موزه ها افتتاح می شود، تلاش می کنیم اشیای باستانی از لحاظ حقوقی از خارج برگردد و همه اینها شرایط را کاملا مناسب کرده است.

همچنین موزه منطقه ای خلیج فارس در بوشهر افتتاح شد؛ این موزه علاوه بر نمایش اشیای تاریخی استان بوشهر آثار تاریخی و باستانی استان های خوزستان و هرمزگان نیز جمع آوری و به نمایش گذاشته شده است.

این موزه منطقه ای به دلیل جایگاه گردشگری استان بوشهر با هدف معرفی فرهنگ منطقه جنوب با مساحت 13 هکتار و سه هزار و 500 مترمربع زیربنا در عمارت کلاه فرنگی بوشهر راه اندازی شده است.

مدیرکل موزه های میراث فرهنگی با اشاره به اینکه هم اکنون 733 موزه در کشور فعال است، گفت: از سال 1316 تا 1392، یعنی 76 سال، 455 موزه در کشور فعال شد و در دولت کنونی تاکنون یعنی حدود هفت سال 278 موزه تاسیس شده که رکورد بی نظیری و رشد 60 درصدی داشته است.

محمدرضا کارگر با بیان اینکه تا قبل از سال 92 تنها، 42 موزه خصوصی در کشور وجود داشت: تغییر نگرش مردم و نگاه دولت سبب شده این میزان به 168 موزه افزایش یافته است.

کارگر گفت: این رویکرد جدید و علاقمندی به موزه داری از سوی بخش خصوصی سبب شد حتی بخش های غیر دولتی همانند شهرداری ها و ارگان های مانند بنیاد مستضعفان، وزارتخانه نفت، اداره پست، بنیاد شهید نیز علاقمند تاسیس موزه شوند.

وی جهش تاسیس موزه ها را ادامه ارزیابی کرد و گفت: رسیدن به یک هزار موزه در کشور دور از دسترس نیست؛ و سابقه تاریخی کشور این ظرفیت را دارد که همه شهرها دارای یک موزه شوند و باید شهروندان شهرها توقع و درخواست تاسیس ایجاد موزه را از مسئولان داشته باشند، زیرا موزه ها هویت مردم را نشان می دهد.

کارگر درباره بازگرداندن آثار تاریخی به کشور گفت: در این مدت 2 هزار و 722 قطعه به کشور بازگردانده شده که به اندازه تمام سال های گذشته است.

وی در خصوص موزه منطقه ای خلیج فارس در بوشهر که در این روزها تاسیس شده، گفت: در این موزه بر ارائه مفاهیم تغییر شگرفی انجام شده و از لحاظ کیفی بهبود زیادی یافته و مانیفست موزه داری کشور است. کارگر با بیان اینکه به جز افزایش کمیت بدنبال بهبود کیفیت موزه ها هستیم، افزود: در تلاش هستیم موزه های کشور را از شی محور به سمت مفهوم محور تغییر دهیم.