روش های درمان مگس پران چشم

طبنا نیوز/یکی از شایع ترین مشکلات بینایی در دوران سالمندی، بیماری مگس پران چشم است که بسیار برای فرد مبتلا شده آزار دهنده می باشد. در این مقاله به بررسی این بیماری می پردازیم.

مگس پران چشم

ممکن است که برای شما هم پیش آمده باشد که حین خیره شدن به یک تصویر مانند یک صفحه ساده کاغذی، ذراتی گرد و غبار مانند را ببینید که جلوی چشم شما قرار می گیرند و هرچقدر هم که پلک می زنید مانند یک سایه کوچک جلوی چشم شما خواهند بود. در اصطلاح پزشکی به این اختلال مگس پران چشم (Floaters) گفته می شود که معمولا با حرکت دادن چشم، این مگس پران ها هم حرکت می کنند اما شما نمی توانید آن ها را با حرکات چشم خود تعقیب کنید.

مگس پران چشم چیست؟

ماده ژله مانندی به نام زجاجیه مرکز کره چشم از پشت عدسی تا شبکیه را اشغال می کند. ساختمان زجاجیه از شبکه اسفنج مانند و رشته های بسیار ظریفی تشکیل شده که همراه با آب و مواد محلول حالتی شبیه سفیده تخم مرغ پیدا می کند. با افزایش سن این رشته ها ضخیم می شوند و در برخی قسمت ها به هم می چسبند و توده های متراکمی ایجاد می کنند. از طرف دیگر، ماده زمینه ای زجاجیه هم با افزایش سن سیال تر می شود. خرده ریزهای حاصل از این تغییرات داخل زجاجیه شناور می شوند و هنگامی که در مسیر نور ورودی به چشم ها قرار می گیرند، مگس پران ایجاد می کنند. اگر به یک پس زمینه درخشان و یکنواخت مانند آسمان آبی خیره شوید، می توانید راحت تر این مگس پران ها را تشخیص دهید.

اغلب مگس پران ها کوچک هستند و اختلالی در بینایی ایجاد نمی کنند، اما یک نوع مگس پران به نام “حلقه ویس” بزرگ تر و به شکل حلقه است. این نوع مگس پران نسبت به سایر مگس پران ها بیشتر بینایی را مختل می کند. این نوع بزرگ تر مگس پران هنگامی ایجاد می شود که زجاجیه که به طور طبیعی روی پرده شبکیه در پشت چشم تکیه دارد، از شبکیه جدا می شود.

آن ها به شکل های متفاوتی در دید شخص ظاهر می شوند که تعدادی از آن ها عبارتند از:

نقاط سیاه یا قهوه ای رنگ

خطوط جادویی (پر پیچ و تاب)

رشته های نازک

شکل های حلقه ای

تار های عنکبوتی

مگس پران در چه افرادی شایع تر است؟

افراد بالای 60 سال

افراد نزدیک بین

افرادی که سابقه جراحی چشمی (بخصوص جراحی آب مروارید) دارند.

افرادی که سابقه التهاب داخل چشمی (یووئیت) دارند.

درمان مگس پران چشم

در مواجهه با مگس پران دو کار می توان کرد؛ یکی اینکه آنها را نادیده گرفت و دیگری اینکه در موارد شدید و مختل کننده بینایی از جراحی استفاده کرد. جراحی که برای این مقصود انجام می شود، “ویترکتومی” نام دارد که در آن جراح این ژل را همراه خرده ریزهای درون آن از پشت چشم برمی دارد. این جراحی موثر است، اما خطراتی هم دارد، ازجمله افزایش احتمال دچار شدن به کاتاراکت یا آب مروارید (کدر شدن عدسی) و جدا شدن شبکیه. پزشکان معمولا به عنوان آخرین شیوه در مواردی که مگس پران دید را به شدت مختل کرده باشد، به این جراحی متوسل می شوند.

درمان مگس پران با لیزر

یک روش درمانی دیگر که برای مگس پران مطرح بوده، عمل جراحی با لیزر YAG است که به آن “ویترئولیز YAG”می گویند. در این روش تابش لیزر با ایجاد گرما باعث بخار شدن خرده ریزهای ایجاد کننده مگس پران می شود.این عمل جراحی بحث برانگیز بوده است، به این علت که برخی پزشکان از اوایل دهه 1990 میلادی بدون اینکه شواهد محکمی درباره ایمنی و تاثیربخش بودن آن وجود داشته باشد، آن را عرضه کردند.

نتایج یک تحقیق جدید در دانشگاه هاروارد نشان داد ویترئولیز YAG نیاز به بررسی بیشتری دارد. پژوهشگران در این تحقیق 52 نفر را که دچار مگس پران از نوع “حلقه ویس” بودند، به طور اتفاقی به دو گروه تقسیم کردند؛ یک گروه تحت عمل جراحی ویترئولیز YAG قرار گرفتند و گروه دیگر درمان لیزری دروغین دریافت کردند. 6 ماه بعد، 53 درصد از بیماران در گروه YAG بهبودی قابل توجه یا کامل گزارش کردند، در حالی که در گروه درمان دروغین هیچ بهبودی گزارش نشد.

این بررسی جدید از این لحاظ مهم است که برای نخستین بار به صورت کارآزمایی کنترل شده تصادفی شده انجام شده که استاندارد طلایی برای آزمایش تاثیر بخشی درمان های جدید است. این نتایج همچنین از این لحاظ ارزشمند است که درمان لیزری باعث هیچ پارگی یا آسیب شبکیه در بیماران در طول دوره 6 ماه پیگیری نشده بود. پژوهشگران می گویند نتایج این تحقیق امیدوارکننده است، اما برای نتیجه گیری قاطع در این مورد بررسی های بیشتری مورد نیاز است.

به گفته منتقدان، این بررسی فقط شامل افراد یک نوع مگس پران (حلقه ویس) بوده بنابراین تاثیربخشی این شیوه درمانی روی انواع شایع تر مگس پران هنوز باید تعیین شود.

چه باید کرد؟

پژوهشگران دانشگاه هاروارد معتقدند تا زمانی که شواهد محکم تری درباره تاثیربخشی و بی عارضه بودن درمان مگس پران با لیزر YAG – در حال حاضر چند کارآزمایی بالینی در این مورد در حال انجام است-، وجود ندارد، بهترین انتخاب نادیده گرفتن مگس پران ها و صرفا مراقبت از لحاظ ظهور ناگهانی مگس پران های جدید است که در این صورت باید به پزشکتان اطلاع دهید. از طرف دیگر، اگر مجموع رشته ها، قطعه ها و سایر خرده ریزهای ایجادکننده مگس پران واقعا بینایی تان را مختل می کنند و مانع انجام فعالیت های روزانه یا کارتان می شوند، باید با مشورت با پزشکتان سودمندی های جراحی و خطرات احتمالی آن را سبک و سنگین کنید و تصمیم بگیرید.

مگس پران هایی که باید جدی گرفته شوند

یک عارضه وخیم تر که ممکن است با مگس پران معمولی اشتباه شود، جداشدگی یا پارگی شبکیه است. در این حالت یک بروز ناگهانی از شمار زیادی مگس پران ، جرقه های نور یا ایجاد بخش های تاریک در میدان بینایی رخ می دهد. اگر دچار این عارضه شدید، باید فورا به پزشک یا متخصص چشم مراجعه کنید.

جداشدگی یا پارگی شبکیه نیاز به تشخیص و درمان فوری دارد.

این افراد در معرض خطر بیشتر پارگی یا جداشدگی شبکیه هستند:

افراد سالمندتر

افراد نزدیک بین

افراد با داشتن سابقه خانوادگی پارگی یا جداشدگی شبکیه

کسانی که سابقه اخیر مگس پران داشته اند و چشم پزشک علت آن را جدا شدن زجاجیه از شبکیه دانسته است.

افراد با سابقه جراحی چشم.

علل غیر چشمی

افرادی که میگرن دارند اغلب نوع دیگری از جرقه را تجربه می کنند. این جرقه ها به صورت خطوط زیگزاگی لرزان یا نقاط بزرگ شونده دیده می شود. معمولاً این جرقه ها ابتدا در وسط میدان بینایی ظاهر می گردد (یعنی روبروی فرد دیده می شود) و در عرض 15 تا 20 دقیقه به تدریج به کناره های میدان بینایی کشیده شده، کم کم محو می گردد. پس از آن سر درد شروع می شود که معمولاً یک طرفه و ضربان دار است. البته در بعضی از افراد فقط جرقه تظاهر می کند و سردرد اتفاق نمی افتد. این حالت را “میگرن چشمی” می گویند. یک نکته مهم آن است که جرقه ناشی از میگرن هم زمان در هر دو چشم دیده می شود اما جرقه ناشی از مشکلات چشمی فقط در چشم مبتلا تظاهر می کند.

یک علت دیگر جرقه برخورد ضربه ناگهانی به سر است. (احتمالاً به همین دلیل) برخورد هر ضربه ناگهانی به سر ممکن است باعث شود که فرد تا چند ثانیه جرقه های درخشان کوچک ببیند یا اصطلاحاً (برق از چشمش بپرد.)