پرونده ثبت جهانی دیوار تاریخی گرگان به کجا رسید؟

ایسنا/ بدنبال خبرهای منتشر شده، این پرسش مطرح می شود که پرونده ثبت جهانی دیوار تاریخی گرگان به کجا رسید؟

داستان چیست؟

از دیوار بزرگ گرگان، بعد از دیوار چین و سمیز آلمان به عنوان سومین دیوار دفاعی طولانی دنیا نام برده شده است. طول این دیوار حدود 200 کیلومتر و عرض آن بین 2 تا 10 متر و ارتفاع آن نیز بین 6 تا 10 متر بوده که با مصالح آجر و خشت ساخته شده است.

پیش تر تاریخ ساخت دیوار گرگان را به دوره اشکانی نسبت می دادند، اما مطالعات پژوهشی و آزمایشگاهی انجام شده در سال های اخیر نشان داد که این دیوار در دوره ساسانی و برای جلوگیری از هجوم اقوام شمالی احداث شده است.

این دیوار از روستای صفا ایشان شهرستان گمیشان در کرانه شرقی دریای خزر شروع شده و تا ارتفاعات بیلی کوه در محدوده شهرستان کلاله در شرق گلستان امتداد داشته است.

البته امروز دیگر بنای خاصی از این دیوار تاریخی و 38 قلعه ی بنا نهاده در کنار آن دیده نمی شود و بخش اعظم آنها از بین رفته و بخش کمی در زیر خاک مدفون است. تاکنون چند فصل کاوش باستان شناسی توسط تیم مشترک ایران و انگلیس انجام شده و بخش هایی از دیوار و قلعه ها از دل خاک بیرون کشیده شده است.

مسئولان استان گلستان از سالیان گذشته به دنبال ثبت جهانی این اثر تاریخی ارزشمند که در سال 1378 به ثبت ملی رسیده، هستند. در حال حاضر نیز عزم جدی برای ثبت جهانی این اثر وجود دارد تا با این کار تعداد آثار جهانی ثبتی گلستان به عدد چهار برسد. تاکنون بافت تاریخی گرگان، جنگل هیرکانی و برج قابوس پیش از این در یونسکو به ثبت جهانی رسیده است.

هادی حق شناس، استاندار گلستان آذر امسال در دیدار با معاون وزیر میراث فرهنگی در گرگان، از تسریع در فرآیند ثبت جهانی دیوار دفاعی گرگان خبرداد و گفت که تاکنون سه اثر تاریخی استان به ثبت جهانی رسید و فرآیند ثبت دیوار دفاعی گرگان به عنوان چهارمین اثر تاریخی منحصربه فرد استان نیز در حال انجام است.

وی خاطرنشان کرد که با کمک منابع استانی و منابع ملی در راستای اتمام نقشه برداری و مستندسازی جهت تسریع در فرآیند ثبت جهانی دیوار دفاعی گرگان تلاش خواهیم کرد.

محمدحسن طالبیان، معاون وزیر میراث فرهنگی نیز در این دیدار گفت که ثبت دیوار دفاعی گرگان با قدمت چند هزار ساله در فهرست جهانی یونسکو با وجود برخی موانع داخلی کار دشواری نیست.

البته طالبان این را نیز گفت که تلاش بیشتر برای مدیریت و حفاظت از بقایای این دیوار تاریخی می تواند توجیه خوب و قابل قبولی برای یونسکو در مسیر ثبت جهانی این اثر باشد.

وی همچنین به این موضوع اشاره کرد که دیوار دفاعی گرگان در لیست موقت ثبت فهرست یونسکو قرار دارد و تصویب نهایی آن نیازمند نقشه برداری اصولی است.

طالبیان در خصوص آخرین اقدامات صورت گرفته هم گفت که 20 میلیارد ریال از هزینه موردنیاز نقشه برداری دیوار دفاعی گرگان تأمین شده ولی اتمام آن نیازمند اعتبار بیشتر است.

مدیرکل میراث فرهنگی گلستان در خصوص پیگیری ثبت جهانی دیوار تاریخی گرگان گفت: برای پیگیری ثبت جهانی یک اثر باید ابتدا پرونده آن تکمیل شود. تکمیل پرونده ثبت جهانی دیوار تاریخی گرگان نیاز به تهیه نقشه دیوار دارد.

احمد تجری خاطرنشان کرد: از حدود 50 سال قبل تاکنون هیچ نقشه برداری از دیوار دفاعی گرگان انجام نشده است. با پیگیری که از سوی مسئولان استان انجام شد، در حال حاضر هواپیمای نقشه بردار در استان حضور دارد و در حال انجام نقشه برداری هوایی است که تا دو سه هفته آینده به اتمام می رسد.

وی بیان کرد: پیش بینی می کنیم تا تابستان سال آینده پرونده ثبت جهانی دیوار تاریخی گرگان تکمیل شود تا پیگیری ها برای ثبت جهانی این بنا انجام گیرد.

تجری به سهمیه محدود سالانه هر کشور در یونسکو اشاره کرد و گفت که اگر اقدامات برای تکمیل پرونده زودتر انجام می گرفت، در سرعت ثبت جهانی این اثر تسریع می شد.

مدیرکل میراث فرهنگی گلستان تصریح کرد: در صورت فراهم شدن برخی امکانات و معرفی بهتر این بنای ارزشمند چند هزار ساله، شاهد جذب گردشگران داخلی و خارجی و رونق اقتصادی خواهیم بود.