با سندرم پاهای بی قرار چه کنیم؟

سیناپرس/ سندرم پاهای بی قرار، سندرمی است که بسیاری از افراد با آن درگیر بوده و معمولاً فرد بر اثر این سندرم در پاهای خود احساس بی تابی و بی قراری کرده و در حالت های مختلف شبانه روز از جمله نشستن یا خوابیدن، پاهای خود را تکان می دهد.

سندرم پاهای بی قرار که در اصطلاح پزشکی و به اختصار با عنوان RLS (Restless leg syndrome) شناخته می شود؛ شامل حس عصبی بودن، حس خارش و گاهی سوزش در پا ها می شود و البته در مواردی نادر نیز فرد مبتلا در پا های خود احساس درد می کند. در برخی موارد این سندرم می تواند موجب بروز اختلال و مشکل در زندگی فرد شده و او را عاصی کند.

چرا این مشکل به وجود می آید؟

این سندرم با عنوان اختلال حرکتی تناوبی نیز شناخته می شود و دلیل بروز آن به طور قطعی مشخص نیست. بر اساس گزارشی که در ژورنال تخصصی پزشکی بالینی خواب (Journal of Clinical Sleep Medicine) منتشر شد، در برخی کشورها سندرم پاهای بی قرار حدود 25 درصد از افراد بالغ را به خود مشغول کرده است.به گزارش سیناپرس، مطالعات مختلف پژوهشگران، دلایل متعددی مانند اختلالات اعصاب، کمبود آهن، بیماری های کلیوی و تاثیرات جانبی برخی دارو ها را از جمله مهمترین دلایل سندرم پا های بی قرار می دانند. البته در برخی موارد این سندرم در طول دوران بارداری ظاهر شده و پس از آن بر طرف می شود. گروهی از محققان نیز عوامل ژنتیکی را دلیل بروز این مشکل در افراد عنوان می کنند.

افسردگی نیز از جمله دیگر دلایل عنوان شده برای سندرم پاهای بی قرار محسوب شده و دلایل دیگری چون پائین بودن فشار خون، اختلال در گردش خون و اضطراب نیز از جمله عوامل ایجاد کننده این سندرم معرفی شده اند. به همین دلیل بهتر است اگر دچار این مشکل هستید، برای تشخیص دقیق دلیل بیماری خود به پزشک مراجعه کرده و در صورت لزوم آزمایش های ارائه شده توسط پزشک را پشت سر بگذارید.

سندرم پاهای دارای علائم متعددی است و معمولا در زمان استراحت فرد یا هنگام خواب و همچنین در مواقعی که فرد مبتلا در شرایطی قرار می گیرد که برای مدتی طولانی نباید از جای خود تکان بخورد، بروز می کند. معمولا در شرایطی همچون سفر های زمینی و هوائی با اتوبوس، خودرو یا هواپیما و هنگام تماشای تلوزیون یا سینما علائم این سندرم شدت پیدا می کنند.

از جمله مهمترین علائم این سندرم می توان به احساس خارش و پریدن پاها، تکان دادن غیر ارادی آن ها، احساس سوزش، تمایل به فشردن عضلات پا و مشت زدن به آن، تمایل به دمر خوابیدن، احساس سوزش و خارش در پوست، احساس مورمور شدن و حالتی شبیه به حرکت حشرات روی پوست، اشاره کرد. این علائم می توانند عوارض ناگواری همچون خستگی ناشی از نداشتن خواب مناسب، عصبی شدن، و تغییر خلق و بد اخلاقی در پی داشته و فرد را دچار کلافگی کند.

از سوی دیگر، تیمی از پژوهشگران دانشگاه میشیگان به بررسی میزان شیوع سندرم پاهای بی قرار در زنان باردار پرداخته و دریافتند افزایش شیوع این سندرم با کمبود خواب و کاهش کیفیت خواب زنان در طول دوران بارداری، ارتباط مستقیمی دارد.

درمان های رایج برای مداوای پاهای بی قرار

متاسفانه باید اذعان داشت که سندرم پاهای بی قرار فاقد درمان قطعی و مشخص است و در مجموع مشکلات چندانی برای زندگی افراد ایجاد نمی کند. در موارد حاد این بیماری که بیمار دچار مشکل می شود، پزشکان تلاش می کنند شرایط و عوارض این سندرم را کنترل کنند. برخی از مهمترین روش های درمانی استفاده شده در مواجه با این سندرم عبارتند از:

1- استفاده از الکترولیت ها: مصرف میزان مناسب الکترولیت ها می تواند برای کنترل سندرم پاهای بی قرار، مفید باشد. الکترولیت ها اغلب شامل منیزیم، پتاسیم و کلسیم می شوند که عموماً در سبزی ها تازه، آواکادو، سیب زمینی شیرین و ... وجود دارند.

2- مصرف آهن کافی: خوردن مواد غذایی حاوی آهن و ویتامین های گروه B برای کاهش تأثیرات این سندرم بسیار مفید است.

3- مصرف غلات کامل: مصرف غلات کامل و حاوی سبوس می تواند به بدن شما برای کنترل سطح قند کمک کند و به همین دلیل گنجاندن موادی چون نان های کامل، گندم سیاه، برنج وحشی و ... در رژیم غذایی روزانه به افراد مبتلا به سندرم پاهای بی قرار برای کنترل این سندرم کمک می کند.

4- پروتئین: مصرف مواد پروتئینی در کاهش علائم سندرم پاهای بی قرار مفید هستند.

5- چربی های مفید: چربی های مفید، علاوه بر کمک به حفظ تعادل قند خون به کاهش التهاب نیز کمک می کنند که در نتیجه این مواد می توانند اثر سندرم پاهای بی قرار را کاهش دهند. چربی های مفید معمولاً در آجیل ها، آواکادو، روغن زیتون و روغن نارگیل وجود دارند.

باورهای غلط و شایعات غیر علمی در مورد پاهای بی قرار

سندرم پاهای بی قرار می تواند به عنوان یک اختلال حسگر حرکتی عصبی شناخته شود که با تمایل به حفظ حرکت پاها در طول دوره های استراحت یا زمان عدم فعالیت، همراه باشد. این سندرم معمولاً در شب ها بیشتر شده و این مساله به نوبه خود می تواند موجبات بروز اختلال در خواب شود.به گزارش سیناپرس، اگر چه تاکنون روش های درمانی متعددی برای مواجه شدن با این سندرم پیشنهاد شده است اما به باور کارشناسان، داشتن یک رژیم غذایی مناسب و متعادل نگه داشتن قند خون می تواند به شما برای کنترل سندرم پاهای بی قرار کمک کند. البته روش های دیگری همچون ماساژ نیز در کاهش عوارض و نشانه های این سندرم موثر است.

برخی از مهمترین باورهای غلط در مورد این بیماری عبارتند از:

پاهای بی قرار نشانه اختلال فکری افراد است: این باور اشتباه بوده و معمولا افرادی که دچار سندرم پاهای بی قرار هستند، بدون این که متوجه تکان دادن پای خود باشند، به فعالیت های عادی خود ادامه داده و این موضوع ارتباط مستقیمی با شرایط عصبی آن ها ندارد. البته افراد عادی در شرایط عصبی شدن ممکن است بخش هایی از بدن خود از جمله پاها را تکان دهند.

سندرم پاهای بی قرار فقط در زمان خواب رخ می دهد: این باور کاملا غلط بوده و این سندرم در حالت نشسته و زمانی که فرد کار خاصی انجام نمی دهد نیز دیده شده و صرفا در هنگام خواب بروز نمی کند. این سندرم می تواند به تدریج گسترش یافته و در سایر بخش های بدن همچون دست ها نیز دیده شود.

مصرف آرام بخش برای درمان سندرم پاهای بی قرار مفید است: به خاطر داشته باشید مصرف هر نوع داروئی بدون تجویز پزشک خطرناک بوده و به ویژه مصرف خودسرانه دارو های آرام بخش می تواند عوارضی جدی در پی داشته باشد.