آشی که به عنوان یک اثر معنوی در لیست آثار ملی ایران به ثبت رسید

ایسنا/ این خبر پیرامون آشی که به عنوان یک اثر معنوی در لیست آثار ملی ایران به ثبت رسید، برای شما نگارش شد.

داستان چیست؟

شاید کمتر شهروند گنابادی را سراغ داشته باشیم که چنین اجتماع و دورهمی را تجربه نکرده باشد. این آش با توجه به خصوصیات بارزی که دارد اخیرا به عنوان یک اثر معنوی در لیست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است، اما اینکه چه خصوصیاتی این آش را واجد ثبت ملی کرده است، در ادامه می خوانیم.

رئیس اداره میراث فرهنگی گردشگری و صنایع دستی گناباد گفت: آش جوش پره مادر آشهای سنتی گناباد است و این آش بدلیل ارگانیک بودن، کارآفرینی و اشتغال و جایگاهی که در احترام به بزرگترها و صله رحم دارد در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد.

علیرضا شناسایی عنوان کرد: بعد از اینکه قنات قصبه گناباد در میراث جهانی به ثبت رسید به تبع آن و برای توسعه اهداف گردشگری، اقامتگاه های بومگردی زیادی در گناباد راه اندازی شدند و یکی از سیاست های ما این بود که از این فرصت استفاده کنیم و جایگاه غذاهای سنتی را به عنوان غذاهای سالم و ارگانیک احیا کنیم و غذاهای محلی را به سفره های مردم برگردانیم که تا حدودی هم موفق بودیم.

شناسایی بیان کرد: یکی از مهمترین غذاهای سنتی شهرستان گناباد آشهای سنتی و به خصوص آش جوش پره است که این آش را می توان مادر آش های سنتی گناباد نامید و این آش در جشنواره های آش ایرانی که سالهای گذشته در زنجان برگزار شد عنوان آش برتر را از آن خود کرد همچنین در جشنواره غذاهای محلی شرق کشور که سال 1390 در سمنان برگزار شد باز هم آش جوش پره گناباد اول شد.

وی اظهار کرد: برای اینکه یک غذا در فهرست آثار ملی ایران ثبت شود باید خصوصیات بارزی داشته باشد که بتواند در رقابت با سایر غذاها قابل دفاع باشد که خوشبختانه آش جوش پره گناباد با دارا بودن این خصوصیات و بعد از پیگیری های فراوان مورد تأیید قرار گرفت و با ثبت ملی آن بعنوان یک اثر معنوی موافقت شد.

وی در رابطه با مهمترین خصوصیات آش چوش پره که آن را به عنوان یک اثر معنوی واجد شرایط ثبت ملی کرد، توضیح داد: یکی از مهمترین خصوصیات این آش، ایجاد اشتغال و کارآفرینی در شهرستان و در سایر نقاط استان و حتی خارج استان است و با توجه به استقبال مشتریان از این غذای محلی، با پخت و عرضه این آش و ایجاد نمایندگی هایی در بعضی نقاط استان برای چندین نفر از جمله آشپزهای باتجربه، زمینه اشتغال ایجاد شده است.

وی با اشاره به ارگانیک بودن این غذای محلی گفت: یکی از خصوصیات بارز دیگر این آش روش تهیه و نوع موادی است که در تهیه آن بکار می رود بطوریکه تهیه آش مهارت خاصی نیاز دارد و کار هر کسی نیست همچنین در تهیه آن از مواد مغذی و ارگانیک که اکثرا گیاهان دارویی خود منطقه هستند و ارزش غذایی بالایی دارند استفاده می شود.

شناسایی ادامه داد: آش جوشپره صرفا یک غذا نیست، بلکه بهانه ای برای دورهمی های فامیلی است و از آنجایی که این آش معمولا در خانه بزرگ فامیل و توسط افراد با تجربه تهیه می شود، نقش مهمی در بجا آوردن صله رحم دارد.

تهیه آش جوش پره مهارت خاصی را می طلبد

همانطور که اشاره شد آش جوش پره یکی از غذاهای اصلی و به نوعی یک برند در منوی غذاهای اقامتگاه های بومگردی است. فاطمه برقی قوژدی، سرآشپز یک اقامتگاه بومگردی در روستای قوژد که یکی از آشپزهای با تجربه است در رابطه با مراحل تهیه این آش عنوان کرد: آش جوش پره یکی از مهمترین غذاهای محلی شهرستان گناباد است که تهیه آن نیاز به مهارت خاصی دارد و شاید دستور پخت آن به ظاهر ساده باشد، اما تهیه آن مخصوصا تهیه خمیر و پیچاندن آن کار هر کسی نیست.

وی ادامه داد: تهیه آش جوش پره مراحل مختلفی دارد که مرحله اول، تهیه مواد اصلی و پایه است و مواد اصلی که در تهیه آش جوش پره بکار می روند عبارتند از حبوباتی نظیر عدس، نخود و لوبیا که جداگانه پخته شده و به همراه سیر و پیاز چرخ می شوند و این مواد با کنجد و شاهدانه که از قبل تفت داده شده و آسیاب شده اند به همراه مقداری سبزی های معطر مخلوط می شوند.

برقی قوژدی افزود: مرحله دوم تهیه خمیر و برش آن و پیچاندن مواد، داخل خمیر است که این بخش نیاز به مهارت دارد و خمیری که تهیه می شود باید نه خیلی سفت و نه خیلی شل باشد؛ بعد از تهیه خمیر آن را در اندازه های مستطیلی شکل برش می دهند و مواد اصلی را داخل آن قرار داده و با مهارت خاصی می پیچند که هم طرز پیچاندن خمیر مهم است و هم اینکه چه مقدار از مواد داخل خمیر گذاشته شود بطوریکه هنگام پخت خمیر باز نشود، بعد هم جوش پره های آماده را داخل آب جوش می ریزند و بعد از پخت که البته تعیین زمان دقیق پخت هم نیاز به تجربه و تبحر کافی دارد آب آن را جدا کرده و جوش پره ها را با سسی که از قبل تهیه کرده اند و شامل کشک و نعناع داغ، زردچوبه وروغن است سرو می کنند و برای تزئین روی آش هم از گردو و کنجد و شاهدانه آسیاب شده استفاده می کنند.

آش جوش پره باب میل میهمانان بومی و غیربومی است

همچنین مدیر مجموعه بومگردی عارف و ماهرخ گفت: آش جوش پره یکی از غذاهایی است که همیشه طرفداران خاص خودش را دارد بطوریکه گندم پلو با بادمجان که آن هم یک غذای محلی است به همراه آش چوش پره بیشترین مشتریان را به خود جذب کرده و این دو غذا جز غذاهایی هستند که میهمانان ما از هر جای ایران که آمدند و حتی میهمانان خارجی که داشتیم این دو غذا مطابق میلشان بوده است.

فائزه فرشادنیا عنوان کرد: ممکن است درصد خیلی کمی از افراد هم این آش را نپسندیده باشند، اما در کل درصد زیادی از میهمانان این غذا را خیلی دوست دارند و حتی خیلی وقت ها شده که مشتریانی که در اقامتگاه میهمان ما بوده اند بعد مدتها تماس می گیرند و دستور تهیه آش جوش پره را می خواهند.

نان تافتون گناباد در بسیاری از مراسم سنتی نماد برکت است

رئیس اداره میاث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گناباد نان تافتون گناباد را نیز یکی دیگر از آثار ناملموس و معنوی برشمرد که اخیرا با ثبت آن نیز موافقت شده است. شناسایی گفت: نان تافتون گناباد یکی از نان های سنتی است که به روش سنتی و در تنورهای خانگی پخت می شود و برای تزئین این نان از گیاهان دارویی استفاده می شود که یکی از این گیاهان دارویی، زیره است که به گفته مردم بومی، دلیل استفاده از زیره، نقشی است که این گیاه در جلوگیری از ترش کردن معده دارد.

وی ادامه داد: در بسیاری از مراسم معنوی و سنتی، از دیرباز از نان تافتون استفاده می شده از جمله در سینی خوراکی هایی که در قدیم برای نوعروسان در منطقه تدارک می دیدند نان تافتون جز اصلی آن بود که نمادی از برکت است همچنین در قدیم بسیاری از افراد منطقه در سفره های هفت سین از نان تافتون هم استفاده می کردند.

رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گناباد گفت: در شهرستان گناباد 16 غذای سنتی ارگانیک داریم که کارهای تحقیقاتی و پژوهشی روی آنها انجام شده وعلاوه بر آش جوش پره، آش لخشک، آش بند قبا، توگی و گندم پلو از دیگر غذاهای محلی پر طرفدار شهرستان گناباد بشمار می روند.