اقدامات حفاظتی مرمتی نقش بهرام شروع شدند

ایسنا/ براساس سخنان مدیر پایگاه میراث جهانی تخت جمشید، اقدامات حفاظتی مرمتی نقش بهرام شروع شدند.

داستان چیست؟

حمید فدایی پیرامون اینکه اقدامات حفاظتی مرمتی نقش بهرام شروع شدند، گفت: نقوش برجسته ساسانی در کنار آرامگاه های شاهان هخامنشی و این هر دو در کنار نقشی از پادشاهی ایلامی، ارزشهای زمانی و مکانی محوطه نقش رستم را ویژه تر کرده است.

او با بیان اینکه آثار واقع در این محوطه، نشانه ای بر تقدس آن و استفاده آیینی از محوطه در دوره های بسیار دور تاریخی تاکنون است، گفت: شهریاران ساسانی مهمترین رویدادهای سرزمین و پادشاهی خود را بر دیواره های صخره ای این مکان نقش کرده اند و علاوه بر این، بر فراز کوه نقش رستم، در وسعتی زیاد دخمک ها و استودان های عهد ساسانی گسترده است.

فدایی ضمن یادآوری اینکه وجود چنین نشانه ها و آثاری موید مقدس بودن این مکان برای شاهان دوران هخامنشی و ساسانی تلقی می شود، بر ضرورت انجام برنامه ریزی در زمینه حفاظت، مرمت و بهره برداری از این آثار فرهنگی، تاکید و اضافه کرد: در حال حاضر حفاظت از این گنجینه بشری مهمترین دغدغه پایگاه است که خود با برنامه ریزی های انجام شده از چند سال قبل تا کنون وارد مرحله جدیدی از اقدامات اجرایی و اضطراری مرمت شده ایم.

فدایی افزود: این برنامه جامع که از سال 1396 با مستندنگاری محوطه و نقوش برجسته آن آغاز شد، در مراحل بعد با تجهیز و راه اندازی کارگاه و دفتر فنی دایمی در محوطه و با استقرار گروهی از کارشناسان، متخصصین و حفاظت گران سنگ، عملیات حفاظت بر روی آرامگاه خشایارشا تمرکز یافت که تاکنون نیز ادامه دارد.

آغاز فعالیت های حفاظتی و مرمتی نقش رستم

مدیر پایگاه میراث جهانی تخت جمشید از آغاز فعالیت های حفاظت و مرمت نقش بهرام دوم در نقش رستم خبر داد و در این باره گفت: متخصصین و کارشناسان مستقر در محوطه در نیمه دوم سال گذشته عملیات مرمت بر روی نقش برجسته نبرد هرمز دوم که متحمل آسیب های زیادی شده بود را آغاز کردند که در بهار امسال با موفقیت به اتمام رسید.

وی افزود: با توجه به برنامه ریزی های قبلی، تهیه طرح اولیه و تایید شورای فنی، در حال حاضر موضوع حفاظت از نقش بهرام دوم آغاز شده و مراحل آسیب نگاری نقش در حال انجام است.

مدیر داخلی مجموعه های نقش رستم و نقش رجب نیز گفت: بالغ بر 11 نقش برجسته و تعدادی کتیبه در مجموعه نقش رستم و نقش رجب از گذشته تاکنون در معرض عوامل فرسایشی و مخرب نظیر باد، باران و عوامل محیطی قرار داشته و جمع این عوامل باعث فرسودگی تدریجی آنها شده است.

مصطفی رخشنده خو، افزود: با شکل گیری دفتر فنی مجموعه نقش رستم برنامه مطالعه، مستند نگاری و تهیه طرح حفاظت و مرمت این نقوش در برنامه این کارگروه قرار گرفت و به فراخور آسیب هایی که بر کالبد این آثار وارد گردیده است؛ طرح حفاظت و مرمت تدوین شد.

این کارشناس مرمت گر در ادامه گفت: پس از مستندنگاری و ارزیابی عوامل آسیب رسان به نقش برجسته که بر پایه شاخصه های آسیب نگاری اثر و وضعیت سلامت آن انجام شد، سال گذشته طرح حفاظت و مرمت نقش هرمز دوم در اولویت های حفاظتی و مرمتی این مجموعه قرار گرفت و شاهد اقدامات ارزنده ای بر روی این نقش بودیم.

رخشنده خو ادامه داد: همچنین نقش بهرام دوم نیز اخیرا پس از طرح در شورای فنی پایگاه، جزو اولویت بعدی برنامه حفاظت نقوش ساسانی در مجموعه نقش رستم قرار دارد که این نقش متاسفانه بسیار تخریب شده است؛ به ویژه بخش بالایی آن که در طی گذر زمان بیشتر در دسترس بوده و بخش زیرین در زیر خاک آوار مدفون شده بود که در سال 1317 خورشیدی طی کاوش های موسسه شرق شناسی دانشگاه شیکاگو با انجام حفاری ها به سرپرستی اریک اشمیت نمایان گردید.

مدیر مجموعه نقش رستم و نقش رجب با تاکید بر لزوم اقدامات حفاظتی و مرمتی این آثار ارزشمند گفت: بر روی نقش بهرام دوم نیز تاکنون هیچ گونه فعالیت مرمتی انجام نشده و تحت تاثیر هوازدگی دچار آسیب های متعددی همانند فرسایش، تورق، ترک، شکستگی قرار گرفته است، لذا حفاظت از این نقوش دربرگیرنده اقدامات درمان مبتنی بر استحکام بخشی و مقاوم نمودن سطح در برابر عوامل فرساینده خواهد بود.

رخشنده خو افزود: از آنجایی که نقوش برجسته صخره ای اسناد مکتوب گذشته بوده و تاریخ را از زبان سنگ روایت می کنند، بر ماست که این میراث کهن را که گذشتگان با تلاش فراوان و احتمالا با تفکر ماندگاری به دست ما رسیده است، با رعایت کامل امانتداری به آیندگان منتقل کنیم.