منارجنبان اصفهان، تجلی شکوه و هنر معماری ایرانی !

ما در ایران، مناره های بسیاری داریم که هم زیبایند و پر بازدید، ولی برخی از این مناره ها قابلیت تکان خوردن دارند که به آنها منارجنبان می گویند. در ایران دو منار جنبان داریم که یکی از آنها منارجنبان اصفهان و دیگری منارجنبان خرانق است که دومی در اردکان واقع شده است. جاهای دیدنی اصفهان آن هم از نوع تاریخی زیاد است که اکثرمان به آن ها مشرف هستیم. منارجنبان اصفهان توسط شخصی به نام "عبد الله کارلادانی" ساخته شده که در قرن هشتم هجری می زیسته و روی سنگ مزار ایشان، تاریخ 716 هجری زده شده است که هم زمان با اواخر پادشاهی اولجایتو ایل خان مسلمان مغولی است. با همگردی در سفر به اصفهان همراه باشید تا با یکی از معروف ترین جاذبه های گردشگری اصفهان بیشتر آشنا شوید.

مناره ای که سفر کرد !!

منارجنبان اصفهان که از جذاب ترین جاهای دیدنی اصفهان است، در گذشته در محلی به نام "کار لادان" قرار داشت، ولی امروزه به محلی به نام نصر آباد انتقال پیدا کرده است. اگر در سفر به اصفهان، از غرب این شهر راه بیفتید، یک ربع وقت شما را خواهد گرفت تا به نجف آباد و دو مناره جنبان برسید. یکی از دلایل زیبایی این مناره، کاشی های لاجوردی رنگش است که به صورت چهار پر ساخته شده اند. راستی برایتان بگویم از ایوان منارجنبان اصفهان که کاملا تاریخش را به رخ ما می کشد که در زمان مغول ساخته شده است و مابین تمام کاشی هایش، نقلی است از آن زمان برای ما که در این زمان هستیم و تشنه ی اطلاعات که در آن زمان چه چیز ها گذشته و چه اتفاقاتی افتاده است! شاید جدا از جنبیدن، همین یکی از دلایلی باشد که آن را به یکی از زیباترین جاذبه های گردشگری اصفهان تبدیل کرده است.

مناره ای که می جنبد!!

تمام این شهرت به دست آمده برای منارجنبان اصفهان این تکان خوردنش است که وقتی یکی از مناره هارا تکان می دهیم، آن یکی مناره و سپس کل ساختمان تکان می خورد و پس از آن عاملی که باعث شهرتش می شود، ایوان تاریخی اش است که در زمان مغول ساخته شده است و مهم تر از آن استفاده از کاشی ها و کاشی کار های آن زمان است. اگر بخواهیم در بحر موضوع تکان خوردن مناره ها، که یکی از پربازدیدترین جاهای دیدنی اصفهان هستند، برویم کمی سر در گم می شویم. این بنا توان و هوش معماران و معماری دوره صفوی را برای ما یاد آوری می کند. باید بگویم که معماری منارجنبان آنقدر خارق العاده است که بسیاری از معماران دوره ما هم بهت زده و شگفت زده شده اند. در علم فیزیک، منطقی ترین راه تکان خوردن مناره ها یکی پس از دیگری، پدیده فیزیکی تشدید و یا رزونانس است. واضح تر بگویم که چون مناره ها کاملا ساختاری مشابه دارند، تکان خوردن یکی بر روی دیگری اثر می گذارد! همانطور که گفتم با تکان دادن یک مناره، نه تنها مناره دیگر بلکه کل ساختمان به حرکت در می آید.

راز منارجنبان اصفهان

حمید شاهین پور، سرپرست کمیته پژوهشی انجمن فناوری های بومی ایران که در دو مناره منارجنبان اصفهان، اختلالات نوسانی را مشاهده کرد و به آنها پی برد، تصمیم به پیدا کردن علت ارتعاشات این بنا با فرمول های دینامیکی گرفت. پژوهش های شاهین پور با تمام فرمول ها و تحقیقاتش تنها به این نتیجه رسید که: "اگر دو نخ کاملا و از هرنظر مشابه را به انتهای یک نخ افقی ببندید، دو آونگ کاملا مشابه حاصل می شود که اگر یکی از وزنه ها به نوسان در آید، دیگری هم به نوسان در می آید، ولی اینجایش جالب است که اگر یکی از نخ ها را بلند تر کنیم و سپس آن را نوسان دهیم، نخ دیگر هیچ عکس العملی نشان نخواهد داد و نوسان پیدا نخواهد کرد و اما تاثیر وزن در نوسان این دو نخ به این گونه است که اگر یکی را سنگین تر از دیگری کنیم، نوسان یکی باز هم بر دیگری تاثیر خواهد گذاشت". افراد بسیاری پیش از شاهین پور برای سر در آوردن از راز این مناره ها تحقیق کرده اند، اما هیچ کدام به طور آزمایشگاهی هیچ کاری نکردند. در عربستان هم منارجنبان های زیادی وجود دارد، اما شاهین پور می گوید که عربستان تمام منارجنبان هایش را مدیون معماری و فرهنگ ایرانی، اسلامی است است. توصیه می کنیم که در سفر به اصفهان، بازدید از این بنا را به هیچ عنوان از دست ندهید.