منارجنبان شهر اصفهان؛ بنایی شگفت انگیز و دیدنی در نصف جهان

ما در ایران مناره های بسیاری داریم که هم زیبایند و پر بازدید ولی برخی از این مناره ها قابلیت تکان خوردن دارند که به آنها منارجنبان می گویند. منارجنبان شهر اصفهان توسط شخصی به نام عبدالله کارلادانی ساخته شده که در قرن هشتم هجری می زیسته و روی سنگ مزار ایشان تاریخ 716 هجری زده شده است. با ما در این مقاله خواندنی همراه شده تا بدانید سازنده منارجنبان کیست و از ساعت تکان دادن منارجنبان آگاهی یابید. در ضمن، اگر دوست دارید که هر چه بیشتر درباره جاهای دیدنی اصفهان بدانید، می توانید سری هم به راهنمای سفر به اصفهان زده و حسابی کسب اطلاعات کنید.

مناره ای که سفر کرد

منارجنبان که از جذاب ترین جاهای دیدنی اصفهان است، در گذشته در محلی به نام کار لادان قرار داشت ولی امروزه به محلی به نام نصرآباد انتقال پیدا کرده است. اگر در سفر به اصفهان از غرب این شهر راه بیفتید، یک ربع وقت شما را خواهد گرفت تا دو مناره جنبان برسید. یکی از دلایل زیبایی این مناره، کاشی های لاجوردی رنگش است که به صورت چهار پر ساخته شده اند. راستی برایتان بگوییم از ایوان منارجنبان شهر اصفهان که کاملا تاریخش را به رخ ما می کشد، در زمان مغول ساخته شده و مابین تمام کاشی هایش نقلی است از آن زمان برای ما که در این زمان هستیم و تشنه اطلاعات.

مناره ای که می جنبد

تمام این شهرت بدست آمده برای منارجنبان به سبب تکان خوردنش است که وقتی یکی از مناره ها را تکان می دهیم، آن یکی مناره و سپس کل ساختمان تکان می خورد و پس از آن عاملی که باعث شهرتش می شود، ایوان تاریخی اش است که در زمان مغول ساخته شده و مهمتر از آن، استفاده از کاشی ها و کاشی کارهای آن زمان هست. اگر بخواهیم در بحر موضوع تکان خوردن مناره ها برویم، کمی سردرگم می شویم. این بنا توان و هوش معماران و معماری دوره صفوی را برای ما یادآوری می کند.

باید بگوییم که معماری منارجنبان شهر اصفهان آنقدر خارق العاده است که بسیاری از معماران دوره ما هم بهت زده و شگفت زده شده اند. در علم فیزیک، منطقی ترین راه تکان خوردن مناره ها یکی پس از دیگری پدیده فیزیکی تشدید یا رزونانس است. واضح تر بگوییم که چون مناره ها کاملا ساختاری مشابه دارند، تکان خوردن یکی بر روی دیگری اثر می گذارد.

راز منارجنبان اصفهان

حمید شاهین پور، سرپرست کمیته پژوهشی انجمن فناوری های بومی ایران که در دو مناره منارجنبان اصفهان اختلالات نوسانی را مشاهده کرد و به آنها پی برد، تصمیم به پیدا کردن علت ارتعاشات این بنا با فرمول های دینامیکی گرفت. پژوهش های شاهین پور با تمام فرمول ها و تحقیقاتش تنها به این نتیجه رسید که: "اگر دو نخ کاملا و از هر نظر مشابه را به انتهای یک نخ افقی ببندید، دو آونگ کاملا مشابه حاصل می شود که اگر یکی از وزنه ها به نوسان درآید، دیگری هم به نوسان در می آید ولی اینجایش جالب است که اگر یکی از نخ ها را بلندتر کنیم و سپس آن را نوسان دهیم، نخ دیگر هیچ عکس العملی نشان نخواهد داد و نوسان پیدا نخواهد کرد.

اما تاثیر وزن در نوسان این دو نخ به این گونه است که اگر یکی را سنگین تر از دیگری کنیم، نوسان یکی باز هم بر دیگری تاثیر خواهد گذاشت". افراد بسیاری پیش از شاهین پور برای سر در آوردن از راز این مناره ها تحقیق کرده اند اما هیچ کدام به طور آزمایشگاهی هیچ کاری نکردند. در عربستان هم منارجنبان های زیادی وجود دارند اما شاهین پور می گوید که عربستان تمام منارجنبان هایش را مدیون معماری و فرهنگ ایرانی اسلامی است است.