آیا قولهای داده شده برای حفظ کاخ گلستان تهران عملی می شوند؟

ایسنا/ بدنبال خبرهای منتشر شده، این سوال مطرح می گردد که آیا قولهای داده شده برای حفظ کاخ گلستان تهران عملی می شوند؟

داستان چیست؟

روابط عمومی اداره کل میراث فرهنگی استان تهران به نقل از پرهام جانفشان، مدیر کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی تهران اعلام کرد: «پس از بازدید میدانی وزیر میراث فرهنگی از پروژه ساخت و ساز در حریم کاخ گلستان و دستور پیگیری برای حفظ حریم این اثر جهانی با انجام چندین جلسه رایزنی با مالکان ساختمان و جلب همکاری آنان در حفظ حریم این کاخ موزه، در روز 29 آبان یک طبقه از ارتفاع ساختمان مجاور کاخ گلستان واقع در خیابان ناصرخسرو کاسته شد.

کاهش ارتفاع ساختمان در حریم کاخ گلستان موجب شد تا خطر احتمالی خروج این بنای ارزشمند از ثبت جهانی منتفی شود. در حال حاضر مالک اقدام به کوتاه کردن سازه های آهنی ساختمان از سمت کاخ گلستان کرده و انتظار می رود تا چند روز آینده از سمت خیابان ناصرخسرو نیز تیرآهن ها جمع آوری شود.»

اجرایی شدن این اقدام می تواند قدمی موثر در حفظ همیشگی کاخ جهانی گلستان در فهرست یونسکو باشد، اما مهمترین نکته، عملیاتی شدن این کار تا نقطه پایانی آن است، آن هم در شرایطی که دو سال قبل رئیس سازمان وقت میراث فرهنگی پیگیری برای توقف کار را اعلام کرد اما تا همین چند روز گذشته کارگاه عملیاتی آن بطور پیوسته فعال بود.

در این شرایط و با اعلام کوتاه کردن سازه آهنی ساختمان از سمت کاخ گلستان ابراز امیدواری می شود که این سازه از سمت خیابان ناصرخسرو نیز جمع آوری شود؛ ابراز امیدواری هایی که همواره در حوزه میراث فرهنگی به طور دائم تکرار شده تا شاید روزی اقدام مورد نیاز بطور صددرصد عملیاتی شود.

داستان تعرض ها به عرصه و حریم کاخ جهانی گلستان از اواخر دهه 80 شروع شد، وقتی که حریم کاخ گلستان را با مجتمعی تجاری در دل بازار تهران عوض کردند و اصلا به فکر حریم کاخی نیفتادند که پرونده اش مدتها در فهرست موقت یونسکو در انتظار جهانی شدن بوده و به راحتی مجوزها را برای تخریب و ساختی جدید در سرای دلگشا صادر کردند. به هر ضرب و زوری بود سرا تخلیه و به ناگهان تخریب شد تا یک مجتمع تجاری جای آن را بگیرد، مجتمعی که نخست مجوز 15 طبقه ساخت وساز داشت و با پیگیری های میراث فرهنگی و هشدار رسانه ها در حد پنج طبقه باقی ماند؛ پنج طبقه ای که نیم طبقه آخرش بر اساس قول و قرارهای مطرح شده از سوی متولیان میراثی قرار بوده کم شود، اما هنوز نتوانسته اند به قول خود عمل کنند.

در میان همین سروصداها بود که حدود دو سال قبل بار دیگر خبر رسید این بار عرصه و حریم کاخ جهانی گلستان را یک چلوکبابی به خطر انداخته، خطری در ضلع شرقی کاخ که نه فقط گودبرداری زیر زمینش بلکه ارتفاع غیرمجازی که در صورت احداث شدن مجتمع روی بخشی از فضای کاخ سایه می انداخت و جهانی ماندن گلستان را با اما و اگرهای زیادی همراه می کرد.

و نه فقط همین تعرض که حرف و نقل ها هم زیاد بودند؛ از همان اوایل سال 1397 که یک بار حرف از تخریب سرای سیگارچی بود و یک بار نقل محافل تخریب انبار بانک تجارت در نبش بن بست تکیه دولت در حریم درجه یک کاخ گلستان بود و بعد از چند روز هم که مجوزی از سال 1395 برای تخریب بنای نه چندان قدیمی یک مغازه کبابی در عرصه کاخ گلستان و حتی در درصدی از زمین این محوطه جهانی رو شد.

و آن پروژه آنقدر ادامه یافت تا بالاخره صبر مونسان، رئیس سازمان وقت میراث فرهنگی و وزیر کنونی این وزارتخانه سرآمد و نخست در 14 آبان در صفحه شخصی خود در توئیتر، نسبت به شکستن عرصه و حریم کاخ جهانی گلستان و پهنه بازار تهران اخطار داد و سه ماه بعد متوجه شد کسی به حرف او توجهی نکرد و همان شد که دستور بازدید از مکان پروژه در دست انجام را داد و خواست تا ساعتی بعد از این منطقه دیدن کند و سه ساعت بعد مونسان، معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان وقت میراث فرهنگی، طالبیان، معاون میراث فرهنگی کشور، دلاور بزرگ نیا، مدیر کل وقت میراث فرهنگی استان تهران و ابراهیم شقاقی، معاون حقوقی سازمان میراث فرهنگی در کنار ساختمان در دست ساختی بودند که چند قدمی بیشتر با شمس العماره و عمارت بادگیر کاخ جهانی گلستان فاصله نداشت.

نماینده شهرداری نیز ارتفاع به ثبت رسیده تا همان لحظه را 11 متر و 15 سانتیمتر بیان کرد، اما گفت: ارتفاع در مجوز صادرشده براساس گزارش ها، 10 متر بوده که بار دیگر مونسان معترض شد «همین هم خلاف است.»

اما نماینده شهرداری در ادامه صحبت هایش تاکید کرد: همین الان قرار است به سرعت ارتفاع بوجود آمده را برش بزنند و 65 سانتیمتر آن پایین تر آورده شود.

مونسان بار دیگر این پرسش را مطرح کرد که «چرا ناظر شهرداری اجازه داده ارتفاع تا این مقدار بالا برود؟!» اما نماینده شهرداری تاکید کرد: این میزان ارتفاع نسبت به مجوزهای صادر شده از سوی میراث فرهنگی استان تهران یعنی هیچ تخلفی نشده است.

در بین همین صحبت ها بود که طالبیان متهم ردیف اول این اتفاق را میراث فرهنگی استان تهران در سال 1395 دانست؛ «آن اداره کل و مسئولانش موظف به چک این میزان ارتفاع با معاونت میراث فرهنگی استان تهران بودند، اکنون نیز این کار خلاف قانون است، زمانی که زیرزمینی در چنین فضای تاریخی درآورده می شود، باید تاییدهای کارشناسی روی آن صادر شود، از سوی دیگر گودبرداری نباید تا زیر کوچه ادامه پیدا می کرد.»

مونسان در همان بازدید از تخلف انجام شده سه متری در ساخت این مجتمع خبر داد و تاکید کرد که یکشنبه 25 آذر (1397) با آقای دولت آبادی دادستان تهران صحبت می کنم تا حکم توقف موقت صادر شود و این عملیات جلوتر نرود.»

حالا اتفاقی که مونسان بر آن تاکید داشت، بعد از دو سال رخ داده است، هر چند هنوز باید قدم آخر برای تکمیل آن مطرح شود، اما به نظر می رسد وزیر میراث فرهنگی برای رهایی کاخ جهانی گلستان از شر حسودان قدبلند در اطراف این بنای جهانی شده، این بار باید سراغ نیم طبقه آخر سرای قاجاری تخریب شده ای برود که سالها داد رسانه ها را درآورد، اما بدون هیچ توجهی، مالک تا امروز با موفقیت طرح خود را جلو برده و هنوز قدم نهایی برای رضایت ارزیابان یونسکو و حفظ عرصه و حریم جهانی کاخ برداشته نشده است.